Gezamenlijke Europese claim tegen Volkswagen in dieselschandaal

In 2015 kwamen verschillende autoproducenten in opspraak nadat was gebleken dat ze met de uitstootgegevens van hun dieselvoertuigen hadden geknoeid. Vooral Volkswagen kwam in het oog van de storm terecht, nadat bleek dat de Duitse autobouwer via software de veel vervuilender uitstoot van zijn dieselauto’s wist te omzeilen. Het begrip sjoemelsoftware was geboren, evenals een juridisch gevecht. Wereldwijd zijn 11 miljoen auto’s betrokken, waarvan in heel Europa minstens 8,5 miljoen wagens. In België gaat het om 400.000 exemplaren. Die auto’s daalden in waarde en daarom hadden de eigenaars recht op een compensatie, zo argumenteerden juristen. Het voorval leidde wereldwijd tot rechtszaken. 

Van meet af aan was duidelijk dat er een groot verschil zat tussen de afwikkeling van die rechtszaken in Europa en de rest van de wereld. Waar in de Verenigde Staten en andere landen een schikking werd getroffen om de talloze autobezitters te vergoeden, bleek VW in Europa geen dergelijke collectieve regeling te willen treffen. Het concern gaat uit van diverse juridische regels in de Europese lidstaten wat een collectieve regeling bemoeilijkt. Dat speelt in de kaart van VW, dat intussen rekent op een dreigende verjaringstermijn. 

Om dat te counteren, trapt de Diesel Emission Justice Foundation (DEJF) een classaction op Europees niveau af tegen Volkswagen Group om een compensatie te verkrijgen voor de gedupeerden. De vzw DEJF gaat gebruik maken van de Nederlandse Wet Collectieve Afwikkeling Massaschade (WCAM), die het mogelijk maakt om een schikking bindend te verklaren voor alle benadeelde autobezitters in de EU.

‘Europese classaction’

“Er bestaat niet zoiets als een Europese classaction, waardoor Europese gedupeerden in tegenstelling tot die in de VS en Australië tot nu toe in de kou zijn blijven staan”, zegt advocaat Laurent Arnauts, die samen met Geert Lenssens de gerechtelijke procedures voor België zal begeleiden. “De WCAM biedt echter een mogelijk voorakkoord in heel Europa.” Zo zou een procedure gestart kunnen worden voor het Amsterdamse hof van beroep en indien er een schikking wordt bereikt, kan die bindend verklaard worden voor alle benadeelde autobezitters in de EU, zowel consumenten als professionelen en bedrijven. “Zo’n procedure zou sneller en gemakkelijker zijn voor de eisers en positief voor Volkswagen AG, dat zijn imago kan herstellen door een punt te zetten achter het verleden. Bovendien zouden de diverse nationale procedures in Europa, die jaren kunnen aanslepen, beëindigd worden”, klinkt het bij Arnauts. Naast Nederland en België wil de stichting ook in Frankrijk en Spanje naar de rechtbank trekken.

DEJF, met hoofdkantoor in Amsterdam, die voor de claim internationale experts en advocaten aanwerft, wil met de massaclaim niet alleen de gedupeerden compenseren, maar ook een signaal geven aan grote bedrijven dat ze hun verantwoordelijkheid moeten opnemen. Daarnaast hoopt de vzw de Europese autoriteiten aan te zetten om te komen tot een Europese geschillenregeling, zodat de Europese burgers niet meer gediscrimineerd worden. Een hoeksteen in de claim tegen VW worden de conformiteitscertificaten, waarin valse NOx-emissieniveaus (stikstofoxides) worden vermeld. 

“Op basis van de Belgische ‘pilot’-procedures is het waarschijnlijk dat dergelijke certificaten, indien zij onjuist blijken te zijn, kunnen leiden tot de nietigverklaring van de verkoop van de auto’s die zijn uitgerust met valse systemen. Dit kan bovendien los daarvan ook leiden tot nieuwe strafrechtelijke procedures”, aldus meesters Lenssens en Arnauts, die eerder ook al collectieve dossiers pleitten tegen Fortis, Lernout & Hauspie en Arco.

De klacht is gericht tegen ondernemingen van de Volkswagen Group en kan ook andere ondernemingen betrekken zoals het Belgische importbedrijf D’Ieteren, softwareprovider Robert Bosch en de verzekeraars van de tegenpartijen. Wie zich aansluit moet op voorhand niets betalen. Een success fee van maximaal 27,5 procent van het gerecupereerde bedrag en de kosten worden achteraf afgetrokken van de compensatie.