21 procent van de Belgen denkt dat vaccins niet veilig zijn: vanwaar toch die twijfel?

Worden vaccins niet te jong toegebracht? Moet je wel ingeënt worden tegen infecties die bijna niet meer voorkomen? Kun je net geen ziektes krijgen van vaccins? Uit onderzoek van ‘De Morgen’ blijkt dat er steeds meer vragen rijzen over vaccins en dat een groeiend aantal mensen zich er zelfs tegen kant. De ‘anti-vax’-beweging wint ook in ons land aan populariteit, in sommige buurlanden zoals Frankrijk en Denemarken, beïnvloedt het zelfs al het vaccinatiegedrag. Vanwaar komt die huidige twijfel en tegenkanting tegen vaccins of leeft dit al langer?

“Het probleem is dat er pas metingen worden uitgevoerd vanaf het moment dat er iets aan de hand is, dus we kunnen moeilijk vergelijken met de situatie van 20 jaar geleden”, legt Van Damme uit. “Als gevolg van onderwijs en opleiding is de huidige generatie ouders kritischer en bezorgder en stellen ze dus meer vragen over vaccins. Huisartsen, pediaters, apothekers, academici en overheidsinstanties merken dit meer en meer. Als ouders dan geen duidelijk antwoord krijgen op hun vragen, gaan ze zelf op zoek en komen ze soms uit bij websites waar informatie opstaat die niet gecheckt is op wetenschappelijke correctheid. Dat noemen we dan ‘fake news’, wat helaas een veel grotere invloed heeft dan zou mogen. Om te vermijden dat het ook in ons land zo ver komt dat ouders er hun kinderen minder door gaan laten vaccineren, werkt het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid nu aan een crisisplan.”

“De huidige generatie ouders heeft nooit te maken gehad met ernstige infectieziektes zoals kinderverlamming of difterie. Daarom dat steeds meer de attitude leeft dat kinderen inenten tegen dat soort ziektes die nauwelijks nog voorkomen, overbodig is. Maar waarom denk je dat deze infecties verslagen zijn? Door massaal te vaccineren natuurlijk. In bepaalde landen wordt bijvoorbeeld terug minder gevaccineerd tegen mazelen, en de eerste vreselijke mazelenepidemieën zijn daar dan ook al uitgebroken. Het is net dankzij de bescherming van de hoge vaccinatiegraad (in België laten 95 procent van de mensen zich bijvoorbeeld vaccineren tegen mazelen, nvdr.), dat de mazelen zich niet kunnen verspreiden. Bouw je die vaccinatiegraad af, dan stijgt ook het aantal gevallen weer. Ter info: bij 10 tot 20 procent van de patiënten leidt mazelen tot zware diarree, oor-, long- en zelfs hersenontstekingen. Eén op de duizend sterft eraan. Grootouders hebben heel wat van die infecties wel nog meegemaakt en schatten de waarde van vaccinaties gemiddeld dan ook een pak hoger in.”

“Vaccins zijn kleine hoeveelheden dode of geïnactiveerde kiemen of levend afgezwakte virusjes die in je lichaam worden gespoten. Om je te beschermen tegen de deeltjes of virussen, maakt je lichaam als reactie hierop antistoffen aan. Als de echte ziektekiemen je lichaam later zouden aanvallen, beschermen de antistoffen je. Sommige mensen denken dat de deeltjes je bijvoorbeeld de ziekte kunnen geven waarvoor je gevaccineerd wordt, maar dat is letterlijk onmogelijk. Af en te krijgen mensen een beetje koorts of pijn ter hoogte van de infectieplaats, maar noemenswaardige neveneffecten zijn er niet. In één geval op een miljoen komt een ernstige allergische reactie op het vaccin voor. En dokters en verpleegkundigen zijn in zo'n geval getraind om dat in goede banen te leiden”, zegt Van Damme.

“Er wordt ook wel eens gezegd dat kinderen op een te jonge leeftijd ingeënt worden. In ons land worden de eerste vaccins toegediend wanneer een kind 8 weken oud is. Dat lijkt inderdaad vroeg, maar het afweersysteem van een zuigeling werkt perfect. Een baby van die leeftijd gebruikt immers amper een duizendste van zijn immuunsysteem om te antwoorden op een vaccin. We zouden hen dus nog veel meer kunnen toedienen en het zou nog steeds geen problemen veroorzaken.”

“Ook over het griepvaccin doen tal van hardnekkige vooroordelen de ronde. Veel mensen laten zich te laat in het seizoen inenten en aangezien het vaccin pas beschermt na twee weken, worden ze toch ziek. Dat wordt dan al snel op het vaccin gestoken, terwijl je er gewoon vroeger bij moet zijn. Een crisisplan dat ervoor zorgt dat mensen correcte informatie krijgen over vaccins, lijkt me dan ook zeker en vast welkom en ook nodig. Bovendien moet er ook werk gemaakt worden van een degelijke opleiding van artsen, apothekers en verpleegkundigen over vaccinatie.”