Wat er in de onderhandelingsnota van Magnette staat (en ook: wat er niét in staat)

1. Arbeidsmarkt: niets over afbouw werkloosheidsuitkeringen

Informateur Magnette wil meer mensen aan de slag in ons land. Tegen het einde van de legislatuur moet 75 procent van de actieve bevolking aan het werk. De teksten lekten uit in La Libre en De Tijd, en de inhoud ervan wordt door meerdere onderhandelaars bevestigd aan deze krant. 

Magnette wil onder meer de kmo’s ondersteunen. De korting op de sociale bijdragen voor bedrijven die een tweede en derde werknemer aanwerven, wordt verlengd. Ook wordt geïnvesteerd in opleiding en vorming.

Wat opvalt, is dat zijn nota geen voorstellen bevat om de werkloosheidsuitkeringen te hervormen. N-VA en Open Vld strijden er al langer voor die in de tijd te beperken, of toch op zijn minst sneller te doen dalen. Ook strengere regels voor het brugpensioen worden niet aangeraakt in de tekst. De N-VA zou dat systeem het liefst helemaal afschaffen. Bij de Vlaamse liberalen valt te horen dat de hervorming van de werkloosheid geen breekpunt meer is. “Daar win je geen verkiezingen mee.”

Voorts valt op dat Magnette wil dat de overheid opnieuw het tekort in de sociale zekerheid automatisch bijpast. De regering-Michel had dat voorwaardelijk gemaakt. Ook wil hij de wet over de loonnorm, die ervoor zorgt dat de lonen trager stijgen, ongedaan maken. Twee realisaties van de regering-Michel worden op die manier teruggedraaid. Zoiets is een no pasarán voor Open Vld.

2. Ecologie: groen investeringspact en extra geld voor NMBS

De informateur wil het investeringspact van Charles Michel (MR)  aanwenden om de focus vol op energie en mobiliteit te leggen. Ook wil hij fors extra investeren in de NMBS en Infrabel, tot 3 miljard euro. Al varieert dat cijfer naargelang van de versie van de nota.

De teksten die nu naar buiten komen, zijn immers slechts het startpunt van de gesprekken. Magnette stelde ze half november op na een eerste ronde van de partijvoorzitters. Sindsdien schaaft hij na elk onderhoud verder aan de inhoud op basis van de input die hij krijgt.

Wat voorts opvalt, is dat hij tegen 2030 alle bedrijfswagens elektrisch of emissievrij wil maken. Ook wil hij een vliegtaks invoeren, voorlopig de enige belastingverhoging die in zijn teksten staat. 

De reden daarvoor: er is nog geen budgettair plaatje gemaakt. Het is nog compleet onduidelijk hoe alle nieuwe maatregelen gefinancierd worden, terwijl er tegelijk een gat in de begroting van 11 miljard moet gedicht worden.

3. Strijd tegen armoede: minimumpensioenen naar 1.500 euro

Magnette stelt voor om de laagste pensioenen tot 1.500 euro op te trekken tegen 2024. Gigantisch wordt de sprong niet. Tegen dan is het minimumpensioen, onder meer door verschillende indexeringen, al automatisch tot boven 1.400 euro gestegen. De tekst rekent op 1 miljard euro extra kosten. 

De informateur wil ook de minimumuitkeringen optrekken tot aan de armoedegrens. Dat is een evergreen in elk regeerakkoord, maar wordt zelden gerealiseerd. Daarnaast pleit hij voor een energiecheque voor wie moeite heeft zijn gas- en elektriciteitsfactuur te betalen.

4. Migratie: naar een meer humaan beleid op basis van wat Europa voorschrijft

In de nota neemt Magnette internationale conventies als leidraad (DM 26/11). Hij verwijst ook naar een resolutie over migratie die in 2016 in het Europees Parlement werd goedgekeurd. Alle Belgische partijen stemden voor, op N-VA en Vlaams Belang na. 

Magnette wil geen gezinnen met kinderen onder de 18 meer opsluiten en past ervoor dat de politie in privéwoningen op zoek gaat naar mensen zonder papieren. Twee dossiers waar de N-VA de forcing voerde afgelopen legislatuur.

Elders is hij strenger. Hij suggereert onder meer de regels voor gezinshereniging aan te scherpen en de controle strikter te maken. Verschillende partijen vinden het huidige systeem te laks.

5. Politieke vernieuwing: federale kieskring, geen confederalisme

Het confederalisme legt Magnette niet op tafel, wel pleit hij voor een werkgroep in het parlement die de voorbije staatshervormingen evalueert en nieuwe federale systemen onderzoekt. Hij bouwt daarmee voort op een voorstel van Wouter Beke (CD&V) van begin dit jaar, maar voor de N-VA is zoiets ruim onvoldoende. 

Voorts bevat de nota een aantal voorstellen inzake politieke vernieuwing. Voor de Europese verkiezingen moet stemrecht vanaf 16 jaar mogelijk worden en ook de uittredingsvergoedingen van de parlementsleden moeten herbekeken worden. Magnette pleit ook voor een federale kieskring en wil de Senaat afschaffen.

6. Veiligheid en Justitie: meer middelen

Dit is het meest vage en algemene hoofdstuk in de nota. Magnette vraagt onder meer meer middelen voor Justitie. Tijdens zijn persconferentie maandag gaf hij aan dat er op dit domein de meeste overeenstemming is. 

Op de andere domeinen zijn de convergenties ver te zoeken. De teksten slaan op zijn zachtst gezegd geen brug naar de N-VA, maar ook voor Open Vld – nodig voor paars-groen – zit er weinig lekkers in. Het feit dat nu nota’s uitlekken, wijst op het groeiende wantrouwen tussen de partijen.