Direct naar artikelinhoud
Verenigde Staten

Democraten nodigen Trump uit voor hoorzitting over impeachment

President Trump praat met journalisten over de pogingen van de Democraten om hem af te zetten.Beeld EPA

De justitiecommissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft president Donald Trump dinsdag uitgenodigd voor een impeachment-hoorzitting op 4 december. Trump blijft zich ondertussen verweren: de president ontkende in een tv-interview dat zijn advocaat Rudy Giuliani in opdracht van hem in Oekraïne was.

Volgens Amerikaanse media gooit Trump zijn advocaat voor de leeuwen in het interview met Bill O’Reilly, presentator van de conservatieve zender Fox News. De president zei dat hij niets te maken had met Giuliani’s pogingen om in Oekraïne een onderzoek naar de zoon van Joe Biden van de grond te krijgen. De advocaat heeft “andere cliënten”, aldus Trump. Waarom Giuliani dat dan wel deed en voor wie, zegt de president niet te weten: “Dat moet je bij Rudy navragen.” Giuliani heeft “de afgelopen jaren veel werk in Oekraïne gedaan”, zegt Trump.

Democratische Congresleden zullen op 4 december een aantal specialisten op het gebied van de grondwet horen over de vraag of er voldoende aanleiding is om een afzettingsprocedure tegen de president te beginnen. Deze Oekraïne-affaire was de aanleiding voor de start van dit onderzoek. In het telefoongesprek dat Trump op 25 juli voerde met de Oekraïense president Volodimir Zelenski zou hij zelf meerdere keren over Giuliani zijn begonnen.

Commissievoorzitter Jerrold Nadler, een Democraat, heeft Trump gevraagd of hij de zitting zelf wil bijwonen of zijn advocaten wil sturen om de deskundigen te ondervragen. In een brief aan Trump schreef Nadler dat de commissie besloten heeft hem uit te nodigen om te garanderen dat de zaak ‘eerlijk’ verloopt. Maar hij wees erop dat het om een gunst gaat, niet om iets waarop de president automatisch recht heeft. 

“Het komt erop neer dat de president moet kiezen: hij kan deze gelegenheid om vertegenwoordigd te zijn bij de impeachment-hoorzittingen aannemen of hij moet ophouden met klagen over de procedure”, zei Nadler later in een toelichting. “Ik hoop dat hij ervoor kiest om mee te doen aan het onderzoek, ofwel zelf of via een advocaat, net zoals presidenten voor hem hebben gedaan.”

‘Illegaal’

Het is nog onduidelijk of Trump op de uitnodiging zal ingaan. Trump en de Republikeinen hebben steeds geklaagd dat zij nauwelijks aan bod komen in de hoorzittingen, maar Trump heeft het onderzoek ook steeds afgedaan als een ‘illegale’ poging om zijn verkiezing terug te draaien. Daarom is het nog maar de vraag of hij bereid is een advocaat te sturen, laat staan dat hij zelf naar de hoorzitting komt.

Voorlopig is onduidelijk wie er voor de commissie zullen optreden als getuige-deskundigen, maar het staat wel vast dat het om staatsrechtgeleerden zal gaan die zich met de geschiedenis van eerdere impeachment-procedures hebben beziggehouden.

De afgelopen weken hebben drie commissies van het Huis van Afgevaardigden een reeks getuigen gehoord over de poging van Trump en zijn medewerkers om de Oekraïense president Volodimir Zelenski onder druk te zetten om een onderzoek te beginnen naar Trumps Democratische rivaal Joe Biden. Het is de bedoeling dat die commissies begin december met een gezamenlijk rapport komen, ook al hebben ze een aantal hoofdrolspelers nog niet aan de tand kunnen voelen omdat Trump dat verbiedt.

Trump beroept zich daarbij op zijn recht als president om het overleg met zijn adviseurs geheim te houden, maar een federale rechter besliste deze week dat Trumps vroegere juridische adviseur Don Gahn in een andere zaak toch gehoor moet geven aan een dagvaarding van het Congres. 

Dat zou ook gevolgen kunnen hebben voor de getuigen die de Democraten nog willen oproepen, onder wie Trumps vroegere nationale veiligheidsadviseur John Bolton. Die vergeleek de pogingen van het Witte Huis om Zelenski onder druk te zetten volgens een van de getuigen met een drugsdeal waarmee hij niets te maken wilde hebben. Maar Boltons advocaat wees erop dat Gahns juridische adviezen heel wat anders zijn dan het werk van Bolton dat om gevoelige zaken als de nationale veiligheid ging.