Vanaf 1 december móéten handelaars cashbetalingen naar 5 cent afronden: is dit het einde van 1 en 2 centen?

Wat verandert er precies?

Vanaf 1 december moeten handelaars verplicht het eindbedrag op het kasticket afronden naar 5 eurocent bij een cashbetaling. De wet geldt enkel en alleen als de klant fysiek aanwezig is bij de verkoop, dus niet bij het onlineshoppen of als u pas achteraf de factuur toegestuurd krijgt. Heel concreet zult u dus aan de kassa cash geen 4,99 euro meer moeten betalen. Dat wordt automatisch 5 euro.

De afronding gebeurt als volgt:

• 1 en 2 cent worden verlaagd naar 0 cent
• 3 en 4 cent worden verhoogd tot 5 cent
• 6 en 7 cent worden verlaagd naar 5 cent
• 8 en 9 cent worden verhoogd tot 10 cent

Cashbetalingen mochten tot nu vrijblijvend worden afgerond. Handels­organisatie Unizo is tevreden dat er een verplichting komt: "De vrijwillige afronding leidt er nu toe dat de ene afrondt en de andere niet. Dat zou voor de consument een doorslaggevende factor kunnen zijn om naar een andere winkel te stappen. Dankzij de verplichte afronding is het voor iedereen overal hetzelfde en dat kunnen we alleen maar toejuichen."

Bij betaling met de kaart mogen de handelaars zelf kiezen of ze afronden of niet. Doen ze het wel, dan moeten ze dat duidelijk afficheren. Maaltijdcheques, eco-cheques of waardebonnen mogen nooit afgerond worden, ook al rondt de handelaar altijd af. 

Nog steeds geldig

Niet gevreesd: de 1 en 2 eurocentjes worden niet afgeschaft, ze blijven een wettelijk betaalmiddel. Een handelaar mag niet weigeren dat u met die stukken betaalt. Al zijn ze niet verplicht om meer dan 50 muntstukken te aanvaarden. Koopt u bijvoorbeeld een product voor 2,95 euro, dan kunt u betalen met een muntstuk van 2 euro, 50 cent,  twee stukken van 20 cent en vijf één-eurocenten.

Wie veel muntjes heeft, kan zich misschien nog het makkelijkste behelpen door te betalen in een handelszaak met een betaalautomaat waarin u gewoon al uw munten kunt werpen. 

Geen nieuwe productie meer 

De reden dat er een afronding komt, is de schaarste van die eurocenten. De Nationale Bank heeft tot nu toe ongeveer  1.600.000.000 (1,6 miljard) stukken van 1 en 2 eurocent geslagen. Dat zijn zo'n 150 stukken per inwoner. Heel wat van die munten gaan verloren in de omloop. Ze blijven zitten in jaszakken, vallen tussen de zetel...

Intussen blijft de Nationale Bank maar munten bijslaan: "Het uitgeven is op zich geen probleem. Alleen zijn de productie- en de logistieke kosten hoger dan de nominale waarde van de stukken."

De Nationale Bank zal door de verplichte afronding geen nieuwe stukken van 1 en 2 eurocent meer produceren. De munten die nu in omloop zijn, blijven in omloop. Ze worden niet afgeschaft, er komen alleen geen nieuwe meer bij.  

Wat kan ik nog doen met mijn rosse centen?

• De 1 en 2 eurocent blijven een geldig betaalmiddel, u kunt ze dus nog altijd gebruiken in de winkel.
• Iedereen mag 1 keer per maand tot 5 kilo muntstukken gratis gaan omwisselen bij de Nationale Bank in Brussel.
• Heel veel goede doelen verzamelen rosse centjes. Zo is er voor het laatste jaar de Rospot-actie van Kom Op Tegen Kanker.

Herbekijk hieronder de reportage in "Het Journaal":