De Expertgroep Energie en Elektrotechniek van IE-net stelt hun rapport met zes aanbevelingen voor onze beleidsmakers voor op een internationaal energiecongres in Brussel. “Want politici moeten niet alleen met de volgende legislatuur bezig zijn, maar moeten tien, twintig, dertig jaar vooruit kijken”, aldus Jan Desmet, professor Elektrotechniek en voorzitter van IE-net. “In België is dat een moeilijke oefening. Als de overheid verandert, moet er telkens worden heropgestart. Daarom vragen we aan om deze zes aanbevelingen grondig door te nemen. En als we nog een zevende aanbeveling mogen geven: begin nu.”

1. Investeer in onderzoek, ontwikkeling en opleiding

“Stimuleer nieuwe ideeën, uitvindingen, technologieën, doorbraken zonder op voorhand één piste uit te sluiten. Opleiding is essentieel om op alle niveaus voldoende technici ter beschikking te hebben om de energietransitie uit te voeren: van vakman tot doctoraat.”

2. Investeer in infrastructuur

“Geen steenkool of olie meer in 2050. Een drastische maatregel, maar het aanbod van hernieuwbare energie moet minstens vertienvoudigen en veel grootschaliger worden ingezet. De verdere groei van wind en zon zal vooral buiten België en zelfs buiten Europa moeten gebeuren. Investeer dus in energiedragers van de toekomst: voor invoer, transport en opslag van grootschalige en internationale hernieuwbare energie, waterstof, e-fuels en ook voor CO2. Wees voorzichtig met investeringen in bestaande technologie (zoals gascentrales) die binnen 20 tot 30 jaar de transitie zouden kunnen vertragen.”

3. Laat Doel 4 en Tihange 3 langer open

Het plan om tegen 2025 alle kerncentrales te sluiten, moet worden aangepast, aldus de ingenieurs. “Stel de sluiting van Doel 4 en Tihange 3 (de twee jongste kerncentrales van ons land, nvdr.) uit om de energietransitie te faciliteren. Dat geeft meer tijd om duurzamere oplossingen voor de leveringszekerheid van elektriciteit te zoeken. Te veel nieuwe gascentrales bouwen is geen langetermijnoplossing. Het is vandaag nog niet duidelijke welke de optimale technische oplossing is voor leveringszekerheid van elektriciteit tegen 2050. Maximaal opties openhouden is aangewezen.”

4. Los de Europese rol niet

“We hadden al geen ambitieus klimaatplan en we dreigen zelfs dat niet te halen”, aldus Jan Desmet. We zijn natuurlijk maar een klein land en bovendien ook nog een transitieland. Alles moet door België rijden. Toch zou ons land ook stappen kunnen nemen die in andere landen dan weer moeilijker liggen. De impact van CO2-uitstoot verminderen door de mobiliteit aan te pakken, bijvoorbeeld. Kijk ook naar samenwerking met de directe buurlanden en Europa voor de productie en transport van hernieuwbare energie voor de opslag en leveringszekerheid.”

5. Schakel om naar elektrische bedrijfswagens

“Het is aan de overheid om gedragswijzigingen die een grote invloed hebben op het energieverbruik, te versnellen. Maak de mobiliteit in steden voor auto’s wat moeilijker”, vervolgt Desmet. “Denemarken is een goed voorbeeld. Daar heeft men fietsostrades gemaakt die men ook in de winter sneeuw- en ijsvrij houdt, wat men niet doet voor de wagens. Zo stimuleer je mensen om de fiets te nemen. Ik denk ook dat het maatschappelijk makkelijker zal zijn om mensen een elektrisch voertuig te geven in plaats van de bedrijfswagens af te schaffen. Die wagens worden om de vier, vijf jaar gewisseld. We kunnen dus op korte tijd elektrificeren.”

6. Voer een CO2-taks in

“Hanteer het principe van de vervuiler betaalt. Voer een CO2-taks in, op alle fossiele brandstoffen. Dat creëert een krachtig signaal waardoor het energiegebruik in alle sectoren zal dalen. Energie-efficiëntie en -investeringen zullen bovendien lokale werkgelegenheid creëren.”

INTEGRAAL. De volledige visienota ‘Energie in 2050’ kan u hier vinden.