Duitsland wijst Russische diplomaten uit na moord op Tsjetsjeen in Berlijn

Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken stelt dat de twee diplomaten zijn uitgewezen, omdat Rusland weigert mee te werken aan het onderzoek naar de moord op de Tsjetsjeen. Rusland liet meteen weten dat het Duitsland met gelijke munt zal terugbetalen. Volgens Moskou heeft Rusland niets te maken met de moord op Zelimchan Changosjvili, die afgelopen zomer op klaarlichte dag in het Kleiner Tiergarten-park in het centrum van Berlijn werd vermoord. De dader, een Rus, schoot hem van dichtbij neer, waarna hij er vandoor ging. Maar de politie kon hem even later aanhouden op aanwijzing van voorbijgangers, die hadden gezien hoe hij zijn Glock-26-revolver en zijn fiets in de rivier de Spree gooide.

De politie ging er al snel vanuit dat het een politieke moord betrof. De neergeschoten Changosjvili vocht aan de kant van de beruchte Tsjetsjeense rebellencommandant Sjamil Basajev tegen de Russen en week later uit naar Duitsland. De aangehouden Rus had een paspoort op de naam Vadim Sokolov, maar het weekblad Der Spiegel en het onderzoekscollectief Bellingcat concludeerden later dat het een vervalst document was.

Bellingcat ontdekte dat er over Sokolov niets te vinden is in Russische persoonsregisters vóór 2015. In dat jaar kreeg Sokolov (hij was toen al 45 jaar) voor het eerst een paspoort. Merkwaardig is dat hij pas vlak voor zijn reis naar Berlijn een Russisch burgerservicenummer kreeg. Volgens Bellingcat werd Sokolovs paspoort uitgegeven door dezelfde afdeling die de paspoorten uitgaf van de twee agenten van de militaire inlichtingendienst GROe die door Groot-Brittannië worden verdacht van de poging om de Russische dubbelspion Sergej Skripal met een zenuwgas te vermoorden.

Moskouse bankiersmoord

Belingcat en Der Spiegel zijn er nu achter gekomen dat Sokolov vrijwel zeker in werkelijkheid Vadim Nikolajevitsj Krasikov heet. Krasikov werd gezocht wegens de moord op een bankier in Moskou zes jaar geleden. Daarbij ging de moordenaar op dezelfde manier te werk als bij de liquidatie van Changosjvili. Hij kwam op zijn fiets aangereden, schoot de bankier van dichtbij door het hoofd en vluchtte vervolgens weer op zijn fiets.

Kort na de moord, in januari 2014, diende Rusland via Interpol een internationaal aanhoudingsverzoek voor Krasikov in. De foto daarop komt overeen met de politiefoto die de Duitse justitie van Sokolov heeft verspreid.

Een jaar later trok Moskou het internationale aanhoudingsverzoek weer in, kennelijk omdat de verdachte inmiddels was aangehouden of omdat het onderzoek tegen hem formeel was gestaakt. Maar dat laatste was volgens Bellingcat niet het geval. Vreemd genoeg bleek Krasikov een jaar na het intrekken van het aanhoudingsverzoek weer rond te reizen, zelfs naar het buitenland.

Volgens Bellingcat begonnen vanaf 2015 allerlei sporen van Krasikov uit databanken van de Russische overheid te verdwijnen, inclusief verwijzingen naar het moordonderzoek tegen hem in de centrale gegevensbank van de politie. Uit gearchiveerde politiegegevens die het onderzoekscollectief wist te achterhalen, blijkt dat hij in die tijd wel degelijk als verdachte stond geregistreerd. Dat duidt erop dat de online gegevens over Krasikov opzettelijk zijn gewist.

Op het moment dat Krasikovs sporen verdwenen, doken in de Russische registers de eerste paspoortaanvragen en andere gegevens op die de identiteit van Sokolov gestalte moesten geven. Dat zou erop kunnen duiden dat de Russische geheime diensten Krasikov in dienst hebben genomen om vuile klusjes voor hen op te knappen.