VS beschouwen Israëlische nederzettingen niet langer als illegaal

Pompeo verklaarde dat de wijziging is gebaseerd op de feiten ter plaatse, en een kans is voor de Israëli’s en Palestijnen om “samen te komen en een politieke oplossing te vinden voor dit vervelende probleem”. De buitenlandminister zei dat het vorige beleid, dat naar voren geschoven werd door de regering van vorig president Barack Obama, de vrede niet bevorderd heeft.

Hij voegde ook toe dat de veranderde houding niets zegt over de status van de Westelijke Jordaanoever. Die moeten de Israëli’s en de Palestijnen in de toekomst vastleggen in een vredesakkoord. Nederzettingen zijn woongemeenschappen die door Israël worden gebouwd op de Palestijnse gebieden die het sinds de Zesdaagse Oorlog van 1967 bezet.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft het gewijzigde standpunt van de Verenigde Staten over de Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever verwelkomd. Hij noemde het “een weerspiegeling van een historische waarheid, dat Joden geen buitenlandse kolonisten zijn in Judea en Samaria”. Voor de Palestijnse autoriteit is de beslissing “nietig” en “onaanvaardbaar”.

Vorig jaar verhuisde de regering-Trump ook al de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem. Net als de standpuntwijziging over de nederzettingen was dit erg controversieel. Israël beschouwt Jeruzalem als zijn hoofdstad, maar een VN-resolutie voorziet dat Oost-Jeruzalem de hoofdstad zou worden van een ooit op te richten staat Palestina. De meeste landen hebben daarom hun Israëlische ambassade in Tel Aviv gevestigd om niet partijdig te zijn.

In maart erkende de Amerikaanse president Donald Trump formeel de Israëlische soevereiniteit over de Golanhoogten. Hiermee werd ingegaan tegen de internationale consensus over de kwestie en met decennia van Amerikaanse diplomatie in het Midden-Oosten. Israël had in 1967, tijdens de Zesdaagse Oorlog, het grootste deel van de Golanhoogten veroverd ten koste van Syrië. In 1981 annexeerde Israël het gebied, maar die annexatie wordt internationaal niet erkend. Volgens het internationaal recht gaat het om Syrisch gebied dat door Israël wordt bezet.

De Europese Unie heeft zichzelf gedistantieerd van de beslissing van de Amerikanen. “Het standpunt van de Europese Unie over het Israëlische nederzettingenbeleid is duidelijk en blijft ongewijzigd”, verklaarde vertegenwoordiger van het Europese buitenlandbeleid, Federica Mogherini vanavond in Brussel. 

Ze voegde er nog aan toe dat de Israëlische nederzettingen in de ogen van Europa strijdig zijn met het internationaal recht en dat ze de kans op een tweestatenoplossing en een duurzame vrede in de regio ondermijnen.