Spoorbedrijven vragen honderden miljoenen euro’s extra van overheid

De huidige dotaties van de overheid volstaan niet om de komende jaren een aantal noodzakelijke investeringen bij het spoor uit te voeren, klonk het. Er zijn vele honderden miljoenen euro's extra nodig, alleen al maar om het spoornet up-to-date te houden.

Dutordoir en Lallemand wezen op de "gigantische productiviteitswinsten" die de voorbije jaren zijn gerealiseerd bij NMBS en Infrabel, tegen de achtergrond van dalende dotaties. Maar nog meer interne besparingen zijn bijna niet mogelijk, zeiden de spoortoplui. “De citroen van de productiviteitswinst is uitgeperst", aldus Infrabel-topman Lallemand.

Bij de spoornetbeheerder verdwenen de voorbije vijf jaar niet alleen 4.000 banen, maar er werden ook vernieuwingswerken noodgedwongen uitgesteld. Daardoor moeten heel wat wissels, sporen en bovenleidingen dringend gerenoveerd worden. Alleen al om die inhaalbeweging te doen, is 99 miljoen euro per jaar nodig. Anders zullen op termijn lijnen moeten worden gesloten om veiligheidsredenen, klonk het. 

Afgelopen zomer dreigde Infrabel al met een flinke knip in het spoornet als er niet snel meer budget komt.

Ook Sophie Dutordoir vraagt extra geld. "Als we voortdoen op basis van de huidige dotatie, verwachten we een tekort van 1,3 miljard euro tegen 2030 in het kader van de investeringen die we moeten doen", aldus de NMBS-topvrouw. Het gaat dan om geld om stations af te werken, perrons te verhogen, het veiligheidssysteem ETCS verder te installeren,...

Beide toplui benadrukten wel dat de inspanningen van de voorbije jaren binnen de bedrijven resultaat opleveren. "Er is een positieve trend ingezet", zei Dutordoir: de stiptheid is fors verbeterd, de reizigersgroei versnelt en de klantentevredenheid neemt toe.

De NMBS-topvrouw maakte in de commissie ook de ambitie van de spoormaatschappij bekend om het treinaanbod vanaf eind volgend jaar met 4 procent te verhogen. Het voorstel zal volgende maand voorgelegd worden aan de raad van bestuur van de NMBS.

Het huidige vervoersplan werd eind 2017 ingevoerd. Het treinaanbod verhoogde daardoor met zowat 5 procent. Dat levert momenteel ook extra reizigers op: in 2018 vervoerde de NMBS 243,9 miljoen reizigers op haar binnenlandse treinen. “Dat is 8,5 procent meer op vijf jaar tijd”, aldus Dutordoir.

Voor het volgende vervoersplan, dat in december 2020 van kracht zal worden en loopt tot in 2023, stelt de directie dus voor het aanbod met nog eens 4 procent te verhogen.

De uitbreiding is onder meer mogelijk dankzij de komst van de nieuwe M7-dubbeldekrijtuigen, met extra zitplaatsen. De tests ermee zijn bezig, en in de loop van januari zou een eerste rijtuig in dienst treden, gaf Dutordoir mee. “Constructeur Bombardier heeft de serieproductie vanaf maart 2020, met tien rijtuigen per maand, bevestigd.”

De NMBS plaatste de bestelling voor 445 M7-dubbeldekrijtuigen al eind 2015 bij Bombardier, maar de levering liep meermaals vertraging op.

In de commissie werd voorts nog duidelijk dat de NMBS zich niet verzet tegen de komst van het Duitse treinbedrijf FlixTrain naar ons land. Dat kondigde eerder aan vanaf 2021 een treinverbinding te willen opstarten tussen Parijs en Brussel, met stops in Saint-Quentin, Bergen, Brussel-Zuid en Brussel-Centraal.

Het niet-verzet van de NMBS heeft mogelijk commerciële redenen. FlixTrain liet in zijn aanmelding immers weten dat het geen licentie als spoorwegmaatschappij beoogt. Het zou dus eerder moeten samenwerken met een bestaande spoorwegmaatschappij om de verbinding tot stand te brengen. En daar komt de NMBS mogelijk weer in beeld.

Een samensmelting tussen de NMBS en Infrabel is voor Dutordoir dan weer niet aan de orde. De vraag om een toenadering tussen NMBS en Infrabel duikt met de regelmaat van de klok op. Aan vakbondszijde bijvoorbeeld, maar onlangs pleitte ook sp.a om de twee bedrijven weer samen te smelten. De redenering is dat het met de dienstverlening van de ondernemingen alleen maar bergaf is gegaan sinds ze gesplitst werden.

De NMBS-topvrouw maakte duidelijk dat ze geen voorstander is van een samensmelting. “Iedereen weet waar wijzigingen in de structuur toe leiden: dat de aandacht gedurende jaren wordt afgeleid” van de essentiële zaken, klonk het.