NMBS en Infrabel krijgen elk boete van 550.000 euro voor treinramp in Buizingen: slachtoffers reageren verdeeld

Volgens de rechtbank zijn er overvloedige materiële aanwijzingen die erop wijzen dat de bestuurder van de P-trein in 2010 voorbij een rood sein is gereden. Zo spoorde hij even voordien voorbij een sein dat op dubbel geel stond, waardoor hij moest weten dat het volgende sein op rood zou staan. Alle geregistreerde gegevens wijzen er ook op dat het bewuste sein wel degelijk op rood stond.

“Het sein kan onmogelijk op groen gestaan hebben”, oordeelde de rechtbank. “Alles wijst erop dat de treinbestuurder onoplettend is geweest, een menselijke fout. Dit ging immers om een stoptrein, en stoptreinen hebben vaak een routineuze en repetitieve route. Bovendien waren de werkomstandigheden verre van ideaal, in een stuurcabine met een zeer beperkt zicht. Zijn werkgever had voor beter materiaal en betere werkomstandigheden moeten zorgen.”

De man reed immers met een locomotief die uitgerust was met een archaïsch veiligheidssysteem, het zogenaamde gongfluit-systeem, dat niet meer voldeed aan de wettelijke vereisten. Nochtans beschikte een andere wagon in dezelfde trein ook over een stuurcabine, die wel uitgerust was met een recenter veiligheidssysteem, het wettelijk verplichte memor-systeem. 

“Met een andere locomotief had de ramp waarschijnlijk niet plaatsgevonden”, luidde het vonnis. “De NMBS had die archaïsche locomotief nooit aan kop van de trein mogen zetten. Dat ze dat wel gedaan heeft, wijst erop dat ze vertrouwt op de menselijke factor om de veiligheid te verzekeren, hoewel het allesbehalve de eerste maal was dat een trein voorbij een rood sein reed.” 

De treinbestuurder is mee verantwoordelijk voor het ongeval, maar de zwaarste fout ligt bij Infrabel en de NMBS, aldus de rechter. “De treinbestuurder is de laatste schakel in de veiligheidsketen, hij mag nooit de enige garantie op veiligheid zijn”, klonk het in het vonnis. Voor de treinbestuurder werd enkel de eenvoudige schuldigverklaring uitgesproken. De man kreeg verder geen straf.

Volgens de politierechtbank was het de verantwoordelijkheid van de spoorbedrijven om de nodige veiligheidsmaatregelen te nemen om in een dergelijk scenario een ongeval te vermijden. En dat hebben ze volgens de rechter niet of onvoldoende gedaan.

Infrabel werd verantwoordelijk gehouden omdat het het AVG-communicatiesysteem had weggehaald in het station van Halle, hoewel dat volgens de rechtbank had kunnen bijdragen tot de veiligheid. Daarnaast had Infrabel beslist twee treinen te laten kruisen zonder een spoorwissel te voorzien. “Die had de ramp kunnen vermijden”, aldus de rechtbank. “Er is beslist om de treinen te laten kruisen om op die manier een vertraging van 10 minuten in te halen.”

Volgens de rechtbank hebben de NMBS en Infrabel niet de nodige lessen getrokken uit de treinramp van Pécrot in 2001 (met 8 doden en 21 gewonden, nvdr.), en zijn hun fouten veel groter dan die van de treinbestuurder. De NMBS kreeg een effectieve geldboete van 550.000 euro opgelegd. Infrabel werd veroordeeld tot een boete van 550.000 euro waarvan de helft met uitstel.

De treinbestuurder zelf wenste niet te reageren na de uitspraak. “Hij is wel tevreden dat het hierbij afgelopen is. Iedereen heeft er baat bij dat hier een punter achter gezet wordt. Ook is hij tevreden dat een deel van de fout aan zijn werkgever is toegeschreven”, aldus zijn advocaat Dimitri de Béco.

De meeste slachtoffers reageerden opgelucht na het vonnis. “Ik ben tevreden dat zowel de bestuurder, maar vooral de NMBS en Infrabel veroordeeld zijn”, zegt Anita Mahy, woordvoerster van de vzw ‘Treinamp Buizingen: Nooit Meer’, die een aantal slachtoffers verenigt. “De NMBS en Infrabel zijn de grootste verantwoordelijken. Zij zijn in gebreke gebleven. Zelfs als hij al door het rood is gereden, dan nog mag zo’n menselijke fout niet tot een ongeval leiden.” De beklaagden kunnen nog in beroep gaan tegen het vonnis. Een horroscenario voor Mahy. “Dat zou echt een kaakslag zijn voor de nabestaanden. Als je een fout maakt moet je de gevolgen aanvaarden. Punt.” 

Ondanks de opluchting dat de verantwoordelijken gestraft zijn, kijkt Mahy met een bang hart naar de toekomst. “Ik hoor dat er sociaal overleg is waarbij ze machinisten 12 uur aan een stuk willen laten werken. Moordtreinen creëer je zo! Als dat sociaal overleg er ook daadwerkelijk doorkomt zullen er nog vele ‘Buizingens’ voorkomen”, klinkt het fors. 

Andere slachtoffers waren minder tevreden met het vonnis. Giuseppe De Luca  verloor zijn dochter Laurence bij de ramp. Hij had de treinbestuurder liever zwaarder bestraft zien worden. “Hij is voor mij de grote schuldige. Akkoord, de NMBS en Infrabel hebben zware fouten gemaakt, maar hij is voor mij de hoofdverantwoordelijke voor de dood van mijn dochter. Hij heeft geen seconde geremd. Door zijn gebrek aan waakzaamheid ben ik mijn dochter kwijt.”

De treinramp vond plaats op maandag 15 februari 2010 vlak bij het station van Buizingen. De P-trein CR E3678 van Leuven naar ‘s Gravenbrakel botste om 08.28 uur bijna frontaal tegen de IC-trein E1707 van Quiévrain naar Luik-Guillemins. Het ongeval kostte het leven aan 19 mensen, onder wie de treinbestuurder van de IC-trein. Minstens 310 personen raakten gewond, onder wie ook de treinbestuurder van de P-trein, en de 2 treinbegeleiders van beide treinen.

Aanvankelijk eiste het openbaar ministerie nog drie jaar cel voor de treinbestuurder, maar het parket sloot zich plots aan bij de verdediging van de treinbestuurder. Die stelde in haar pleidooi dat moest gekeken worden naar wie de grootste fout had begaan, de bestuurder of de rechtspersonen NMBS en Infrabel. Voor de NMBS had het openbaar ministerie een effectieve geldboete van 700.000 euro geëist, en voor Infrabel een geldboete van 650.000 euro. De rechter was vandaag in haar vonnis, bijna tien jaar na de feiten, net iets milder voor beide spoorbedrijven.

De NMBS en Infrabel kunnen nog in beroep gaan tegen de uitspraak.