Wat weten we over aanslag op London Bridge? "Alledaagse helden" overmeesteren dader met brandblusapparaat en "slagtand"
De jongeman die in het centrum van Londen gisteren vijf mensen heeft neergestoken, is eerder al veroordeeld geweest voor "aan terreur gerelateerde misdrijven". Terreurgroep IS heeft de aanslag opgeëist, zonder meer details te geven. Intussen worden de voorbijgangers die Khan in bedwang hielden, geprezen als "buitengewone helden" voor hun sterk staaltje van teamwerk. Van een bijeenkomst van ex-gedetineerden tot de "slagtand van een narwal", wat weten we tot nu toe over de aanslag op de London Bridge?
De Londense politie kreeg gisteren om 13.58 uur een melding binnen van een steekpartij aan de London Bridge. Op dat moment vond in het pand de Fishmongers' Hall een bijeenkomst plaats van de Universiteit van Cambridge over de herintegratie van gedetineerden. Tientallen studenten en oud-gevangenen waren aanwezig. Het is op die conferentie dat de steekpartij zou begonnen zijn. De vermoedelijke dader verplaatste zich later dan buiten het kantoorgebouw, op de London Bridge.
Bij de steekpartij vielen twee doden, een man en een vrouw. De man is de 25-jarige Jack Merritt, die bij de Universiteit van Cambridge werkt als cursuscoördinator en dus aanwezig was op de conferentie. Over de vrouw is voorlopig nog niets geweten.
Drie andere slachtoffers werden voor verzorging naar het ziekenhuis gebracht: één iemand liep lichte verwondingen op, een tweede persoon blijkt stabiel en een derde verkeert in kritieke toestand. De vermoedelijke dader werd door de politie op straat neergeschoten, nadat enkele voorbijgangers hem konden vasthouden. Hij is later aan zijn verwondingen overleden. De dader droeg een valse bommengordel.
BEKIJK hier de beelden van de overmeestering:
Wie is de vermoedelijke dader?
De dader is door de politie geïdentificeerd als Usman Khan. De man van 28 werd in 2012, samen met acht anderen, veroordeeld voor "aan terreur gerelateerde misdrijven". Het groepje mannen, dat geïnspireerd werd door Al Qaeda, werd in de gaten gehouden door de inlichtingendienst MI5. Ze planden onder meer een aanslag met een zogenoemde pijpbom (een bom in een metalen buis, red.) op de beurs London Stock Exchange.
Khan (foto onder) kreeg oorspronkelijk een gevangenisstraf van 8 jaar, maar werd in december 2018 vrijgelaten onder bepaalde voorwaarden. Zo stond hij onder elektronisch toezicht met enkelband en moest hij volgens de BBC ook deelnemen aan een rehabilitatieprogramma van de overheid, speciaal voor mensen die gelinkt werden aan terrorisme. Speurders voeren nu een huiszoeking uit in Staffordshire, op ruim 200 km van Londen, waar Khan een adres had.
De politie bestempelt de aanslag wel degelijk als een daad van terreur. "We zijn nog in een vroeg stadium van het onderzoek, maar zijn niet actief op zoek naar derden", klinkt het. Voorlopig wijst niets op andere betrokkenen of mede-daders.
Terreurgroep IS eist ondertussen de steekpartij op, al worden er weinig details gegeven. "Hij reageerde op onze oproep om burgers te treffen uit landen die behoren tot de internationale coalitie (die strijdt tegen IS, red.)", zo laat IS weten.
Voorbijgangers slaan de handen in elkaar
De paniek en chaos gisteren in Londen was groot. De herinnering aan de aanslag op diezelfde London Bridge in juni 2017 ligt nog vers in het geheugen. Bij die aanslag kwamen zeven mensen om en vielen er meer dan 40 gewonden. Een wit busje reed toen in op voetgangers op de brug, waarna drie mannen met messen voetgangers verwondden in de uitgaansbuurt van Borough Market. De gewapende mannen werden door de politie doodgeschoten.
Gisteren waren agenten snel ter plaatse. En ze konden rekenen op hulp. Khan werd door enkele voorbijgangers in bedwang gehouden. Ze probeerden zijn mes af te pakken en slaagden in hun opzet.
(lees verder onder de getuigenis van een van de voorbijgangers)
Getuigen op sociale media vertellen hoe een man-met-das geen seconde aarzelde en het verkeer trotseerde om de verdachte te onderscheppen, om nadien kalm met het mes weg te stappen.
Het werd uiteindelijk teamwork, want een andere voorbijganger bestookte de dader met een witte "stok" terwijl een andere een brandblusapparaat op de dader leegspoot.
De "stok" bleek volgens één getuige de slagtand van een narwal te zijn. Een narwal is nauw verwant aan de witte dolfijn en mannetjes kunnen een slagtand hebben die tot 3 meter lang wordt. De voorbijganger die gebruik maakte van de slagtand was een man die de bijeenkomst in de Fishmongers' Hall - waar de aanslag begon - bijwoonde. De slagtand zou als attribuut aan een van de muren van Fishmongers' Hall gehangen hebben. De man rukte de slagtand in een reflex van de muur en holde achter de dader aan.
Op sociale media worden de voorbijgangers die te hulp schoten "buitengewoon moedig" en "superhelden" genoemd. De mannen riskeerden hun leven, want wisten op dat ogenblik helemaal niet of de bommengordel van Khan echt of vals was.
Brendan Cox, weduwnaar van de op straat vermoorde Britse politica Jo Cox, tweette: "Ik hoop dat de kranten vol staan van deze alledaagse helden, en ze niet focussen op de laag-bij-de-grondse aandachtszoekers."
De Britse premier Boris Johnson (video hieronder) betuigde zijn medeleven met de slachtoffers en hun families. Hij bedankte uitdrukkelijk de hulpdiensten én de alerte omstaanders: "Burgers die fysiek tussenkwamen om het leven van anderen te beschermen." Toen hij vanmiddag de London Bridge ging bezoeken, zei hij ook nog dat mensen die veroordeeld zijn voor misdrijven die gerelateerd zijn aan terreur, hun volledige straf zouden moeten uitzitten. Hij deed dat nadat bekend was geraakt dat de aanvaller van gisteren een jaar voor het einde van zijn straf uit de gevangenis was vrijgelaten.
Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":
