Cultuurprotest baat niet: Jambon zet door met besparingen op subsidies
De cultuursector liet zich opnieuw horen in de straten van Brussel, maar het protest heeft weinig uitgehaald. Op korte termijn zal aan de vooropgestelde besparingen niets worden veranderd, bevestigde minister-president Jan Jambon (N-VA). Al hoopt hij later weer nieuwe budgetten te kunnen aanspreken.
“Een bijzonder geslaagde interpretatie van Wachten op Godot”. Zo omschreef Vlaams Parlementslid Tom De Meester (PvdA) de ruim tweeënhalf uur durende toelichting die Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA), tevens bevoegd voor Cultuur, gaf bij de vooropgestelde cultuurbegroting. De ontknoping van het stuk was, in de ogen van de cultuursector, uiterst teleurstellend.
“De algemene besparingslijn die we nastreven, wordt behouden”, stelde Jambon, die eerder deze week samen zat met Overleg Kunstenorganisaties (oKo). “Maar ik wil wel bekijken of er binnen het Kunstendecreet een verschuiving mogelijk is. Niet voor de goedkeuring van de begroting in december, maar wel in het licht van de begrotingscontrole in maart.”
Het grootste slachtoffer van de besparingen die Jambon wil doorvoeren zijn de projectsubsidies. In die pot wordt voor 60 procent gesnoeid: het budget loopt terug van 8,5 miljoen euro naar nog geen 3,5 miljoen. Het stootte de afgelopen weken op veel onbegrip en woede in de cultuursector. Bij de commissievergadering van twee weken geleden kwamen enkele honderden betogers, onder wie veel bekende acteurs, op straat om te protesteren. Nu was de opkomst groter en breder: onder andere burgerbeweging Hart Boven Hard tekende present. Tijdens de commissie namen acteurs als Tom Van Dyck en Jan Decleir, schrijvers als Jeroen Olyslaegers en Annelies Verbeke en kunstenaars als Luc Tuymans plaats in de zaal. Ook heel wat studenten van kunstopleidingen waren aanwezig.
Engagement
Aanvankelijk waren ze hoopvol. Terwijl het straatprotest tot in het parlementsgebouw te horen was, maakte N-VA-parlementslid Marius Meremans een kleine bocht tijdens het debat over de begroting. Hij floot daarbij zijn partijgenoot Peter De Roover terug, die had gezegd dat kunstenaars vroeger ‘meer oog voor schoonheid’ hadden en vandaag vooral willen ‘choqueren’.
“Het is niet onze intentie om te gaan bepalen wat kunst moet zijn, of wat er op een bühne gespeeld moet worden”, stelde Meremans. “Wat goed of slecht is, is subjectief. Ik vond JR zeer goed. Lam Gods vond ik minder goed. Iemand anders vindt het omgekeerde. Maar ik verzet mij tegen de framing alsof wij leven in de 19de-eeuwse romantiek en geen aandacht hebben voor wat er vandaag gebeurt. Wij zijn fier op Van Eyck en Bruegel, maar ook op Tuymans, De Bruyckere en Borremans.”
“Ook de coalitiepartners, Open Vld en CD&V, hamerden nogmaals op het belang van die projectenpot”, stelde Tom Van Dyck vast. Maar aan het einde van de commissie, zes uur later, had Jambon nauwelijks toegegeven. Hij wil enkel een ‘engagement’ aangaan: bij de eerstkomende toekenning van projectsubsidies, in januari, zal Jambon meteen het volledige budget van 3,5 miljoen euro spenderen. Na de begrotingscontrole in maart hoopt hij binnen het cultuurbudget ruimte te vinden om de pot weer aan te vullen tegen de tweede ronde, in juli. “Bij elke begrotingscontrole zal ik bekijken of we extra beleidsruimte kunnen creëren binnen cultuur. Als dat kan, gaat dat naar projectsubsidies.” Op basis van dat ‘engagement’ keurden de meerderheidspartijen de vooropgestelde begroting goed, zonder amendementen.
“Een engagement, wat betekent dat?”, vroeg een teleurgestelde Tom Van Dyck zich achteraf af. “Ten opzichte van twee weken geleden is er niets veranderd, laten we wel wezen. Dat is, op z’n zachtst gezegd, een teleurstelling. Maar nu wil hij wel met ons spreken. Je kunt dat interpreteren als een uitgestoken hand, maar ik heb daar mijn twijfels bij. Want de sector moet het blijkbaar onderling oplossen.”
