OPINIE. “Waarom ik als makelaar jouw loon moet weten”

Wie het nieuws nog maar een beetje heeft gevolgd, kan er niet naast kijken: “Immomakelaars willen uw loon kennen”. Meteen duiken de eerste verontwaardigde reacties al op. “Gaat in tegen de privacy”, “Discriminatie”. Of nog straffer: “dat makelaars om meer te verdienen zo weinig mogelijk inspanningen willen leveren.” Zo’n reacties zijn niet alleen heel jammer om te lezen, ze slaan de bal ook compleet mis.

Laten we even teruggaan naar de essentie. Wie vandaag een woning wil huren, moet rekening houden met tal van zaken: een goede locatie, een woning naar je smaak, liefst eentje die al volledig in orde is en vooral één die past binnen je budget. En net daar wringt het schoentje. Als één van de grootste makelaars van Vlaanderen - met jaarlijks 2.200 verhuringen - krijgen wij er elke dag mee te maken: mensen zien een pand, worden er verliefd op, maar als puntje bij paaltje komt, kunnen ze de woning niet huren. En dat zorgt voor frustratie. Veel frustratie. Zowel bij de kandidaat-huurder die zijn droomwoning langs zijn neus ziet voorbijgaan, als bij de makelaar die de mensen moet teleurstellen. Om nog maar te zwijgen over de eigenaar, die nog langer moet wachten tot zijn pand verhuurd is.

Het grote probleem blijft dat heel veel kandidaat-huurders niet solvabel genoeg blijken om hun droompand te huren. Vandaag kan 57 procent van de huurders die zich kandidaat stelt, het eigenlijk niet betalen. Dat is voor iedereen tijdverlies. Normaal speelt het principe dat de huur niet hoger mag zijn dan één derde van het gezinsinkomen. Maar in de praktijk denken de kandidaat-huurders nog veel te vaak dat ze met de helft van hun loon wel zullen rondkomen. Helaas wijst de ervaring dan dikwijls uit dat dit niet het geval is. Gevolg? Iedereen kan opnieuw beginnen. En wat met het respect en de privacy voor de huidige bewoner-huurder die zijn pand steeds ter beschikking moet stellen voor al die bezoeken? Is het toelaatbaar dat Jan en alleman vlotjes de slaapkamer van de uittredende huurder kan bezichtigen, terwijl velen onder hen niet eens echt in aanmerking komen voor het pand?

Kijk, ik begrijp dat niemand graag zijn loon prijs geeft tegenover iemand die hij of zij nog nooit heeft gezien, laat staan een makelaar. Maar als een koppel een eerste woning wil kopen, is het loon bijna het eerste waar banken achter vragen. Waarom zou dat bij een huurpand anders moeten? Wetende dat er per pand gemiddeld een vijftiental à twintigtal geïnteresseerde kandidaat-huurders zijn - bij populaire panden kan dit zelfs oplopen tot 30 - en dat een plaatsbezoek gemiddeld 1 uur in beslag neemt, wordt het al snel duidelijk waarom alle partijen baat hebben bij een efficiëntere aanpak.

Is de oplossing dan een affiche waar de huurprijs duidelijk vermeld staat, zoals de Huurdersbond voorstelt? Neen, zo eenvoudig is het uiteraard niet. Kandidaat-huurders weten meestal heus wel hoeveel de huur bedraagt voor ze op bezoek komen, ze zijn zich alleen niet bewust van hun eigen financiële grens. Het is net aan ons, makelaars, om hen hierbij correct advies te geven en de kandidaten duidelijk te maken welke panden wel geschikt zijn.

Daarom pleit ik voor het verplicht opstellen van een duidelijk huurdersprofiel. In zo’n profiel kan je zaken opnemen zoals bijvoorbeeld het inkomen - overigens in alle vormen, zoals ook leeflonen of uitkeringen, om discriminatie tegen te gaan - maar evengoed de gezinssamenstelling, type pand en bijzondere wensen van de kandidaat-huurder. Het is in ieder geval minder confronterend dan tijdens het eerste bezoek op de man af te vragen hoeveel u verdient. Dat privacy gevoelig ligt, daar hebben we alle begrip voor, maar dat betekent niet dat we het probleem gewoon mogen negeren. Vandaag hebben maar liefst 9 op de 10 makelaars bijna wekelijks met no-shows te maken. Als die, bijvoorbeeld via een digitale tool, geleid zouden worden naar panden die perfect binnen hun prijscategorie en smaak vallen, zal dat aantal no-shows sterk dalen. En dat komt ten goede van iedereen.

Dat er een oplossing gezocht moet worden, is dus duidelijk. De digitale tools en de wil om het aan te pakken zijn er. Nu nog de uitvoering. Wij willen de hand reiken naar de overheid en de Gegevensbeschermingsautoriteit om te bekijken hoe we dit kunnen oplossen.

Filip Dewaele, CEO Dewaele Vastgoedgroep