Elektronische armband voor daders partnergeweld? “Er is groter plan nodig, het beleid faalt schandelijk”

Vooreerst moet aangestipt worden dat Spanje sinds 2004 meer deed tegen partnergeweld dan de elektronische armband invoeren. Er werden speciale rechtbanken ingericht en over het hele land werden 10.000 noodtelefoons geplaatst. De feminicide of gevallen van moord of doodslag op een (ex-)partner werd er op 15 jaar weliswaar gehalveerd, maar dit jaar waren begin september al 40 Spaanse vrouwen door een (ex-)partner gedood, een verdubbeling tegenover heel 2018. In juni jongstleden werd in Spanje de duizendste vrouw die door een partner werd vermoord geregistreerd sinds de registratie in 2003 begon.

Magda De Meyer, voorzitter van de Vrouwenraad, staat positief tegenover de armband, maar benadrukt dat de technologie het probleem niet zal oplossen. “Het invoeren van zo’n armband zal het probleem niet zijn, wel de respons. Wanneer zo’n alarm afgaat, zal de politie dan beschikbaar zijn en adequaat optreden?”

Waarna ze de pijnpunten opsomt. “Eén op de drie vrouwen in ons land wordt slachtoffer van partnergeweld. De staat kan dus de fysieke integriteit van de helft van de bevolking niet garanderen. Er is geen gecoördineerd beleid. Op preventie wordt te weinig ingezet, en die moet in het onderwijs aanvangen. De politie is onvoldoende getraind, er moeten verplichte vormingen voor agenten komen. Er is goede wetgeving. Een geweldpleger kan bijvoorbeeld tijdelijk uit huis gezet worden, maar dat wordt amper toegepast. Ons land houdt zelfs geen cijfers van partnerdoding bij en 65% van de dossiers over intrafamiliaal geweld wordt zonder gevolg geklasseerd. Er zijn te weinig vluchthuizen en die zijn bovendien betalend. De hulplijn voor slachtoffers wordt enkel tijdens de kantooruren bemand. Wij pleiten voor een groot gecoördineerd plan waarbij alle betrokken ministers hun bijdrage leveren.”

Minister Muylle liet gisteren op Twitter weten dat ze aan tafel wil met de Vrouwenraad. “Wij wachten op de uitnodigingen”, besluit De Meyer.

Dat partnergeweld nu op de politieke agenda lijkt te zullen belanden, heeft te maken met twee fatale gevallen: vorige week in het Henegouwse Châtelet, eerder deze week in het West-Vlaamse Wevelgem. Dat gebeurde in Spanje meer dan 20 jaar geleden, na de dood in 1997 van een vrouw die veertig jaar mishandeld werd door haar echtgenoot. Ana Orantes getuigde op haar zestigste in een tv-programma over de mishandelingen van haar ex-man. Twee weken later gooide die man benzine over haar en stak haar levend in brand in haar tuin. Dat was een schok voor het hele land, en sindsdien haalt elk geval van gendergeweld er de nationale media.

Strafpleiter Natalie Aernoudts was verontwaardigd toen de Kortrijkse procureur in de Wevelgemse moordzaak verklaarde: “We kunnen ons moeilijk elke dag naast die vrouw zetten”. Justitie heeft overigens wel meer middelen om partnergeweld te bestrijden.

 “Elke onderzoeksrechter kan, op vordering van de procureur een dader die door de politie gevaarlijk wordt geacht én verdacht wordt van een misdrijf zoals stalking of doodsbedreigingen ofwel in voorhechtenis nemen of onder elektronisch toezicht (enkelband, red.) plaatsen. Alleen: bij partnergeweld wordt heel weinig voorgeleid. De enkelband wordt als te omslachtig ervaren. Maar ook de onmiddellijke uithuiszetting wordt door de procureur bijna nooit toegepast. De procureur heeft overigens zelf ook de bevoegdheid een dader strikte voorwaarden op te leggen.”

Aernoudts wijst erop dat zowat alle zaken van partnergeweld en partnerdoding worden voorafgegaan door een lang spoor van geweld waartegen niet werd opgetreden. “Slachtoffers die soms tientallen klachten neerlegden waar niet krachtdadig op wordt gereageerd omdat het nog te veel taboe is en het nobele idee leeft dat men binnen de familiale sfeer vooral verzoening moet betrachten. En zo wanen de daders zich telkens weer ‘onaantastbaar’ en eindigt het voor deze vrouwen al te vaak met de dood.”

Aernoudts suggereert het oprichten van strafkamers naar het voorbeeld van de drugbehandelingskamers, waar criminele druggebruikers elke maand worden opgevolgd, tot een jaar lang. “Waarom geen gelijkaardige strafkamers installeren voor de opvolging van plegers van partnergeweld? Met verplichte agressietraining en cursussen om te leren met een partner omgaan. Het probleem is altijd hetzelfde: onvoldoende middelen en mensen bij justitie. Daarnaast is er grote nood aan gedreven, krachtdadige figuren die dit probleem binnen justitie kunnen aanpakken.”