"Focus in euthanasiedebat voor mensen met dementie ligt op angst en mensonwaardigheid, ze kunnen wel degelijk gelukkig zijn"
De verpleegkundige en onderzoeker aan de Odisee Hogeschool Katrin Gillis pleit voor een genuanceerd debat over hoe we omgaan met mensen met dementie. "Bij het wetsvoorstel van Open VLD om euthanasie mogelijk te maken bij mensen met dementie, wordt er naar hen gekeken vanuit een negatief model. Met de juiste omkadering kunnen mensen met dementie wel degelijk gelukkig zijn", zegt Katrin Gillis in "De wereld vandaag".
De verpleegkundige Katrin Gillis is geen voorstander van het wetsvoorstel van Open VLD om euthanasie mogelijk te maken bij mensen met vergevorderde dementie.
"Op dit moment wordt er gekeken naar mensen met dementie vanuit een negatief model. We kijken naar de manier waarop ze zaken verliezen en niet meer kunnen. Dat komt redelijk negatief over. Mensen met dementie hebben ook nog heel wat krachten. We kunnen hen wel degelijk een beter gevoel en een betere kwaliteit van leven geven", zegt Katrin Gillis in "De wereld vandaag" op Radio 1.
"Het belangrijkste dat wegvalt bij dementie is het vermogen om verbaal te kunnen communiceren. Wij moeten een beroep doen op het gedrag van die mensen om met hen te communiceren. Het gedrag zegt heel veel, niet alleen bij bewoners met dementie, maar bij iedereen. Het interpreteren van het gedrag is niet altijd eenvoudig. We merken wel dat als we de juiste tools gebruiken en we ons daarop trainen, dan lukt het. We kunnen bij die mensen inspelen op de persoonlijke behoeften die ze net als mensen zonder dementie hebben."
"Zorg, tijd en aandacht is ervoor nodig. Het is een stukje vallen en opstaan met contact hebben met mensen met dementie. Het lukt in veel gevallen wel."
Het lijkt precies dat mensen met dementie niet gelukkig kunnen zijn. Dat kan wel degelijk. De mensen moeten weten dat dat kan en dan gaan ze er minder bang voor zijn.
Volgens Gillis is het wel degelijk mogelijk om mensen met dementie in woonzorgcentra een zinvol en gelukkig bestaan aan te bieden. Een belangrijke factor is daarbij het betrekken van hun familie en vrienden.
"Het lukt in veel gevallen wel. Een belangrijke factor die daarbij speelt, is zicht hebben op het levensverhaal en de gewoonten van mensen. Dat doe je niet alleen. Dat doe je in team en ook met familie van de mensen. We spreken de familie actief aan en we betrekken hen in het proces zodra een bewoner opgenomen wordt in een woonzorgcentrum. Je kan dat doen door een eenvoudige vragenlijst, maar je kan dat ook doen door de familie verhalen te laten vertellen over de bewoner van het woonzorgcentrum. Je kan hen voorwerpen en foto’s laten meebrengen. Zo’n levensverhaal bouw je stap voor stap op", zegt Katrin Gillis.
"We merken dat de mensen zich opnieuw nuttig gaan voelen wanneer we de familie betrekken bij het gedrag en het levensverhaal. Ze krijgen weer een gevoel van betekenis, waardoor de familie ook nog heel mooie momenten kan beleven met de persoon met dementie."
Katrin Gillis heeft het gevoel dat er nu in de actualiteit vooral op de angst voor een mensonwaardig leven bij dementie gefocust wordt. "Het lijkt precies dat mensen met dementie niet gelukkig kunnen zijn. Dat kan wel degelijk. De mensen moeten weten dat dat kan en dan zullen ze er minder bang voor zijn. Dat debat zou ik graag opentrekken. Dan hoop ik dat ze minder euthanasie in overweging nemen."
"In het wetsvoorstel ligt de focus sterk op de zelfbeschikking. We leven als individu. We zijn altijd in interactie met mensen. Ik stel voor om de mensen uit de omgeving te betrekken bij de vraag naar euthanasie. Soms kan je andere oplossingen en perspectieven voor mensen met dementie vinden. Het is belangrijk dat dat besproken wordt. We doen dat te weinig. We denken te veel vanuit onszelf. De wederkerigheid in de relatie met de mensen rondom mensen, daar houden we te weinig rekening mee", besluit Katrin Gillis.
Beluister het gesprek met Katrin Gillis uit "De wereld vandaag" hier: