PS-voorzitter Magnette werd vorige week dinsdag door de koning als informateur het veld ingestuurd, nadat preformateurs Geert Bourgeois (N-VA) en Rudy Demotte (PS) er niet in waren geslaagd voldoende basis te vinden om hun beide partijen rond de onderhandelingstafel te krijgen om een nieuwe federale regering te vormen. De voorbije dagen heeft hij tien partijen geconsulteerd: behalve de acht partijen die tot nu toe in het proces betrokken waren (PS, N-VA, MR, Open VLD, SP.A, CD&V, Groen en Ecolo), waren dat ook CDH en DéFI. “Eén partij wil steun geven, maar niet in de regering stappen”, zei hij daarover. Daarmee doelt de informateur op CDH, dat zelf voor een oppositiekuur koos.

Vijf prioriteiten

Magnette zei tijdens de persconferentie dat er vijf prioriteiten gezet zijn. Dat zijn de werkzaamheidsgraad verhogen, de strijd tegen armoede en sociale cohesie, het klimaatbeleid, justitie en veiligheid en migratie. Door vanuit die prioriteiten te vertrekken, wil de informateur op zoek gaan naar convergenties. Die zijn er ook wel degelijk, aldus de informateur.

Op de vraag of er nu betere vooruitzichten zijn op een snelle vorming van de federale regering, reageert Magnette positief. “We gaan uiteindelijk geen regering vormen met tien partijen, maar we gaan wel zo ver als mogelijk om een consensus te vormen. De gesprekken zijn met veel respect voor elkaar verlopen en waren erg constructief. Ik ben meer optimistisch nu, het gaat vooruit en de sfeer is goed.”

“Grand Canyon”

In principe liggen de twee formules om tot een regering te vormen nog steeds op tafel: paarsgeel en paarsgroen, eventueel aangevuld met CD&V. Toch maakte ook Magnette in het verleden al duidelijk hoe ver de standpunten van PS en N-VA uiteen liggen en ligt zijn voorkeur bij paarsgroen.

LEES OOK. Preformateurs begraven paars-geel

Hoe diep de kloof is tussen PS en N-VA werd eerder dit weekend duidelijk in interviews met de gewezen preformateurs. Bourgeois had het over een “Grand Canyon” en verwees naar de sociaal-economische voorstellen van de PS: 8 miljard euro extra uitgeven, te betalen met extra belastingen, het terugschroeven van hervormingen, minder werken, een ‘open end’ financiering van de gezondheidszorg, enzovoort. Demotte noemt die kritiek wat kort door de bocht en laakte vooral de onaanvaardbare institutionele voorstellen die N-VA op tafel heeft gelegd.

Geen meerderheid

Een paarsgroene regering zou geen meerderheid hebben aan Vlaamse kant. Daarvoor wordt vooral in de richting van Open Vld en CD&V gekeken, die in Vlaanderen in zee zijn gegaan met N-VA. Vlaams minister Bart Somers (Open Vld) herhaalde zondag het standpunt van zijn partij dat paarsgeel al moeilijk is, maar paarsgroen nog veel moeilijker. Wel sprak hij geen uitdrukkelijk veto uit tegen een Vlaamse minderheid. “Niet wenselijk”, luidde het. En Somers voegde er aan toe dat er in de vorige regering een minderheid was aan Franstalige kant en de regering voordien ook aan Franstalige kant. “Je maakt een Vlaamse regering met Vlaamse partijen en een federale regering met federale partijen”, aldus Somers.

LEES OOK. Paul Magnette: de zelfzekere hardliner die nu moet bewijzen dat hij compromissen kan sluiten

Magnette zit volgende week samen met eurocommissaris Moscovici om te kijken hoe de begrotingsregels zouden veranderen. “Verschillende landen worden geconfronteerd met budgettaire moeilijkheden en nood aan investeringen”, zei hij. “Maar we doen geen staatshervorming om een staatshervorming te doen, dat gebeurt enkel als we het beter kunnen maken.”

De informateur gaat nu een geschreven nota overmaken aan de tien partijen, met daarin de objectieven die zich voor een volgende regering aftekenen en de manieren om die doelstellingen te bereiken. Het institutionele geldt niet als prioriteit an sich, maar wordt steeds per thema afzonderlijk aangesneden. Volgend weekend wil hij een eerste synthese klaarstomen om die volgende maandag aan de koning voor te stellen. Indien hij voldoende vooruitgang boekt en de koning vraagt hem zijn missie voort te zetten, dan is Magnette daarvoor beschikbaar.