Direct naar artikelinhoud
Alcohol in het verkeer

Vincent Leus verloor zijn dochter door een dronken chauffeur: ‘Echt gelukkig zal ik nooit meer worden’

Vincent Leus verloor tien jaar geleden zijn dochter Emilie. Ze werd aangereden door een chauffeur die te veel gedronken had.Beeld Wouter Van Vooren

Op 11 november 2009 kruist het pad van de 18-jarige Emilie dat van een dronken chauffeur op de meest noodlottige manier. Tien jaar later voert haar vader Vincent Leus nog altijd een strijd tegen alcohol in het verkeer. ‘Echt gelukkig zal ik nooit meer zijn.’

Op 11 november is het exact tien jaar geleden dat Vincent Leus een telefoontje kreeg dat elke ouder vreest. Die ochtend vertrekt een viertal studenten geneeskunde rond zes uur ’s ochtends met fiets en fluovest richting Geraardsbergen voor een ludieke doopopdracht. Een half uur later verliest een jongeman in een bocht in Oosterzele de controle over zijn wagen na een nachtje fuiven en drinken. Laetitia Vandevelde (18) en Lauren De Cleyn (17) overlijden de dag zelf, Emilie Leus (18) bezwijkt twee dagen later aan de verwondingen.

“Een week geleden was ik voor mijn firma de baan op en stap ik bij mensen binnen in de living. Aan de muur hangt een grote foto van een meiske. Dan weet ik al hoe laat het is. Een dik jaar geleden was hun dochter tegen een elektriciteitscabine gereden. De eerste verjaardag is al voorbij. De eerste kerst ook. Ik weet: die mensen moeten nog door een zeer zwart gat. Maar het verwerken? Dat moet je in mijn ogen nooit doen.”

“De avond voor Emilies dood hadden we een aantal vrienden samengebracht voor de verjaardag van mijn vrouw. Ook de geneesheer die Emilie tot de laatste minuut heeft verzorgd, was daar bij. Hij is hier toen zeker niet in een correcte toestand vertrokken. Wij zijn stropers die boswachters zijn geworden”, zegt vader Leus (56), die na de dood van zijn dochter het Fonds Emilie Leus oprichtte en daarvoor deze zomer een ereteken van de Vlaamse Gemeenschap kreeg. De strijd tegen verkeersslachtoffers door overmatig alcoholgebruik is nog lang niet voorbij. “Er vallen er nog bijna elke dag.”

Probeert u eens uit te leggen wat de impact daarvan is?

“Mijn leven heeft een bocht genomen van 180 graden. U hebt mij nooit gekend voor de dood van Emilie, maar ik was nogal ne zwaren trekker. Ik ga al vijftien jaar met dezelfde groep mensen skiën, en ik herinner mij één moment kristalhelder: een après-ski in Oostenrijk, ‘Thunderstruck’ van AC/DC speelt en ‘de Leus’ staat op de kruk luchtgitaar te spelen. Twee jaar na Emilie zijn we daar opnieuw: AC/DC, ‘Thunderstruck’, ik zet mij op die kruk en ... (knipt met zijn vinger) Het gaat niet meer. Ik ben snel weer naar beneden gekropen. Dat uitbundige ben ik kwijt. 

“Echt gelukkig zal ik nooit meer zijn. Maar wij leven nog. Emilie zal nooit moeder zijn, nooit trouwen, nooit kinderarts worden.”

Vincent Leus (56) verloor zijn dochter Emilie Leus exact tien jaar geleden na een aanrijding door een dronken chauffeur.Beeld Wouter Van Vooren

In eerdere gesprekken zei u vaak dat u schrik had voor het moment dat haar leeftijdsgenoten die mijlpalen zouden bereiken.

“Dat zijn soms harde noten om te kraken, maar het valt me minder zwaar dan verwacht. Tijd slijt nu eenmaal en we hebben dankzij het fonds de kans gekregen om al haar vrienden dicht bij ons te houden. Als we uitgenodigd worden voor een trouw van een vriendin, vind ik dat ongelofelijk. Als ze haar dan nog eens vernoemen in de ceremonie, dan ben ik enorm fier. Emilie was heel speciaal, ook al zegt iedereen dat wellicht van zijn eigen kind. Moest ze weten wat er nu allemaal gebeurt, in haar naam ... Dan denk ik dat ze wel content zou zijn, ja.”

In haar naam holt u van middelbare school naar serviceclub om duidelijk te maken dat alcohol en rijden niet samengaan. Is dat niet uw manier van ‘verwerken’?

“Wellicht, want dit is allemaal voor haar. En toch, het gaat misschien raar klinken, blijf ik dit ook doen omdat ik het plezant vind. Ik heb mijn verhaal intussen voor zo’n 50.000 scholieren gedaan. Hen beroeren, daar haal ik nog steeds voldoening uit. Als ik meeloop met de Warmathon in Gent, dan moet ik niet lopen. Ik word vooruitgeduwd. En ja, het streelt een beetje mijn ego dat mijn telefoon rinkelt vlak nadat er een bericht over Vlaams parlementsvoorzitter Kris Van Dijck op Belga is verschenen (die betrapt werd op rijden onder invloed, MM). Dan denk ik: we zijn erin geslaagd een steen te verleggen.”

Is er de afgelopen tien jaar wel zoveel veranderd?

“Ik hamer nog steeds op dezelfde drie punten, dat klopt. Eén: meer controles, de pakkans moet simpelweg omhoog. Twee: strengere straffen. Een fout is menselijk, zeker als er voortschrijdend inzicht is bij die persoon, maar voor recidivisten moeten we geen compassie tonen. Drie: het alcoholslot. Tegenwoordig kosten die 1.500 euro, maar we blijven weigeren die te installeren. Welke ravage, welke kostprijs staat daar niet tegenover?

“Ik geloof absoluut in een harder rechtssysteem. Het is een schande dat Peter D’Hondt (politierechter, MM) nog altijd met zijn kop boven het maaiveld uitsteekt. Zijn profiel zou de maatstaf moeten zijn. Kijk, als je in een land als Noorwegen wordt tegengehouden met 0,5 promille – wat hier nog mag – dan is het heel simpel: twee weken in de gevangenis, of je nu de premier bent of een simpele mens.

“Toch merk ik een evolutie. De flikken van Gent doen vandaag 400.000 controles meer dan in de tijd van Emilie, al gaat het dan niet per se om zichtbare controles waarbij iemand moet blazen. Bovendien zijn de straffen al strenger en lopen er op het niveau van de Europese Commissie gesprekken over het alcoholslot. De zwaarste evolutie zit echter in de leeftijd. Bob bestaat bij de jeugd, bij mijn generatie bestaat er vooral hypocrisie. We drukken onze kinderen op het hart: ‘Geen alcohol drinken als je met de auto bent.’ Maar we vergeten dat op het moment dat we zelf aan het stuur zitten.”

Die mentaliteit lijkt in het systeem verweven. Bij de dader van Emilies ongeval werd tien jaar geleden een alcoholintoxicatie vastgesteld, maar er zou geen sprake zijn van dronkenschap?

“Er is ‘geen oorzakelijk verband’ vastgesteld. Tot op de dag van vandaag zijn we het enige Europese land waar er een verschil is tussen dronkenschap en intoxicatie. Die jongeman had 1,6 promille in zijn bloed, dat is een objectief feit. Maar de agent mag subjectief bepalen of iemand dronken is of niet. Dat is een enorme kaakslag voor ouders. Elke toxicoloog zal je namelijk vertellen dat iemands reactievermogen al bij 0,5 promille verminderd is.

“Tien jaar lang vechten we al om dat te veranderen, iedere minister van Justitie heeft ons op bezoek gehad. ‘We gaan daar ne keer voor kijken’, klinkt het dan. Point à la ligne. In het begin waren we nog de ouders van die drie meisjes die gestorven zijn, nu zie je ze al kijken: is hij daar weer? De volgende minister van Justitie hoeft zich echter geen illusies te maken.”

‘Bob bestaat bij de jeugd, bij mijn generatie bestaat er vooral hypocrisie.’Beeld Wouter Van Vooren

Als die er is, gaat u dan net zoals Groen en sp.a pleiten voor nultolerantie?

“Nultolerantie heeft maar één voordeel en dat is de duidelijkheid. Verder is dat mensenkloterij. Waarom naar nul gaan als je de grens van 0,5 promille nog niet kan handhaven? Pas dan kunnen we een gesprek voeren over nultolerantie.

“Kan u het zich voorstellen wat de politieke reactie zou zijn moesten er twee Boeing 737's neerstorten? Zo veel mensen sterven jaarlijks in het verkeer. Met het allergrootste respect voor de slachtoffers van Zaventem, maar zet de middelen die toen zijn vrijgemaakt in voor de strijd voor een veiliger verkeer en je verricht wonderen 

“Ik wens het niemand toe, laat dat duidelijk zijn, maar soms vrees ik dat er pas iets zal veranderen als een beleidsmaker iets gelijkaardigs als ons meemaakt. Pas dan zie je hoe de miserie zich als een olievlek verspreidt.”