Somers zet interne verdeeldheid op scherp met rode loper voor paars-groen
‘Een blinde kan zien dat de N-VA haar verantwoordelijkheid niet wil opnemen.’ Open Vld-kopstuk Bart Somers lijkt aan te sturen op een federale regering zonder Vlaams-nationalisten. Hij zet daarmee de diepe interne verdeeldheid bij de liberalen op scherp.
Vanmiddag om 14 uur gaat informateur Paul Magnette (PS) langs bij de koning. In de Wetstraat gaat iedereen ervan uit dat zijn opdracht voor de derde keer verlengd wordt. De cruciale vraag is voorlopig nog niet beantwoord: wordt straks verder onderhandeld over een paars-gele of een paars-groene coalitie?
Open Vld-kopstuk Bart Somers loste gisteren een schot voor de boeg. “Een blinde kan zien dat de N-VA haar verantwoordelijkheid niet wil opnemen”, zei hij in VTM Nieuws. Volgens hem hebben te veel Vlaams-nationale kopstukken het signaal gegeven dat ze liever niet in een regering zetelen. Daarmee stuurt hij aan op een regering zonder N-VA.
Bij de N-VA zijn ze niet gediend van Somers’ uitspraken. “Dit is onbegrijpelijk”, zegt ondervoorzitter Lorin Parys. “Somers doet Magnette een cadeau”, zegt hij. Parys pleit ervoor dat Open Vld en CD&V samen met N-VA één blok vormen. “Dat is de enige manier om paars-geel gedaan te krijgen”, zegt hij. “Anders zal Magnette blijven proberen zijn voorkeurspiste uit te werken: paars-groen.”
Twee kampen
Volgens de Vlaams-nationalisten wil Open Vld al langer van hen af. Al een kleine twee weken is het discrete overleg tussen voorzitters Bart De Wever en Gwendolyn Rutten stilgevallen. Voordien hielden ze elkaar voortdurend op de hoogte van hoe de gesprekken met Magnette verliepen.
Maar is Open Vld echt gezwicht? Wat opvalt: de liberale mantra ‘paars-geel is moeilijk, paars-groen is nog moeilijker’ is verdwenen. Al een kleine week klinkt het dat de partij een mogelijke coalitie, paars-geel of paars-groen, zal “beoordelen op de inhoud”. Somers krijgt de expliciete steun van voorzitter Gwendolyn Rutten, geeft haar woordvoerder aan. Maar elders in de partij zijn ze not amused.
Er hebben zich twee kampen gevormd. Het ene wordt aangevoerd door de Gentse burgemeester Mathias De Clercq, die in een open brief zijn voorkeur voor paars-groen uitte. Aan de andere kant staan onder meer de Kortrijkse burgemeester Vincent Van Quickenborne en Egbert Lachaert, die paars-groen afbrandden. Tegelijk zit er spanning op de lijn tussen Rutten en federaal vicepremier Alexander De Croo.
Plan A
Intern was afgesproken dat Open Vld alleen zou meestappen in paars-groen als de N-VA zelf duidelijk zou afhaken. Bovendien moesten de liberalen in dat geval enkele forse inhoudelijke trofeeën kunnen binnenhalen. “Met deze liefdesverklaring aan Magnette is onze onderhandelingspositie naar de vaantjes”, zegt een prominente liberaal.
Wat meer is: ook bij de MR zijn ze nog steeds gewonnen voor paars-geel. “Het blijft ons plan A”, zegt Georges-Louis Bouchez, die vrijdag allicht verkozen wordt tot nieuwe voorzitter. Het probleem is dat Open Vld en MR federaal als één blok onderhandelen.
Het is overigens niet zo dat bij de andere partijen grote eensgezindheid heerst. Bij de N-VA zijn er evenveel belangrijke stemmen die pleiten voor oppositie als voor regeringsdeelname. Bij CD&V leek vorige week een opening in de maak richting paars-groen, maar de communicatie werd bijgesteld.
Die interne onduidelijkheid maakt dat heel wat partijen zich tot nu toe gedeisd hielden en afwachtten tot de andere bewogen. Bij deze deed Somers een openingszet.
Wie zit in welke formule?
De paars-groene coalitie zou opgebouwd zijn rond drie politieke families: de socialisten (PS en sp.a), de liberalen (Open Vld en MR), en de groenen (Groen en Ecolo). CD&V kan dienen als bindmiddel.
Bij een paars-gele coalitie komt N-VA aan boord. Dan besturen liberalen (Open Vld en MR), socialisten (PS en sp.a) en N-VA. Mogelijk aangevuld met CD&V.