K-pop verliest vrolijk imago na dood verschillende sterren, is er meer aan de hand? "Een sector die over lijken gaat"

"K-pop is een complex fenomeen", vertelt Koreakenner Koen De Ceuster in "De wereld vandaag" op Radio 1. "Het is een façade van mierzoete huppeldeuntjes, imago is heel belangrijk, maar erachter zit een hele industrie."

En die industrie blijkt bikkelhard. "Jonge jongens en meisjes die dromen van een carrière in de entertainmentindustrie worden aangetrokken, en krijgen contracten waar ze niet meer onderuit kunnen. Daarnaast worden ze door zeer zware fysieke en psychologische trainingen gejaagd: van leren dansen tot plastische chirurgie om hen de juiste beenlengte, de juiste neus en de juiste ogen te geven."

Het gevolg is dat er weinig ruimte gelaten wordt voor zaken als geestelijke gezondheid, emoties of kwetsbaarheid. "Er is enorm veel druk. De competitie binnen de K-popstudio's is enorm groot. Heel veel jongeren worden aangetrokken en ze móeten presteren. Doen ze dat niet, dan vallen ze uit de boot. Dat betekent dus: knokken, knokken, knokken, de beste zijn én blijven", vertelt De Ceuster. "Het is een sector die over lijken gaat, en misschien zijn die zelfdodingen daar wel een voorbeeld van."

K-pop gaat ook over meer dan alleen muziek. "De sterren moeten ook een fandom creëren, hun fans behagen. Ze moeten permanent beschikbaar zijn voor de fans, hebben een publiek leven, moeten voortdurend verantwoording afleggen. Ze mogen nooit uit hun rol vallen, en als ze toch onder de druk bezwijken, is het antwoord kwaadaardig, zonder enige compassie."

Lees verder onder de foto: 

Maar er lijken nu meer en meer scheuren te komen in het hele K-popimago: al drie K-popsterren zijn de afgelopen twee maanden dood teruggevonden. 

Daarnaast is er het schandaal van de twee ex-K-popsterren die vorige week veroordeeld werden voor een groepsverkrachting. Je zou je de vraag kunnen stellen of het geen manier is om met die druk, die macht om te gaan. Als je wereldwijd naar de #metoo-beweging kijkt, gaat het altijd om macht. Dat zie je hier ook. Het probleem is niet eigen aan de K-popwereld, maar is verspreid in de Koreaanse samenleving. Een ex-vriendje van een van de gestorven K-popsterren had bijvoorbeeld gedreigd om een seksvideo vrij te geven die hij van hen gemaakt had. Het probleem is ook dat het rechtsapparaat onvoldoende optreedt. De zwaarste straf die een rechter tot nu toe voor verkrachting gaf was drie jaar. Rechters leggen de schuld ook bij de vrouwen, ze wijzen nooit naar de man. Dat wijst dan weer op de patriarchale samenleving."

Lees verder onder de foto: 

Volgens De Ceuster zit het probleem ook diep in de Zuid-Koreaanse samenleving doordrongen en gaat het dus verder dan de K-popindustrie. "De Zuid-Koreaanse samenleving is absoluut een prestatiemaatschappij."

Plastische chirurgie is er bijvoorbeeld een wijdverbreid fenomeen. "Het heeft alles te maken met een soort geloof in de uiterlijkheid, het uiterlijke toont het karakter van een persoon. Er is als het ware een overbelang voor het uiterlijke." 

Daardoor is er weinig aandacht voor de geestelijke gezondheid - niet alleen van de K-popsterren, maar bij uitbreiding van de hele maatschappij. "Er kan weinig gepraat worden over psychische kwetsbaarheid, over depressie, laat staan over een fenomeen als burn-out. Het motto daar is: "Draag het zelf, maar val anderen er niet mee lastig"." En dat is ook te zien aan de zelfmoordcijfers, benadrukt De Ceuster. "Die zijn bij de hoogste in de Oeso-landen."

Dat heeft dan opnieuw alles met die druk te maken. "Kinderen hebben hier niet echt een jeugd. Ze gaan naar school en nadien naar allerlei naschoolse lessen tot 's nachts. Alles staat in het teken van het "uiteindelijk succesvol zijn in het leven", carrière maken, sociale erkenning, materieel slagen in het leven."

Herbeluister hier het gesprek met Koen De Ceuster in "De wereld vandaag" op Radio 1:

Wie met vragen zit rond zelfdoding kan terecht op de Zelfmoordlijn, op het gratis nummer 1813, of op www.zelfmoord1813.be .