Geen eensgezindheid over gezondheidsrisico van e-sigaret tijdens symposium tabakologie

De focus van het wetenschappelijke programma in het provinciehuis van Vlaams-Brabant lag op de relatie tussen roken en levensstijl. De deelnemers aan het symposium onderzochten de link tussen enerzijds rookgedrag en een rookstop en anderzijds de met de levenswijze van de roker verbonden thema's zoals gewicht, diabetes, slaap en stress. Meer dan de helft van de rokers sterft vroegtijdig aan een aandoening die wordt veroorzaakt door tabak. 

In Vlaanderen sterven jaarlijks 7.800 mensen door roken. Dat zijn er 21 per dag. Bekende aandoeningen zijn chronische obstructieve longziekte (COPD) en longkanker. Rokers worden ook vaak getroffen door keel-, mond-, blaas- en leverkanker. In ons land stierf een Brusselse jongen (18) mogelijk door vapen.

Volgens een andere, kleinere groep zijn de effecten op langere termijn nog niet bekend. Zij stonden veel kritischer tegenover vaping en stelden zich meer op de lijn van professor Guy Joos, longarts aan het UZ Gent, die de e-sigaret wil bannen. Deze specialisten stelden dat de kwaliteitscontrole niet goed is en dat de gevolgen van vaping voor het lichaam nog lang niet geweten zijn. Ze maakten de vergelijking met tabak, waarvan het onderzoek pas na dertig jaar klaarheid schepte.

In medische en wetenschappelijke kringen bestaan veel vraagtekens bij de e-sigaret, ook omdat die nog maar tien jaar bestaat. Professor Joos was op het symposium verhinderd. Zijn plaats werd ingenomen door Bihiyga Salhi, zijn assistente aan het UZ Gent. “We kunnen geen appels met peren vergelijken. De gezondheidsrisico’s van de e-sigaret kunnen we nu nog niet inschatten. Theoretische afwegingen zijn geen correcte wetenschap”, zei Salhi.

De Britse professor gezondheidspsychologie Lion Shahab van University College in Londen verklaarde zich uitgesproken voorstander van vaping bij een rookstop. “In het Verenigd Koninkrijk ligt de keuze iets meer bij de roker zelf”, stelde Shahab. Bij ons zijn artsen doorgaans geen voorstanders van een actief voorschrijfgedrag. Klassieke begeleiding, eventueel gecombineerd met medicatie, is de gouden standaard in Vlaanderen.

De VRGT raadt het gebruik van de e-sigaret in alle gevallen af, behalve eventueel in het kader van een rookstop. “En alleen als tweede keuze”, stelde Marc Verheyen van het rookstopteam van VRGT. “Onze eerste keuze blijft uitgaan naar een gedragsmatige behandeling. Daarvoor dienen de ingeburgerde nicotinevervangers zoals pleisters, tabletten en kauwgom. Voor de behandeling grijpen sommige tabakologen ook naar medicatie, meer bepaald varenicline.” Dat ontwenningsmiddel, op de markt gebracht onder de merknaam Champix, is heel omstreden. Gebruikers klagen over slapeloosheid, angsten en depressie. “De schadelijke effecten worden steeds meer weerlegd, al is er bij een minderheid van de gebruikers een psychiatrische link.”

Prognoses over wanneer we zullen weten hoe schadelijk de e-sigaret precies is, zijn moeilijk te maken. Studies wijzen nu al op irritaties en ontstekingen. Met gevorderd longonderzoek zou dat nog twintig tot wel dertig jaar kunnen duren. “Zoals met tabak dus”, zei Verheyen. “In zijn topjaren maakte Eddy Merckx reclame voor tabak, dat door dokters aangeraden werd tegen een verkoudheid.”

Vader eerste vape-dode: “Hoop dat dit anderen kan redden”