Karen Damen: ‘Die ‘echte’ muzikanten, zijn die niet een beetje gefrustreerd?’

Je zou denken dat het na drie jaar wel over zou zijn. Maar als Karen Damen haar haar kleurt, dan is dat nog steeds nationaal nieuws. Toen ze deze zomer van eeuwige rosse naar blondine ging, leerden we in krantenartikels zelfs hoe complex zo’n kleuring is. Uren geduld moet je ervoor hebben, weten we nu. “Ik vind dat een beetje gênant”, vertelt ze. “Ik had toen een foto gepost op Instagram – leuk voor mijn kapper, dacht ik – en dat wordt dan zo opgepikt. Kijk eens wat er in de wereld gebeurt, denk ik dan. Is dit nu belangrijk?”

Wel ja, het heeft toch lang geduurd voor je afscheid nam van dat K3-ros.

“Ik was al ros op mijn zeventiende, met K3 had dat niets te maken. En het was ook niet zo dat ik Miley Cyrus-gewijs mijn haar moest afscheren, of half bloot in clips moest dansen om te bewijzen dat ik geen kindsterretje ben. Ik ben niet plots iemand anders ­geworden, en ik ben nog altijd heel trots op wat ik heb gedaan.”

Hoe bevalt het leven je, post-K3?

“De omschakeling was eerst niet zo groot, omdat ik naast K3 al met televisie bezig was. Pas vorig jaar, nadat ik mijn soloplaat gemaakt had, dacht ik: oké, ik heb alles gedaan wat ik wou doen. Wat nu? Ik heb een half jaar vrij genomen – die luxe heb ik – en niets gedaan. Maar thuis zitten is niks voor mij, heb ik gemerkt. En nu is het weer vollenbak: ik speel mee in Familie, heb meegedaan aan Liefde voor muziek, en The Voice Senior komt eraan. Het is goed, nu. En ik heb het onder controle: ik hoef geen vier dingen op één dag te doen, en ik worstel niet meer met dubbele afspraken.”

Bij K3 werd alles voor jou geregeld.

“Dat was even wennen. Bij Studio 100 kreeg ik de dag voor een afspraak een sms: morgen om dat uur daar zijn, en een lijstje met spullen die ik moest meenemen. En de volgende dag reed ik naar de plaats van afspraak, stapte ik in een auto en soms wist ik nauwelijks waar we naartoe gingen. Nu komt dat allemaal op mijn bord. En als ik een uitnodiging krijg voor een talkshow, dan moet ik zelf afwegen of het wel een goed moment is om te gaan. Bij K3 was dat allemaal erg duidelijk: enkel als we een liedje mochten brengen, anders hadden we er niets aan.”

Mis je het soms?

(beslist) “Nee. Het is letterlijk mooi geweest.”

Wat is het beste advies dat je kreeg toen je afzwaaide?

“De meeste mensen zeiden dat ik enkel nog mocht doen waar ik goesting in had. Niet dat ik daarvoor zoveel tegen mijn zin deed, maar K3 is een machine en je loopt mee. Ik stelde mij daar zelfs geen vragen bij. Je eigen zin doen is ­makkelijker gezegd dan gedaan. Sommige dingen had ik beter niet gedaan. Rampen waren dat nooit, en je leert uit alles. Mijn levensmotto is: beter spijt van iets dat je hebt gedaan, dan spijt van iets dat je niet hebt gedaan.”

Wat had je beter niet gedaan?

(twijfelt) “Karen maakt een plaat. Daar is achteraf heel veel over gezegd en geschreven.”

Kritiek

Waarom kijk ik naar Karen Damen die haar kelder opruimt? Dat was, kort samengevat, de kritiek op Karen maakt een plaat, het realityprogramma op Vier waarin ze gevolgd werd terwijl ze haar soloplaat maakte en zich voorbereidde op de grootse lancering in de Lotto Arena.

Een enorm contrast met haar eerste stappen in de televisiewereld. Toen ze zich in 2015 in Perfect (Vijf) van haar mindere kanten liet zien tijdens haar zoektocht naar een perfect leven, bleek dat erg verfrissend te zijn, ook voor wie nooit iets had met K3. Karen Damen pakte op het televisiescherm, zoveel was duidelijk, en het treintje leek vertrokken: Nieuwe buren, Camping Karen & James, Dancing with the Stars, met in de hoofdrol telkens Damen, haar grote mond en sappig Antwerps. Authentiek en entertainend, heette ze.

Maar toen ze zich liet filmen in de aanloop naar haar eerste soloplaat haakte de kijker af. Het was allicht niet toevallig haar laatste wapenfeit voor SBS, haar rol als jurylid in De slimste mens buiten beschouwing gelaten.

“Het programma was niet wat ik in gedachten had. Ik kan dat niet op één iemand steken, het is niet de schuld van het productiehuis of de zender, maar we hadden het anders moeten aanpakken. Ik dacht toen ook: als ik enkel laat filmen hoe ik een plaat opneem, dan gaat iedereen afhaken. Niemand wil acht afleveringen lang zien hoe ik achter een micro sta. Dus wat doe je dan? Je gaat voor het programma eens met je zoon naar het zwembad. Maar of de mensen daar dan iets aan hebben? Dat was een moeilijk evenwicht.”

Had de kijker niet vooral last van een overdosis Karen Damen?

“Je moet het ijzer smeden als het heet is, zeggen ze. En tegelijk opletten dat je je niet verbrandt. Dat is niet gemakkelijk als je allerlei leuke voorstellen krijgt. Het lijkt nu ook alsof het allemaal wat is stilgevallen voor mij, maar ik ben heel veel tegelijk aan het doen en binnenkort komen al die programma’s op televisie. Alles of niets: zo is het altijd in dit wereldje.”

Had je meer verwacht van die plaat? De grote solocarrière is er niet van gekomen.

“Mijn solocarrière is niet voorbij. Integendeel: we zijn volop aan een tweede plaat bezig.

“Weet je, we hebben 10.000 fysieke platen verkocht. Dat is veel hoor, er zijn er niet veel die dat nog doen. En er is 5.000 man naar de Lotto Arena gekomen. Natuurlijk is dat allemaal niets vergeleken met het succes van K3, maar dat ik dat nooit zou evenaren, wist ik op voorhand. En nee, ik word niet op de radio gedraaid, maar dat is voor de meeste Vlaamse artiesten niet anders. Volgende zomer ga ik alvast veel optreden.”

Dat heb je, behalve de Lotto Arena, niet gedaan na je plaat. Een bewuste keuze?

“Nee, maar als er niet veel aanvragen komen, doe ik het liever niet. Het was ook niet zo simpel: in Antwerpen stond er een orkest van zestien man op het podium, inclusies blazers en strijkers. Dat gaat niet voor een of andere braderie, dat is onbetaalbaar. Moet ik dan met drie muzikanten een flauw afkooksel brengen?”

Welke richting wil je uit op muzikaal vlak?

“Als de nummers goed zijn, vind ik alles oké. Ik ben nog altijd heel blij met de eerste plaat, maar die is ook een beetje braaf en risicoloos. Het mag wel iets gedurfder. Pas op, ik ga nu ook geen muzikanten­muziek maken, als je begrijpt wat ik bedoel: muziek die ze helemaal niet op de radio kunnen draaien.”

Je bent binnenkort te zien in Liefde voor muziek, je verschijnt in Familie en wordt teamcoach bij The Voice Senior. Blij dat je onderdak hebt gevonden bij VTM?

“Absoluut. Er is een plan en ze geloven in mij. Het is alvast niet de bedoeling dat ik binnen een half jaar weer van het scherm verdwijn. Ik ben op mijn gemak.”

Bij SBS, het bedrijf achter Vier en Vijf, was het einde verhaal voor jou. Wat is daar gebeurd?

“Mijn contract was gewoon afgelopen. En dan ga je overal eens praten.”

Een teleurstelling?

“Nee, zeker niet. Zo gaat het nu eenmaal in dat wereldje.”

Heb je ooit gedacht: het is voorbij?

“Nee, gelukkig niet. Ik wist dat ik door zou gaan, alleen niet met wie.”

Omdat je wist dat er interesse was, of omdat je genoeg zelfvertrouwen hebt?

“Allebei. Ik loop niet over van zelfvertrouwen, maar ik weet wel dat ik nog niet op pensioen moet. (lacht) Ik zie ook hoeveel volgers ik heb op sociale media zonder dat ik veel post. De mensen zijn me nog niet vergeten.

“Ik vind dat een goede barometer. Ik ben vorige week naar Dido geweest in de Lotto Arena. Dat is een internationale ster, die optreedt van Parijs tot Mexico. Zij heeft amper 165.000 volgers op Instagram, terwijl ik ocharme in Vlaanderen zit en er 445.000 tel.

“Maar: Dido is 48, op die leeftijd zitten je fans doorgaans niet op Instagram. Ik heb het geluk dat ik fans van 5 tot 100 jaar heb. De jeugd kent me nog een beetje van K3, de generatie die daarmee groot geworden is, is achteraan de 20, en dan heb je de mama’s van die ­kinderen, die hebben mijn leeftijd. Daardoor weet ik: ik ben nog niet afgeschreven.”

Heb je eigenlijk een B-plan?

“Plan B is geen optie. Maar als ik echt iets moet antwoorden: ik zou wellicht in de horeca belanden, dat heb ik vroeger ook altijd gedaan. Ik zou een restaurant slash dancing opendoen, waar je ’s avond kan komen eten en daarna de stoelen aan de kant gaan. En met muziek uit mijn tijd: new wave, new beat, house, trance. (glimlacht) Tot één uur hè, zodat ik daar niet tot ’s morgens vroeg moet staan. Dat lijkt me heel leuk.

“Maar ik zou de spotlights ­missen. Ik sta heel graag op een podium, en ik sta heel graag in de belangstelling.”

Als kind zei je al dat je beroemd zou worden.

“Ik zei niet: ik wil beroemd worden, maar ik gá beroemd worden. Eigenlijk is dat heel hautain. Tegelijk is dat net het geheim: als je zegt ‘ik zal’, dan gebeurt het ook.”

Waarom was dat zo belangrijk?

“Ik heb altijd opgekeken naar Madonna, en ik wou dat mensen ook zo naar mij opkeken. Het gaat om bevestiging: misschien zit er toch een onzekerheid in mij. Er zijn dagen dat ik zou willen dat ­niemand mij kende, maar als ik opnieuw kon beginnen, zou ik alles hetzelfde doen. De nadelen wegen niet op tegen de voordelen.”

Wat zijn die voordelen?

“Iedereen is vriendelijk, je wordt op handen gedragen. Als ik ergens kom, dan wordt er koffie voor mij gehaald. Ik vind dat wel plezant.”

Dan loop je toch snel naast je schoenen?

“Bij Studio 100 hebben ze er 18 jaar lang voor gezorgd dat dat niet kon gebeuren. Dat werd er echt ingedramd.”

Hoe dan?

“Door heel hard te werken. En het besef dat je zonder hard werk niets bereikt. Ons zag je zelden op feestjes, daar hadden wij nooit tijd voor.

“Mensen hadden dat niet door. Zie ze rijden met haar dikke auto, zeiden ze, door wat te dansen op een podium. Excuseer? Wij deden soms 350 optredens per jaar. In Nederland hebben we ooit 56 shows gedaan op een paar weken tijd: drie per dag waren dat er, en ’s avonds vlogen we met de helikopter naar Blankenberge voor Tien om te zien. Iedereen denkt dan: wow, met de helikopter. Wel, ik weet daar niets meer van, want elke vrije seconde sliep ik. Achteraf gezien was dat een fantastische tijd, maar op dat moment had ik geen tijd om ervan te genieten.

“In de beginjaren heb ik ook veel moeten missen: ik was er niet op ons mama haar trouwfeest omdat we moesten optreden in een discotheek in Galmaarden. Ik ben vertrokken toen iedereen aan tafel ging, en toen ik ’s nachts terugkwam, was de laatste gast net naar huis. Ik heb voor 10.000 mensen 10 jaar K3 gevierd, twee dagen na mijn miskraam en een dag nadat mijn grootmoeder gestorven was. Als je een kantoorjob hebt, kan je een paar dagen vrij nemen. Ik kon dat niet. Dat zijn dingen die je erbij moet nemen. Ik klaag daar niet over, maar ik wil wel dat mensen weten hoe hard we gewerkt hebben.”

In januari gaat Chateau Cupido in premiere, een komische theatervoorstelling met Gert Verhulst en James Cooke. Het is niet je eerste deurenkomedie. Is dat een goede plek om in de luwte te leren acteren?

“Nu ja, in de luwte. Er komt toch veel volk naar zo’n voorstelling kijken. Ik vind dat vooral plezant. Het is zalig om mensen te doen lachen. Uiteindelijk zou ik heel graag meedoen aan een reeks als Wat als? of Safety First, van de pot gerukte scenario’s die je met veel sérieux moet brengen. Mij moet je geen dramatische, ernstige rollen geven.”

Een paar weken geleden vertelde Helmut Lotti in dit magazine dat hij lang gehengeld heeft naar respect en goedkeuring van ‘de highbrow culturele sector’. Daar heb jij geen last van?

“Familie is een soap waar elke dag een miljoen mensen naar kijken. Wil niet iedereen dat? Die ‘echte’, credible muzikanten, willen die ook niet veel platen verkopen? Zijn die niet een beetje gefrustreerd? Als ik de kans krijg om voor een groot publiek muziek te maken, dan laat ik die niet liggen.

“Met Will Tura werd vroeger ook gelachen, tot muzikanten als Jan Leyers en Stijn Meuris Turalura maakten. En plots was hij een icoon. Jaren geleden hebben Luc De Vos, Axl Peleman en nog een paar anderen van die scene nummers van K3 gecoverd, en opeens zeiden de mensen: eigenlijk zijn dat geen slechte nummers. (kletst verontwaardigd op haar been) Moet er nu echt iemand anders die ­liedjes zingen om dat te bewijzen? Ik hou persoonlijk ook niet van Beyoncé, dat is mijn stijl niet. Maar ik hoor wel dat haar muziek goed gemaakt is en dat ze kan zingen.

“Als je een film maakt waar 10.000 mensen naar komen kijken, dan is dat graaf. Maar als er twee miljoen man komt, dan heb je een plat commerciële film gemaakt. (roept) Wat? Waarom? Ik snap niet dat je van K3 kan zeggen dat het niet goed is. Als het slecht was, dan zou er nooit zoveel volk op afkomen.”

Je hebt heel je carrière tegen die perceptie moeten opboksen.

“In het begin trok ik mij dat aan, maar je legt je daarbij neer.”

Televisiepersoonlijkheden komen en gaan. Je hebt zelf ooit toegeven dat je niet uitzonderlijk getalenteerd bent. Waarom draai jij wel al zo lang mee?

“Omdat ik goesting heb. Gert (Verhulst, LB) heeft ooit gezegd: het is geen kunst om geld te verdienen met iets wat je goed kan, het is de kunst om geld te verdienen met iets wat je niet goed kan. Kijk naar mij, zei hij: ik zing en acteer en ik kan het geen van beide. (lacht)

“Ik heb lang genoeg in een ­karaokebar gewerkt om te weten hoeveel mensen fantastisch goed kunnen zingen, maar er om een of andere reden nooit zijn geraakt. Dat heeft meestal te maken met een grote portie geluk: je moet op het juiste moment de juiste mensen tegenkomen. Ik kan niet heel hoog of heel laag zingen, maar ik heb wel een herkenbare stem en dat is een troef. Ik weet wat ik wil, wat ik wel en niet kan, en ik laat heel duidelijk voelen dat ik het graag wil.”

Je hebt jezelf nochtans al omschreven als een lui, verwend nest.

“Thuis wel. Ik drink koffie in de zetel en laat dan de kop staan. En ik heb nooit zin om met de hond te gaan wandelen. Morgen komt er een opruimcoach op bezoek, een cadeau van mijn man en zoon. Ik heb echt veel te veel spullen. Het is verschrikkelijk. Mijn kleerkast puilt uit en als ik een balpen zoek, ben ik daar een half uur mee bezig. Ik ben totaal niet georganiseerd.

“En verwend, ja. Bij K3 moest ik mijn gewassen en gestreken kleren enkel nog van de kapstok halen. En als ik van het podium stapte, gooide ik mijn pakje in de gang op een bolletje – iedereen deed dat. En dan werden die kleren voor ons opgeraapt, gewassen en schoon weer opgehangen. Dat was de ­normaalste zaak van de wereld.

“Tot ik in het theater stond – ik denk met Taxi Taxi – en ik mijn kleren niet vond in mijn loge. Paniek! Collega’s vroegen me: waar heb je ze laatst gezien? Naast het podium dus, waar ik ze de dag ervoor had uitgedaan. Daar lagen ze dus nog. Ah ja, oké. Ik ging er echt van uit dat iemand mijn kleren wel zou oprapen. Als ik nu ga optreden, moet ik ook voor mijn eigen kleren zorgen.”

Het is een mooie metafoor voor je nieuw leven. Karen Damen staat op haar eigen benen.

(lacht) “Eindelijk, zeg. Na 45 jaar.”

Het is inmiddels zelfs een familiebedrijf. Je man neemt stilaan je management over.

“Dat is gemakkelijk, hij kent mij het best. Maar het stopt nooit: ’s avonds zit je thuis in de zetel mails te beantwoorden.”

Als je morgen wil stoppen met werken, kan dat financieel?

“Misschien wel, maar dan kan ik deze levensstandaard niet aanhouden. Als ik twijfel tussen twee paar schoenen, dan kan ik ze alle twee kopen. En als ik geen zin heb om te koken, dan kan ik uiteten gaan. Dat is rijkdom voor mij, en ik vind dat leuk.”

Hoe kijk jij naar de besparingen op de cultuursubsidies?

“Ik vind dat een moeilijke. Ik begrijp die mensen, maar ik heb nog nooit een subsidie van dichtbij gezien. Ik zit niet in dat wereldje. Dus ik vind niet dat ik de straat op moet voor iets dat ik maar half begrijp, dat zou hypocriet zijn.”

Mensen hebben de indruk dat ze je goed kennen: we kennen je man, je zoon en we weten hoe je keuken en slaapkamer eruitzien. Jij voelt je daar comfortabel bij?

“Er zijn mensen die dat niet doen, of die zich op tv anders voordoen dan ze echt zijn, en die hebben daar wellicht een goede reden voor. Maar ik kan dat niet: of ik nu bij de tandarts ben of voor een camera sta, ik ben mezelf. En ik vind dat vooral heel gemakkelijk, ik hoef geen moeite te doen. Dat er in mijn huis gefilmd wordt, dat was nu eenmaal een keuze. Als je achteraf denkt: dat had ik beter niet gedaan, dan is dat heel lomp.” (lacht)

Denk je dat soms?

“Nee. Maar misschien komt dat wel.”

Voel je je dan nooit naakt?

“Ja. Ik ben al met mijn dikke ­blubberbuik op tv geweest, zonder schmink en met vettig haar. Maar ik vind dat niet erg. Het moment waarop ik denk dat dat een negatieve impact heeft op mezelf of mijn omgeving, dan stop ik daarmee. Maar ik hoor vaak dat mensen die herkenbaarheid net leuk vinden: hé, Karen Damens huishouden draait ook vierkant. Er zijn mensen die het moeten hebben van hun mysterie, zoals Kim Kardashian, maar ik ben Karen Damen uit Vlaanderen, en ik heb geen zin om elke dag een uur vroeger op te staan om mijn haar te brushen en valse wimpers op te plakken.”

Je zoon komt ook vaak in beeld. Twijfel je daar nooit over?

“Toen hij klein was deden we dat minder, omdat hij niet zelf kon beslissen. Nu is hij negen en mag hij zelf kiezen, en hij doet niet liever. Net als zijn moeder staat hij graag in de belangstelling. Maar dat levert nooit problemen op: op school wordt hij behandeld als iedereen.”

Wat is de belangrijkste les die je geleerd hebt na 20 jaar showbizz?

(denkt na) “Dat als het goed gaat, iedereen je ophemelt. En als het slecht gaat, dan krijg je emmers stront over je heen. Maar dat is nu eenmaal de wereld van showbizz, dat wil niet zeggen dat je gefaald hebt of een slechte mens bent.

“En ik heb geleerd dat je ervan moet genieten. Want dat heb ik te weinig gedaan bij K3. De trein raasde maar door en als ik vijf minuten vrij had, deed ik mijn ogen dicht om bij te slapen.

“Ik ben 45 en ik zit beter dan ooit in mijn vel. Ik heb rust gevonden. Professioneel is alles op zijn plaats gevallen. Niets móét nog. Tien jaar geleden was ik zwanger van mijn zoon, en was het nog heel onrustig in mijn hoofd. Nu nog hoor, maar vooral door de rommel in mijn huis.”