Speeddaten in China: alleen ‘excellente’ mannen aan je tafel

Yuan Jing ziet eruit als om door een ringetje te halen, met haar perfect ovalen gezicht, haar slanke figuur en haar elegante wikkeljurk. De 26-jarige universitair medewerkster heeft alles mee om in China aan de man te raken – uiterlijk, leeftijd en cv – maar ze heeft ook een uitgebreid verlanglijstje voor die man. Ze wil een niet-roker met een universitair diploma, maximaal zes jaar ouder dan zichzelf, afkomstig uit haar geboortestreek. En vooral: werkzaam in de ict of in de financiële sector.

Yuan Jing weet wat ze wil, en dus heeft ze zich ingeschreven voor een datingavond van Jiaoda Hongniang, een relatiebureau gespecialiseerd in selectie-evenementen. Bij Jiaoda Hongniang kun je gericht speeddaten met mannen/vrouwen met een masterdiploma of doctorstitel, met een eigen woning of met een opleiding in het buitenland. Of zoals vanavond, in een koffietent naast het stadion van Shanghai, met het soort mannen dat Yuan Jing zoekt: mannen uit de financiële wereld.

Veertien mannen zitten er aan de tafeltjes van de koffietent, de meesten nog strak in pak van op de bank of de beurs, en achttien vrouwen, keurig uitgedost. Ze hebben elk een nummer gekregen, en een lijst met de gegevens van het andere geslacht: leeftijd, opleiding, geboortestreek, werk en hobby’s. Ze hebben gesprekjes van acht minuten, telkens twee mannen met twee vrouwen. De sfeer is ingetogen, bijna ernstig. Veel deelnemers bestuderen aandachtig de lijst en maken aantekeningen.

Het hele gebeuren heeft iets van een sollicitatiegesprek, volledig ontdaan van romantiek. Maar in China zijn de speeddates van Jiaoda Hongniang razend populair. Ontstaan in 2013 als een informeel koppelbureau voor studenten aan de elitaire Jiaotong Universiteit, legt het bedrijf zich sinds 2017 toe op geclassificeerd daten. Sindsdien gaat het hard voor Jiaoda Hongniang, met acht voltijdse medewerkers, acht tot tien speeddates per week en meer dan 14.000 deelnemers per jaar.

Bemiddelaar 

“In feite hebben wij de rol van bemiddelaar overgenomen”, zegt Jiang Jing (36), medeoprichter van Jiaoda Hongniang, terwijl hij de bekers ijsthee aan de kandidaten uitdeelt. “Vroeger werden mensen door hun ouders aan elkaar gekoppeld, en die deden ook navraag naar werk, leeftijd en diploma. Veel jongeren willen dat niet meer, want als het niet klikt, is het ongemakkelijk om nee te zeggen. Bij ons hoef je je niet te schamen. Hier is het niet erg om af te wijzen of afgewezen te worden.”

Het succes van het selectief speeddaten is niet noodzakelijk goed nieuws voor China, waar vorig jaar het laagste huwelijkscijfer ooit werd opgetekend. Per duizend inwoners werden 7,2 huwelijken afgesloten, tegenover 9,9 in 2013. In Shanghai bleek het nog een stuk erger, met 4,4 huwelijken per duizend inwoners. De Chinese overheid ziet het met lede ogen aan, want een lager huwelijkscijfer betekent een lager geboortecijfer, en dat betekent onbetaalbare pensioenen.

Volgens Chinese demografen zijn er tal van verklaringen voor de tanende trouwlust. De disbalans in het aantal mannen en vrouwen als gevolg van de jarenlange eenkindpolitiek, de langere studieduur, de hogere werkdruk en de stijgende levensduur. Maar uit een enquête van staatskrant People’s Daily bleek nóg een belangrijke reden – eentje waarin selectiviteit een rol speelt: bijna eenderde van de respondenten zei wel te willen trouwen, maar geen geschikte partner te kunnen vinden.

Nu is de partnerkeuze nooit een eenvoudige zaak geweest in China, waar een huwelijk niet alleen een romantisch maar ook een economisch verbond is, niet alleen tussen twee geliefden maar ook tussen twee families en hun vermogens. “Chinezen trouwen graag met iemand uit dezelfde kring”, zegt Jiang Jing. “Als man en vrouw doe je samen uitgaven voor een woning en voor het onderwijs van je kinderen. Als het inkomensverschil te groot is, geeft dat problemen.”

Hoogopgeleid

Wat de situatie nog complexer maakt, zeker in grote steden, is dat steeds meer jonge vrouwen hoogopgeleid en financieel onafhankelijk zijn. Volgens de Chinese norm moeten zij op zoek naar een man die minstens even goed opgeleid en verdienend is, maar die mannen mikken vaak lager. “Veel jonge vrouwen zijn daarom van het idee afgestapt dat een huwelijk noodzakelijk is”, zegt He Yafu, een onafhankelijke demograaf. “Als ze Mister Right niet kunnen vinden, trouwen ze liever niet.”

Dan komen dus die selectieve speeddates van pas, om voor die hoogopgeleide vrouwen toch nog een potentiële Mister Right uit te filteren. Want hoewel Jiaoda Hongniang officieel even veeleisend is voor beide geslachten, blijken de selectiecriteria vooral te gelden voor de mannen. Er zijn speeddates met mannen uit de ict-sector, met diploma’s van topuniversiteiten, of groter dan 1 meter 80. Of – het populairste evenement – met ‘topkwaliteitmannen’, die op minstens drie vlakken excelleren.

Lijkt dat allemaal erg materialistisch, volgens veel deelnemers spelen die criteria alleen voor de eerste schifting een rol. “Die preselectie is een soort garantie”, zegt Shirley (27), die voor een vermogensbeheerder werkt en niet met haar volledige naam in de krant wil. “Anders loop je het risico met iemand een klik te hebben en later te moeten ontdekken dat het economisch niet past. Maar eenmaal hier, kijk ik vooral naar iemands karakter en naar hoe het gesprek met iemand gaat.”

Voor de mannen, hoe excellent ze ook zijn, is het dus allerminst een gelopen race. “Ik denk dat mijn troeven niet slecht zijn, vergeleken met de rest van Shanghai”, zegt Liu Jun (32). Hij is sinds twee jaar aan het daten en voelt de tijd dringen. “Maar vrouwen zijn veel kieskeuriger dan mannen. Misschien ben ik bevooroordeeld, maar ik heb het gevoel dat ze zich het hoofd op hol laten brengen. Ze willen iemand met een mooi salaris, grappig, goed gekleed, attent. Aan zo’n totaalplaatje voldoen, dat is moeilijk.”