Slecht nieuws voor cultuursector: Jambon bespaart fors op subsidies

De pot voor projectsubsidies - eenmalige regeringssteun voor kunstenaars en kleine organisaties - wordt vijf miljoen euro lichter gemaakt. Van de kleine 8,5 miljoen euro die dit jaar beschikbaar was voor projectsubsidies, schiet nog zo’n 3,5 miljoen euro over. Dat blijkt uit de beleidsnota en begrotingstoelichting die Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA), tevens bevoegd voor het domein Cultuur, vrijdagavond indiende bij het Vlaams parlement. Op de projectsubsidies wordt ruim 60 procent bespaard.

Ook de werkingssubsidies - structurele steun, gespreid over vier jaar, voor grotere organisaties zoals de stadstheaters - worden met de inmiddels beruchte kaasschaaf bewerkt. Alles tezamen wordt daar 12 miljoen euro bespaard, al moet niet elke organisatie de broeksriem even strak aantrekken. Het gaat om een besparing van 6 procent, maar voor de erkende Kunstinstellingen (zoals deSingel in Antwerpen, de Ancienne Belgique in Brussel of de Vooruit in Gent) bedraagt de besparing maar 3 procent. Bart Caron (Groen), voormalig voorzitter van de Cultuurcommissie in het Vlaams Parlement, heet het over een “divide et impera”- of “verdeel en heers”-strategie. “Artistieke innovatie is niet meer gewenst”, stelt hij vast.

Eerder werd al duidelijk dat de cultuursector het zwaar te verduren zou krijgen en in totaal zo’n dertig miljoen van de boeken zou zien verdwijnen, maar op een concrete begroting was het toen nog wachten. Nu blijkt dat meer dan de helft daarvan uit de subsidiepot moet komen. “Men vergeet soms dat de subsidies in de Vlaamse artistieke wereld al helemaal niet meer zo hoog liggen als vroeger”, stelde Leen Laconte, directeur van Overleg Kunstenorganisaties (oKo) toen. “Op dit ogenblik bedragen de Vlaamse subsidies gemiddeld nog zo’n 37 procent van de opbrengsten bij onze kunstorganisaties. De meerderheid van de inkomsten wordt dus daarbuiten gegenereerd. Maar dat is enkel mogelijk net door het hefboomeffect van die subsidies. Het dieptepunt is nu wel bereikt.”

Meer dan 25 miljoen

“Besparen laat een verzwakte sector achter”, reageert Laconte in een persbericht op de beleidsnota van Jambon. “Dat heeft ontwrichtende gevolgen voor instroom, samenwerkingen, efficiëntie, tewerkstelling en uiteindelijk voor ons publiek. We besparen al tien jaar, sinds 2010 al meer dan 25 miljoen euro. Daardoor zijn er veel vaste contracten noodgedwongen vervangen door freelance engagementen en contracten van korte duur.”

In januari vindt de eerstvolgende ronde voor projectsubsidies plaats. Er zijn nu 614 aanvragen, voor een totaal bedrag van 17 miljoen euro. Afgaande op de begroting van Jambon, zal er minder dan twee miljoen euro kunnen worden verdeeld.  Het effect van die besparing zal zich snel laten voelen in het hele kunstenveld - van de kleine kunstenaars tot de grote organisaties, signaleert het oKo. Bovendien is er geen alternatief voorhanden, klinkt het. “Een regering die op deze wijze bespaart, grijpt in op de excellentie van onze kunsten en de toekomst van de sector.”