Direct naar artikelinhoud
Zes vragen aan jurist Arie Trouwborst over het vrij laten rondlopen van katten
Zes vragen

Overtreedt u de regels als u uw kat buitenlaat? ‘Er zijn parallellen met rijden onder invloed’

Beeld Thinkstock

Katten vrij buiten laten lopen, zou eigenlijk niet mogen volgens de Europese regels. Dat is de conclusie van een onderzoek van twee Nederlandse juristen waarover de Nederlandse krant Trouw bericht. Hoe zit dat nu? ‘Er zijn parallellen met roken in publieke ruimtes’, zegt jurist Arie Trouwborst van de universiteit van Tilburg.

Kan u eens uitleggen hoe u tot deze opmerkelijke conclusie bent gekomen?

“Eigenlijk is die uitkomst helemaal niet opmerkelijk en net dat maakt ze opmerkelijk (lacht). De juridische analyse die we hebben toegepast is immers geen rocketscience.

“De Europese wetgeving voor natuurbescherming die we onderzochten, bestaat al decennia. Ze bevat een verplichting voor Europese lidstaten om het opzettelijk doden van beschermde diersoorten te verbieden. Het Europees Hof van Justitie legt ‘opzettelijk’ daarbij heel breed uit. Het gaat niet alleen om iemand die uit is op het doden van een vogel, maar ook iemand die een handeling verricht waarvan die weet of hoort te weten dat dat de dood van een vogel tot gevolg kan hebben. Biologisch onderzoek toont steeds meer dat de invloed van katten op de natuur ontzettend groot is. Dus als je dat alles toepast op de katten, is één plus één twee.”

Overtreedt iemand die zijn kat nu ’s avonds buitenlaat dan de regels?

“Neen, de bal ligt vooral bij de overheid. Die heeft onder het Europees recht de opdracht om het opzettelijk doden van vogels en dus ook het naar buiten laten van katten te verbieden en te voorkomen. Dat gebeurt vandaag niet. Dat is een enorme blinde vlek. Dus heeft het publiek algemeen de indruk dat het naar buiten laten van de kat wel kan. Dat kan je de burger dit niet direct kwalijk nemen. Wat ik me wel kan voorstellen, is dat de overheid nu zegt dat dit helder is en een soort voorlichtingscampagne opstart.”

Is er eigenlijk een land dat zo’n verbod wel handhaaft?

“Bij mijn weten is er geen enkele Europese lidstaat die deze regels consequent toepast. Dit is een Europa-brede blinde vlek.”

Toch klinkt dat vreemd in de oren.

“Dat merken we aan de reacties vandaag (lacht). Al zagen we dat wel aankomen. Ja, dit is een vreemde conclusie maar juridisch zit het wel zo. Dus moeten we de gewoonte van het naar buiten laten van katten toch eens onder de loep nemen. Katten zijn zowat de enige huisdieren die we onbewaakt buiten laten. Zijn er wel objectieve redenen te bedenken waarom wij een uitzondering maken voor katten? Wij kunnen ze in elk geval niet vinden.

“Je hebt een gewoonte die heel sterk is maar ook heel schadelijk. In het verleden zijn er een heleboel van dat soort gewoontes geweest: sterk maar wel schadelijk, die toch veranderd zijn, zoals roken in publieke ruimtes of rijden onder invloed van alcohol.”

Stelt u het uitlaten van een kat daar nu aan gelijk?

“Er zitten wel duidelijke parallellen tussen. Een sterke gewoonte die het publiek belang schade aanricht. Om die reden wordt de vrijheid van individuen ingeperkt in het algemeen belang.”

Is het tegenoverstelde – een uitzondering voor katten maken – ook geen mogelijkheid?

“Dan zou de wetgeving op Europees niveau gewijzigd moeten worden en dat gaat voorlopig niet gebeuren. De natuurwetgeving is een aantal jaar geleden nog heel grondig tegen het licht gehouden en daarvan is toen gezegd: ‘Dit zijn goede stukken wetgeving die we niet gaan amenderen.’”