Rwandese spionnen willen kritische stemmen in ons land monddood maken

De Belgische Staatsveiligheid heeft weet van Rwandese spionnen die in ons land actief zijn. Dat bevestigde minister van Justitie Koen Geens (CD&V) vorige week in de Kamer. Volgens Geens proberen zij de politieke oppositie in ons land tegen het regime van president Paul Kagame te verzwakken. De voorbije jaren doken meermaals berichten op over Rwandese doodseskaders in België, al konden die nooit definitief worden bevestigd.

De bevestiging van Geens komt niet als een verrassing voor voormalig VRT-journalist Peter Verlinden. Sinds de late jaren 90, toen hij kritische reportages begon te maken over het Rwandese regime, merkt hij systematische pogingen om hem het leven moeilijk te maken. Zo is het lastig voor Verlinden om een visum te krijgen. In 2006 duidde het parlement hem officieel aan als vijand van Rwanda.

In 2015 kwam alles opnieuw in een stroomversnelling. Verlinden, die getrouwd is met de Rwandese Marie Bamutese, publiceerde toen samen met zijn vrouw een boek over hoe zij ternauwernood ontsnapte aan de genocide en de troepen van Kagame. “De echte haatcampagne is een jaar later begonnen. Er waren pogingen om mij via mijn diensthoofd bij de VRT aan banden te leggen. Er was een klacht bij de Raad voor Journalistiek, die op het laatste moment werd ingetrokken. Tegenwoordig word ik bestookt met soms wel 30 tweets per dag door de vele trollen van het regime.”

Verlinden heeft het over gerichte intimidatie. Zo was iemand te weten gekomen dat de alarminstallatie bij Verlinden thuis defect was. “Op Twitter vroeg die man mij of mijn installatie al gerepareerd was. Dat is akelig.”

Ook officiële vertegenwoordigers van de Rwandese overheid viseren Verlinden. Een goede Rwandese vriend kreeg bezoek van een diplomaat die werkzaam is op de ambassade in België. Hij vroeg naar Verlinden, zijn vrouw en haar familie. Verlinden vreest dat de regering hem via de familie van zijn vrouw wil intimideren. “Dat is een gekende techniek in Rwanda: iemand onrechtstreeks proberen te raken via de familie.”

Er is ook Gunther Vanpraet, een Oostendenaar die dit jaar Rwandees ereconsul voor Vlaanderen werd. Op Twitter beticht Vanpraet Verlinden ervan woordvoerder te zijn “van de (gewapende) Rwandese oppositie in België”. Bamuteses familie zouden “gekende genocidairs” zijn. Hij suggereert ook dat “een Belgische journalist en zijn vrouw” via een Zuid-Afrikaanse zakenman “helpen met het financieren van gewelddadige aanvallen op een vredig Afrikaans land”. Stuk voor stuk leugens, zegt Verlinden. “Ofwel is Vanpraet dom, ofwel is hij misdadig.”

De ereconsul ziet het anders. Wanneer we hem contacteren, neemt hij zijn woorden niet terug. “Als je hand-en-spandiensten verleent aan mensen die gewapend oppositie willen voeren, is de grens dun tussen medewerking, medeplichtigheid, en onwetendheid.” Dat de Rwandese inlichtingendiensten in België kritische stemmen de kop willen indrukken, bestrijdt hij. Van gerichte campagnes tegen de VRT-journalist weet de ereconsul naar eigen zeggen niets. “Verlinden zit niet hoog genoeg om zich een target te voelen.” Houden de inlichtingendiensten Verlinden in de gaten? “Niet specifiek, maar hij duikt wel op in onderzoeken. De Rwandese overheid heeft me gevraagd: als je dingen hoort, meldt ons dat dan.”

Verlinden is niet de enige Belg in het vizier van de Rwandese overheid. Volgens een onderzoek van de universiteit van Toronto werden de WhatsApp-berichten van een Rwandees oppositielid in ons land gehackt door de Rwandezen.

De Belgische advocaat Jean Flamme maakt ondertussen met collega-strafpleiter Hans Rieder werk van een klacht wegens intimidatie. Flamme verdedigt op dit moment een Rwandees die terechtstaat op een assisenproces in Brussel voor zijn betrokkenheid in de Rwandese genocide. Hij stelde eerder dat enkele van zijn getuigen in Rwanda gemarteld zijn. Ondertussen voelt ook hij zich geïntimideerd.

“De advocaat van een burgerlijke partij is op twee verschillende dagen tijdens het proces naar Flamme toegestapt met de raad ‘om zijn narratief te wijzigen’”, zegt Rieder. “Ik dien klacht in met burgerlijke partijstelling namens meester Flamme en zijn cliënt, de beschuldigde Fabien Neretse, tegen die advocaat.” Die laatste was niet bereikbaar voor de redactie.

Afgelopen weekend kreeg Flamme een opmerkelijke e-mail van een Rwandees in ons land, met daarin een link naar de parlementaire vraag over Rwandese doodseskaders in ons land: “Meester, men raadt me aan om u dit artikel te bezorgen en u te waarschuwen over het feit dat u moet opletten. De pro-Kigali’s zijn soms tot alles bereid.”

Kamerlid Wouter De Vriendt (Groen) roept de federale regering op onmiddellijk maatregelen te nemen tegen de spionage-activiteiten. “We kunnen niet toestaan dat België als draaischijf wordt gebruikt om dissidenten of opposanten te beschadigen.” Ook de houding van ereconsul Vanpraet vindt hij ongehoord. De Vriendt vraagt een onderzoek naar de accreditaties van Rwandese diplomaten.

De Morgen kreeg bij minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) geen commentaar.