Vrees van astronomen komt uit: vloot Starlink-satellieten van Elon Musk verstoort zicht op sterren en planeten

Eerder deze maand lanceerde het Amerikaanse ruimtebedrijf SpaceX een tweede cluster van mini-satellieten voor zijn toekomstige constellatie ‘Starlink’, dat wereldwijd - dus ook op afgelegen locaties waar internet nu afwezig, onbetrouwbaar of duur is - supersnel internet moet opleveren. 

Per zestig worden ze gelanceerd en dan komen ze op zo’n 550 kilometer hoogte in onze atmosfeer terecht. Dat is hoger dan het ISS, maar lager dan de meeste andere satellieten. 120 exemplaren zweven op dit moment in de lucht, gespreid over verschillende ruimtebanen. Een peulschil, want SpaceX heeft al toelating gekregen om 12.000 kunstmanen de lucht in te schieten. Het heeft bovendien frequenties aangevraagd voor nog eens 30.000 satellieten.

Al van in het begin gaat het grootse breedbandinternet-project van Elon Musk gepaard met controverse. Zo wordt gevreesd voor overbevolking van satellieten in lage banen, met risico op botsingen. “Elon Musk vult de lucht met ruimteafval”, klinkt onder meer de kritiek. Astronomen vrezen ook een verstoring van sterrenkundige waarnemingen, doordat de satellieten heldere strepen door hun beelden trekken en sterren en andere hemellichamen versluieren.

Wat blijkt? De satellieten kunnen inderdaad observaties hinderen. Daarover klaagt onder meer een astronome van het Cerro Tololo Inter-American Observatory (CTIO), in het noorden van Chili. 

“Wow!! Ik ben in shock!!”, tweette wetenschapster Clarae Martínez-Vázquez. “De grote hoeveelheid Starlink-satellieten passeerde ons luchtruim vanavond”, zei ze. “Onze DECam-zichtbaarheid (Dark Energy Camera, red.) werd zwaar getroffen door 19 van hen. Het treintje Starlink-satellieten duurde langer dan vijf minuten.” De astronome voegde eraan toe dat ze dat “nogal deprimerend” vindt. 

Toen in mei de eerste zestig satellieten werden gelanceerd, kwam er al meteen kritiek toen de formatie heel helder en duidelijk werden gespot aan de nachtelijke hemel. Ook bij ons was een streep van tientallen lichtjes zichtbaar die op sterren leken. Een Nederlandse UFO-website werd overspoeld met meldingen van mensen die zich verbaasden over het mysterieuze lichtspoor. 

Een maand later publiceerde de International Astronomical Union een officieel statement waarin werd geklaagd over de reflecterende satellieten. Er werd geargumenteerd dat de kunstmanen astronomisch onderzoek kunnen bemoeilijken en zelfs in gevaar kunnen brengen, onder meer gelet op de gevoelige capaciteiten van grote astronomische telescopen op de grond.

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA moest in september dan weer een koerscorrectie uitvoeren met aardobservatiesatelliet Aeolus, om een botsing met een Starlink-satelliet te voorkomen. Door de toenemende drukte in de ruimte worden koerscorrecties steeds normaler, vreest de ESA.