Tusk neemt geen blad voor de mond: “Brexit is het echte einde van het Britse imperium”

Tusk hoorde de brexiteers de voorbije jaren vaak zeggen dat een vertrek uit de Europese Unie noodzakelijk is om van het Verenigd Koninkrijk opnieuw een wereldmacht te maken. Naar eigen zeggen hoorde Tusk op zijn reizen naar Zuid-Afrika, India, Canada, Australië en andere landen een ander geluid. "Na zijn vertrek wordt het VK een outsider, een tweederangsspeler op een domein dat wordt bezet door China, de VS en de EU", zei hij. 

Volgens Tusk kan het VK "enkel als deel van een verenigd Europa een rol op het wereldtoneel spelen en de grootmachten zonder complexen tegemoet treden". "En hetzelfde kan gezegd worden van Frankrijk en Duitsland", voegde hij toe. Een maand voor de Britse parlementsverkiezingen geeft de Pool de hoop op een ommekeer nog niet op. "In deze match hebben we al toegevoegde tijd gehad, nu zijn we in de verlengingen, misschien komen er zelfs penalty's." 

Wat Tusk ook zwaar op de maag ligt, is de Franse blokkering van de toetredingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië, en het pleidooi van president Emmanuel Macron voor een herziening van de relaties met Rusland, dat sinds de annexatie van de Krim en de inmenging in Oekraïne door Europese sancties wordt getroffen. "Ik deel met Macron de droom van een echt soeverein Europa, maar een soeverein Europa zal er niet komen zonder een stabiele en geïntegreerde Balkan, en ook niet zonder een onafhankelijk Oekraïne." 

De brexit-onderhandelingen en het behoud van de sancties tegen Rusland schoof Tusk naar voren als enkele van de belangrijkste realisaties van zijn grootste doelstelling: het vrijwaren van de Europese eenheid. "Het mag banaal klinken, maar het behouden van de eenheid was waar mijn mandaat om draaide. Het was een leidmotief, een opdracht, bijna een obsessie", aldus Tusk, die zich opnieuw kantte tegen een Europa met verschillende snelheden, of een Europa waarin Duitsland en Frankrijk het recht van de sterkste laten zegevieren. 

Tusk wordt op 1 december opgevolgd door Charles Michel. De Belgische oud-premier wachten zware onderhandelingen over de Europese meerjarenbegroting, het migratiebeleid, de versterking van de eurozone en het klimaatbeleid. Het zijn domeinen waarop de Europese Raad de voorbije tijd vaak uitblonk in verdeeldheid en besluiteloosheid. "In mijn bureau hangt een zelfgemaakte poster met het opschrift 'it is the unity, stupid'. Ik maakte hem om mezelf er steeds aan te herinneren wat het belangrijkste is. Ik laat hem daar hangen, gewoon voor het geval.”