Ive Marx (UA) over salaris versus diploma : "Er is eigenlijk weinig loonongelijkheid in België, we zijn bijna wereldrecordhouder”

Hooggeschoolden hebben een netto persoonlijk inkomen van gemiddeld 2.395 euro*. Bij de middengeschoolden – mensen die een diploma secundair onderwijs op zak hebben – is dat 1.620 euro. Laaggeschoolden moeten het stellen met 1.176 euro. Opmerkelijk is verder dat het aandeel uit arbeid in het persoonlijk inkomen stijgt naarmate men hoger geschoold is. Laaggeschoolden halen slechts 35% van hun inkomen uit arbeid, middengeschoolden 71% en hooggeschoolden 80%. De overige inkomsten halen mensen onder meer uit werkloosheidsuitkeringen, maar vooral uit hun pensioen.

Vergelijk jouw loon met gelijkaardige profielen op het Salariskompas

“In België is het verschil in lonen tussen laag- en hooggeschoolden lager dan in veel andere landen”, stelt Ive Marx. “Er is heel weinig loonongelijkheid in België, we zijn bijna wereldrecordhouder. En dat geldt voor bijna alle werknemers, want het loon wordt bepaald door een collectief akkoord. De verschillen worden ook gecompenseerd door onze omvangrijke welvaartstaat en sociale zekerheid. Dat heeft een sterk nivellerend effect.” 

Ongelijkheid ziet Marx wel op vlak van de kansen op een job. “In Vlaanderen is er een zeer grote kloof qua tewerkstellingskansen tussen hoog- en laaggeschoolden, mensen zonder en met recente migratiegeschiedenis, jong en oud. Bij laaggeschoolden, 55-plussers en mensen met een recente migratiegeschiedenis is er een zeer grote uitkeringsafhankelijkheid.”

Lees ook: Wie verdient meer dan 3.100 euro per maand?

Werk hebben kan het armoederisico aanzienlijk verkleinen. De vraag is dan of er voor laaggeschoolden voldoende werk is. Door de ontwikkeling van onze economie is de vraag naar hooggeschoolde arbeid sterk gestegen, stipt Marx aan. Maar dat wil niet zeggen dat er geen laaggeschoolde jobs meer zijn. “Zo’n tien à vijftien jaar geleden was de veronderstelling dat onze economie zou verschuiven van laag- naar hooggeschoolde arbeid. Maar intussen lijkt het erop dat beide profielen nodig zijn. Er zijn nogal wat laaggeschoolde jobs die je niet kan exporteren. Denk maar aan horeca, schoonmaak, transport of logistiek. En als de economie het goed doet, neemt de vraag naar die profielen toe. Hooggeschoolden zullen dan immers meer diensten kopen waarvoor laaggeschoolde arbeid nodig is. Het is dus geen doemverhaal voor laaggeschoolden. Kijk naar de knelpuntvacatures, daarvan vraagt de helft heel weinig scholing.”

Tussenin bevinden zich de middengeschoolden. Er wordt beweerd dat hun jobs het sterkst worden bedreigd, onder meer door de digitalisering. “Dat is inderdaad het klassieke verhaal bij herstructureringen in banken of bij bedrijven als Proximus”, ziet Ive Marx. “Die middengeschoolde profielen, de klerkenjobs eigenlijk, vallen er dan tussenuit. Maar de globale cijfers zijn niet altijd even eenduidig, we moeten die trend niet overdrijven.” 

Problematisch is de situatie wel voor de zogenaamde NEET-jongeren, weet Marx. Het zijn jongeren tussen 15 en 24 jaar die geen opleiding of training volgen en niet aan het werk zijn (NEET staat voor not in education, employment or training). “Dat is een groep laaggeschoolden die echt uit de boot valt. Er zijn best wel wat jongeren zonder behoorlijke kwalificatie. Zij zijn de spreekwoordelijke vogels voor de kat op een arbeidsmarkt als de onze. De formele kwalificaties wegen hier immers zwaar door op de toegang tot veel jobs. Daarom werd bijvoorbeeld het duaal leren opgestart, maar het is nog even afwachten welke resultaten dat zal hebben.”

Lees ook: 

Hoeveel verdien je in een knelpuntberoep?

Grote verschillen in loon tussen diverse beroepsgroepen

Dit is het ideale moment om opslag te vragen

_{* Bron cijfers: EU-SILC Statbel, Eurostat, bewerking Statistiek Vlaanderen}