Marisa Papen maakt nieuw fotoproject over klimaatopwarming: “Iedereen steekt eigenlijk een beetje zijn gezicht weg”

Het nieuwste project is de derde editie van de Plastic Sushi-reeks, waarin de eigenzinnige Papen, die zichzelf een professionele taboebreker noemt, aandacht vraagt voor hedendaagse ecologische problemen en uitdagingen. In 2017 maakte ze een kalender waarin de plasticvervuiling van onze oceanen centraal stond, een jaar later stonden bedreigde diersoorten in Congo in de kijker. 

In 2019 maakte Papen met haar antireligieuze fotoreeks FXCKRLGN (Fuck Religion, red.) een zijstapje, maar nu wijdt ze zich weer volop aan Moeder Natuur.

De foto’s werden deze keer gemaakt in IJsland, een plek waar de klimaatverandering erg voelbaar is: het ijs smelt steeds verder af en de winters en zomers worden elk jaar warmer. “Ik wilde dat de foto’s zouden tonen hoe krachtig, groots en grotesk de natuur is”, vertelt ze. “Ik wilde zelf heel klein lijken en dat het lijkt alsof het landschap mij opeet.”

De fotoshoot vond plaats in maart, wanneer het kwik rond het vriespunt hing. De gevoelstemperatuur lag echter een flink stuk lager, want er stond constant een stevige wind die nooit ging liggen. Terwijl Papen in haar blootje voor de lens stond, stonden de cameraman en fotograaf dik ingeduffeld achter de schermen. “Dat was wel heftig.”

Tijdens de fotoselectie besefte Papen dat ze uiteindelijk vooral koos voor foto’s waarop haar gezicht niet zichtbaar is. Een verwijzing naar de algemene kop-in-het-zand-mentaliteit wanneer het aankomt op actie tegen global warming. “Iedereen steekt eigenlijk een beetje zijn gezicht weg, maar ik denk dat het in 2020 gewoon tijd is om te zeggen: ‘ja OK, we did fuck up en het is nu tijd om de handen in elkaar te slaan en er alles aan te doen om de knop om te draaien’”, klinkt het stellig.

Het model koos dit jaar voor een agenda, in plaats van een kalender. “Ik denk dat 2020 een belangrijk jaar wordt voor verandering. Je ziet dat de wereld wakker wordt. Het is een kantelpunt. In een groot deel van de wereld is er steeds meer activisme”, aldus Papen. “Dus ik wilde een agenda maken waarin mensen voldoende ruimte hebben om hun missies op te schrijven en een goeie planning te maken voor het nieuwe jaar.”

De agenda bevat ook een gedicht van de hand van Papen zelf, waarin ze haar angsten over het milieu, het klimaat en de toekomst verwoordt en haar frustratie uit over het gebrek aan maatschappelijke actie. Ze wijt zich wel vaker aan poëzie, maar deze tekst ging haar bijzonder goed af: “Dit gedicht vloeide er zo uit, omdat het heel dicht bij mijn hart ligt en bij wat ik voel en doe. Ik heb er niet te lang over moeten nadenken.” 

Ook dit jaar gaat de opbrengst van de agenda naar het goede doel. Papen is bezig met de opstart van haar eigen ngo Flower of Life die zich zal inzetten voor een groenere maatschappij. Het project staat nog in de steigers, dus ze kan er nog niet veel over kwijt, maar ze heeft sponsors en de steun van een andere grote ngo achter zich en wacht nu op de goedkeuring van haar dossier door de minister. “Andere jaren heb ik samengewerkt met een ander goed doel, maar als je dat geld weggeeft, weet je toch nooit wat er effectief mee gebeurt, dus dat wrong altijd een beetje. Als ik mijn eigen ngo heb, dan kan ik zeggen: 100 procent gaat daarnaartoe en dan heb ik er wel meer zicht op.”

De agenda verschijnt slechts in een beperkte oplage: Papen liet bewust maar 100 exemplaren drukken, “omdat we in het algemeen altijd overproduceren en overconsumeren. Ik dacht: de boodschap is hier toch in principe belangrijker dan het effectieve product, dus ik ga er niet te veel maken, maar ik hoop wel dat die boodschap mensen inspireert of doet nadenken over de dagdagelijkse keuzes die ze maken.”

Of ze dan niet bang is dat haar boodschap op die manier niet bij het grote publiek terechtkomt? “Als ik dan dingen op de markt breng of begin te produceren, dan voel ik me ook een beetje hypocriet, omdat ik dan toch ook de grondstoffen aan het gebruiken ben. Ik gebruik papier, ik gebruik inkt, die dingen moeten gechipt worden en ik wil daar op een zo beperkt mogelijke manier aan bijdragen. Als ik zo 10.000 papieren zou laten drukken, dan zou ik het daar moeilijk mee hebben.”

Meer foto’s en de agenda ontdek je op de website.