Zwangere Guy over zijn nieuwe plaat: ‘Ik heb mijn moeder vergeven’

‘Zie ons rappen over vroeger nu dat het beter gaat / Verleden achter mij, maak mij minder kwaad / Heb ni alles op een rij, maar zo hoort het… haaaaaaaaaarrhh’

(Uit: ‘Brutaal’)

Gorik van Oudheusden kijkt verrast op als we zeggen dat we geen beet geloven van die minzame confessie. Zwangere Guy, dat is toch de hofnar die dwangmatig port in de dikke pens van de kleine burgerij? De rapper met het korte lontje, die de waarheid wil spreken en zich doorlopend opwindt over onrecht en onmacht? “Ik word minder vaak kwaad”, sust hij. “Of toch op zijn minst minder snél kwaad. Het laatste wat echt zwaar op mijn gemoed woog… Dat was dat ik mijn moeder nooit meer sprak of zag.”

De reden daarvoor was complex. Van Oudheusden heeft altijd een diepe liefde gekoesterd voor zijn moeder, maar slechte beslissingen in het verleden dreven beiden uit elkaar. Goeddeels wordt dat besproken in ‘Gorik Pt. 1', een open brief aan zijn moeder, verpakt als scheldbrief aan zijn sociopatische tweede stiefvader die geweld, drugs en seksueel misbruik niet schuwde. Eerder dit jaar vertelde hij ons ook: “Op mijn 21ste had ik mijn moeder zes of zeven jaar niet meer gezien, en plots kwam ze bij mij inwonen. Samen in één piepkleine studio, met een bed in de living. Na twee maanden heb ik haar weer het huis uitgeschopt. Het werkte gewoon niet: ze was niets veranderd, haar kleren zaten in vier vuilniszakken en ze had geld nodig van mij. Het was de omgekeerde wereld: zij zat in exact dezelfde situatie als ik zeven jaar eerder, toen ik van huis was weggelopen.” Het zag er lang naar uit dat de twee elkaar nooit meer zouden zien.

(voorzichtig) “Daar is heel onlangs verandering in gekomen. Ik heb haar gezien, en dat is zoveel beter verlopen dan ik had gevreesd of verwacht. Mijn zus had die afspraak voor ons drie geregeld. We zouden samen op restaurant gaan. Já, het is een slimme zus (grinnikt). Zij weet wat ik belangrijk vind in dit leven: boefen (grijnst). Maar de loodzware bagage die ik tot dan heb meegesleurd, kon ik die avond uitpakken.

“Ik was vooraf wel rotzenuwachtig. Ik heb mijn moeder vier jaar lang uit mijn leven geweerd. En waar begin je dan? Gelukkig zit mijn moeder nu beter in haar vel dan ooit, mijn zus ook… en ik heb net zo goed het gevoel dat het beter dan ooit gaat met me.

“Hoe je zo’n gesprek aanknoopt na al die tijd? Het is begonnen met huilen. Ik ga daar niet stoer over doen. Het waren tranen van geluk. En toen begon onze babbel, met dat gevoel van geluk. Dat was zo mooi. Ik kan er vandaag nog niet te veel woorden aan vuilmaken, omdat het allemaal zo pril is. Maar ik heb mijn moeder vergeven. Lange tijd was ik bang dat ik haar opnieuw graag zou zien, en dat ik dan te hard zou voelen wat ik een half leven heb moeten missen. Maar het zaadje voor nieuw geluk lijkt geplant.”

Vermomde noodkreten

De reeks onbeantwoorde voicemailberichten van zijn moeder, die op zijn debuut belandden, halen de liveset ook niet langer meer, vertelt Van Oudheusden. Die berichten bewaarde hij van 2011 tot 2018. Voor de buitenstaander waren die vermomde noodkreten al bijzonder pijnlijk om aan te horen. Laat staan voor hém. “Daarmee heb ik het nu ook echt wel gehad. Ik kan dat niet meer horen, of ze aan anderen laten horen. Ik wil dat gevoel van die periode trouwens niet blijven uitmelken. Mijn debuut Wie is Guy? was een verwerkingsproces van twee jaar, waar ik gewoon doorheen móést om verder te kunnen. En dat moment lijkt nu aangebroken. De nieuwe liveshow zal heel anders worden. Ik wilde ook niet het gevoel krijgen dat ik een act zou opvoeren, waarbij ik persoonlijke miserie uitvent.

“Ik heb wel nog altijd het gevoel dat ik er alleen voor sta. Maar dat zit in mijn hoofd. Dat besef ik ook. Het is een gevoel dat me dagelijks beheerst. Soms wordt het heel donker. Maar muziek staat me toe om die duisternis te omarmen, om die te bezweren. Ik neem er ondertussen zelfs al vrede mee dat ik me alleen voel. Ik heb daar ook nood aan, om me ervan te vergewissen dat ik op het einde van de dag aangewezen ben op mezelf. Niet dat alles of iedereen rondom me fake aanvoelt. Integendeel. Alles is écht.

“Dat gevoel van alleen zijn, verleent me ook kracht. Daar komt vast enige bewijsdrang bij kijken: ik heb dit allemaal zélf opgebouwd, ik heb het toch maar gedaan. Van de goot naar de grote podia. Maar er hangt ook een donkere zweem rond: ik weet dat ik die gedachte van eenzaamheid vandaag niet in iemand anders schoenen kan schuiven.

“Thuis overkomt me dat ook vaker dan in de stad. Ik kom nu eenmaal graag buiten, zit liefst tussen de mensen. Gorik is vaak fragiel en eenzaam, terwijl Guy de toffe dingen doet: zo zit de verdeling min of meer in elkaar. Na een lange periode van optredens, waar ik op een high surf, word ik dan plots geconfronteerd met de banaliteit en de financiële verplichtingen van elke dag. Zwangere Guy was in het begin echt een rolletje, maar ik val vandaag makkelijker en doelbewust van de ene rol in de andere. Zwangere Guy is een gore-texlaag: de kevlar van de jassen. Het is een pantser. Die laag kan wel scheuren, maar ze is waterdicht en windbestendig. Gorik is dat niet. Daar gaat ‘Ellebogenwerk’ ook over: dat is eigenlijk zowat een gesprek tussen mij en Guy.”

‘Nu hoor ik Guy / Wa gaat ge doen wanneer het rappen ni meer gaat / Ik zie dit als een passie, ni als een job die mij betaalt’

(Uit: ‘Ellenbogenwerk’)

“Ik hou er rekening mee dat er een houdbaarheidsdatum kleeft op mij. Wie wil in godsnaam een pee van vijftig horen rappen? Zelfs Dr. Dre staat amper nog op een podium. Ik ben me er terdege van bewust dat ik dit niet eeuwig op een podium kan blijven doen. Of toch zeker niet tot het bittere einde. Maar ik zal de filosofie die ik vandaag aanhoud wel blijven meedragen tot de dood volgt. Ik wil een jonge garde op de been brengen, hen helpen om zich te laten omringen door de juiste mensen, het wantrouwen voor de muziekindustrie meegeven…”

Is dat geen vreemde opmerking? Zwangere Guy tekende bij Universal, zowat het grootste muzieklabel ter wereld. “Ik maak deel uit van het systeem”, knikt Van Oudheusden. “Dat geef ik ook grif toe op deze plaat: ‘Ik ben een deel van het probleem, eet vaak vis en te veel vlees / Vlieg over heel de wereld alsof dat mij niks scheelt. Mijn wagen is verkocht, maar ik zit nog veel te vaak in Ubers’. Dat is meteen ook een wenk naar de klimaatactivisten van vandaag: ik begrijp hen, steun hen, en schaam me er voor dat ik niet snel ga veranderen. Dat gevoel is volgens mij heel herkenbaar voor veel mensen.

Statement

“Ik probeer me er boven alles voor te hoeden om een karikatuurtje te worden. Mijn humor is nogal droog en cassant, en dan komt het al eens voor dat iemand met zijn smartphone voor mijn gezicht staat te zwaaien: ‘Komaan, Guy! Doe eens iets grappigs!’ Ik heb die pee zijn telefoon rondgezwaaid en op de grond gesmeten. En dan héél hard gelachen. ‘Grappig hè!’ Ja zeg, ik ben geen automaat waar je vijftig cent in steekt, hè. Voor de duidelijkheid: zijn gsm had een heel sterke hoes. Ik zou er misschien niet mee gegooid hebben als dat niet zo was. Ik geef het maar mee voor alle brave, Vlaamse lezers (lacht).”

‘Stond ik altijd in balans, dan was mijn leven veel te saai / Rust is wat ik zoek maar ik hoor vaak te veel lawaai / Grijp altijd elke kans en dat doe ik till I die’

(Uit: ‘Grijze Zone’)

“Ik geloof niet in de balans. En ik weiger om in een grijs te vervallen. Het is wit of zwart bij mij. Dat maakt me ongetwijfeld niet de makkelijkste persoon in de omgang (grinnikt). Zeker niet voor de mensen die me kennen en me graag zien. Maar ik geloof oprecht dat je het beste haalt uit alles of niets. Hetzij uit een shit-situatie, hetzij uit een hele goeie periode. Daar kun je heel wat inspiratie uit putten. Dat gebeurt niet als je tussen twee vuren staat te dralen, wanneer alles lauw aanvoelt. Dan ga je vanzelf rond de pot te draaien. Daar heb ik niets aan.

“Ik zoek nochtans wel degelijk rust. Alleen: ik vind die niet. Er zijn altijd te veel impulsen. En ik ben tegelijk ook iemand die in een rustfase zélf impulsen begint te creëren. Dat hele ‘Till I die’ is dan ook een statement: ik móét de kansen grijpen, die me nu toegespeeld worden. Anders had ik hier niet gestaan. Dit is mijn passie, ik moet me hier in storten, zoals een sushichef die zijn kunst perfectioneert tot in de kist. Geen idee wanneer ik sterf, maar tot het bittere einde moet ik wel het onderste uit de kan halen. Er speelt dus wel degelijk urgentie mee in alles wat ik doe. Om een voorbeeld te geven: ik had het gevoel dat er op Wie Is Guy? niet genoeg antwoorden stonden. Ik hoorde te veel gelanterfant, er was te veel funk. Nu wilde ik een donkere koude winterplaat. Eén die rechttoe rechtaan antwoorden durfde te formuleren. Dat is me wel gelukt, denk ik.”

‘Brussel de stad waar dat al jaren niks meer lukt / Niks is hier nog gratis en ’t systeem is vaak te corrupt’

(Uit: ‘Grijze zone’)

‘Guy pist op de system van heel het rechtse systeem / Putain Putain, de Guy heeft La Haine / Hij krijgt het schijt van die racisten en die politiciens / Putain Putain, d’er is niks zo bien dan te slagen op hun bakkes en dat is sur en certain’

(Uit: ‘Guttergang’)

“Ik ben blij dat je die zinnen uit ‘Grijze zone’ aanhaalt. Ik vind het de belangrijkste regels van die song, maar geen journalist die me daar iets meer over heeft gevraagd tot nu. Brussel is vandaag net een open werf. Het is echt geen zicht. Er wordt natuurlijk veel gekakt op Brussel, maar meestal komt die kritiek van mensen die hier niet eens wonen. Dan heb je dat recht niet, vind ik.”

Hij wél. Zeker als ‘Brusseleir van ’t Joer’.

“Die onderscheiding was heel mooi”, schokschoudert hij. “Maar eigenlijk had die niets met muziek te maken. Ik zal pas content zijn als ik ‘Brusseleir voe ’t leiven’ word (lacht). Het kan altijd groter én beter. Ik ben wel goed op weg.

“Wat ‘Guttergang’ betreft: Ik kan het inderdaad niet laten om af en toe steken uit te delen aan de politiek, en N-VA er flink van langs te geven. Aard van het beestje (lacht).” Zoals op de Red Bull Awards, waar Van Oudheusden de partij van Bart De Wever heel wat tegenwind gaf. Achteraf hoorden we in de wandelgangen zelfs dat Zwangere die stunt beter niet zou herhalen op de VRT, waar hij straks aanspraak kan maken op een handvol MIA’s. “Ik weet van niets”, grinnikt hij. “Ik ben de vermoorde onschuld. Maar bon: ik denk dat ik daar beter met humor dan met haat reageer. Op het moment van de uitreikingen van de Red Bull Awards werd mijn uitspraak natuurlijk door pure emotie ingefluisterd, moet ik toegeven. Op dat ogenblik was de hele heisa rond de cultuursubsidies pas losgebarsten. En vergat ik om mijn pijlen op alle partijen af te vuren. Bij deze: fuck Open Vld, fuck sp.a en fuck CD&V! Die hebben ook hun poot onder dat voorstel gezet, hè. De hele politieke wereld had ik toen moeten uitschelden: wat een gemiste kans!”

Kunst als wapen

We vertellen hem welke invloed Zwangere Guy intussen al heeft op ons elfjarige dochtertje. Op weg naar huis wees ze onlangs naar een villa waar lokale N-VA-gemeenteraadsleden wonen. “Kijk, daar leven die rechtse zakken”, klonk het triomfantelijk. Een idee dat ze oppikte na een filmpje van Zwangere te hebben gezien, waarin hij op onnavolgbare manier fulmineerde tegen rechts van diverse makelij. Van Oudheusden kan zijn pret niet op. “Met veel plezier werk ik mee aan de opvoeding van uw kind, kerel. (serieus) Weet je, de laatste verkiezing vond ik alwéér een Zwarte Zondag. Elders wordt het wel eens een Gele Zondag genoemd, maar als je hoort wat er uit de mond van zo’n Theo Francken komt, zonder dat Bart De Wever zelfs nog iets te zeggen heeft over zijn rechterhand… Daar móét je je wel zorgen over maken.

“En dan hebben we het nog niet eens over Vlaams Belang, de stoottroepen van rechts. Of over een toekomstig asielcentrum dat in de fik wordt gestoken… Zijn we nog wel humaan? Ik geef mijn mening graag weer in mijn songs. Mon art, c’est mon arme. Mijn kunst is mijn wapen. Ik verwacht niet dat het véél zoden aan de dijk zet, maar als rapper heb ik wel die morele plicht om onrecht aan te kaarten. Ik kwam op die zinnen nadat Arno me had uitgenodigd voor zijn zeventigste verjaardag. Op het podium heb ik toen ‘Putain Putain’ van TC Matic gefreestyled. We kruisen elkaar wekelijks, drinken af en toe samen een pintje.”

‘Sorry Bro, dit was hard om aan te horen / Had ik uw broer gekend, dan was ik zeker afgekomen. Willen spelen op een uitvaart kan ik ni zomaar op antwoorden / Verdriet is een gevoel en valt ni zomaar te verwoorden’

(Uit: ‘Daarom’)

Toen we Zwangere Guy deze zomer spraken, had hij het er in bedekte termen al over: de hartverscheurende verzoeken die hij steeds vaker krijgt om ergens te komen spelen. “Dat blijft wel aan je hangen”, verzuchtte hij toen. “Ik kan niet langer op al die berichten antwoorden. Dat begint echt door te wegen.” Eén van die verzoeken kwam van een fan, die zijn broer te vroeg had moeten afstaan. Of Zwangere niet op de begrafenis kon spelen? Dat lukte Van Oudheusden gewoonweg niet, maar hij bleef er wel mee in zijn maag zitten. Zo hevig dat hij er nu een song aan moest wijden.

“Ik móést dat antwoord geven. Ik heb zelfs contact opgenomen met die familie, om hun toestemming te vragen. Het is niet zo dat ik specifiek naar die mensen verwijs, maar het leek me alleen juist om hun permissie te krijgen. Deze zomer vertelde ik je nog dat ik steeds vaker hartverscheurende verzoeken krijg om ergens te komen spelen. Om die mensen te respecteren, zal ik niet in detail treden. Maar met deze song wilde ik die mensen toch een antwoord geven.

“Ik sta niet vaak met mijn mond vol tanden, maar in zo’n situatie is dat toch helemaal anders. Dan schiet elk woord tekort. Maar ik moest die mensen op de een of andere manier toch van antwoord dienen. En dan zeg ik het liever zonder een laag suiker op te leggen. Op deze plaat is mijn woordgebruik sowieso brutaal, carré… BAM! Ik wist meteen ook welke richting ik met deze songs wilde uitgaan: ze moesten hard, koud, kil zijn. En meteen kwam ik uit bij het woord ‘brutaal’. Dat voelde ik direct. Je kunt het opsplitsen in BRU, als verwijzing naar Brussel, en TAAL, waar ik voortdurend mee speel en van houd.

“Ik word ook vaak voor een brutale bek versleten, dus dat paste ook. En voorts vind ik het brutalisme als architectuurstijl onwaarschijnlijk mooi. De gloriejaren waren tussen de jaren 50 en 80. Het is een heel functionele, sobere stijl. De gebouwen moesten vooral snel gebouwd kunnen worden, en dat zie je ook echt. Het is heel ruig, en het stáát daar.”

‘Praat ni over geld als het hier gaat over u bruto / Che cazzo fafangulokos mijn kloten en cornuto’

(Uit: ‘Spekglad’)

“Er komt opnieuw te veel blingbling kijken bij hip­hop, de laatste tijd. Dat stoort me enorm. Ook in de Belgische scene. Zonder man en paard te willen noemen: ik zal die rappers wel persoonlijk aanspreken als het zover komt. De vaste schijf op uw computer is trouwens te klein om ze allemaal bij naam te noemen (lacht). Dat is een grap, natuurlijk. Maar ik mag toch brutaal zijn, hè? Dat is mijn taal.”

‘Ging van ‘Beter leven’ schrijven naar mijn leven te begrijpen / In mijn leven niks veranderd buiten soms es leren ...”

(Uit: ‘Spekglad’)

“Zwijgen is goud. De eerste plaat heeft me de hoogte ingestuurd, en dat succes heeft me ook geleerd om minder snel mijn bakkes open te trekken. Daar komt soms alleen maar ambras van.

“‘Beter leven’ was een belangrijk nummer. Nog altijd. Ik sta soms te trillen van de zenuwen voor ik dat nummer moet brengen op een podium. In die song kijkt Van Oudheusden op pijnlijke wijze naar zichzelf in de spiegel. De tekst gaat over paranoia, rusteloosheid, kwaadheid op de hele wereld en zijn verleden als zware jongen die drugs dealde, met een slecht geweten.

Ouwe hoer

“Het is altijd een gevecht tussen stress en zelfverzekerdheid. Soms tilt het publiek me op, soms kruip ik in mijn hol. Ik herinner me zelfs één keer dat ik op het podium in tranen uitbarstte tijdens ‘Gorik Pt. 1’. Soms is het gewoonweg te heavy. Als ik me niet goed voel in mijn vel, komen die songs ook te hevig aan. Als een uppercut. Dan hang ik de rest van dat nummer in de touwen. Maar ik hou me nooit in op het podium. Ik ga nooit op de rem staan, zelfs al weet ik dat gevaarlijk uit de bocht kan schuiven.

“Het is de tol van de beslissing die ik bij mijn vorige plaat heb genomen. Ik heb mijn ziel uitgeschraapt op die eerste plaat. Daar had ik nood aan, om alle pijn van me af te schrijven.

“Ik geloof ook oprecht dat het zonder de hiphop helemaal fout was gelopen. Dan was ik nu verdwaald, verslaafd aan drugs… Dan zat ik nu misschien bij de mannen aan de de trappen van de Beurs (beruchte afspreekplaats van zwervers, junkies en alcoholisten, GVA). Ik heb sinds die muzikale kuur het gevoel dat ik mezelf beter begrijp en mezelf beter kan hoeden voor alle negativiteit. De stad is niet langer mijn therapeute, dat is de muziek geworden. Brussel zie ik nu als een vrouw. Niet mijn vrouw, en ook niet de ouwe hoer die Arno er ooit van maakte. Ik vind dat Brussel kan stralen van ’s ochtends tot ’s avonds, dat ze kan boos zijn op u als het regent, ze soms haar maandstonden of kuren heeft. Maar ze zorgt ook voor mij. En ze geeft me heel veel energie. En dat is niet zo bij mannen. Ik zie haar graag, Brussel.

“Wat ik heb gemerkt na het toeren met de vorige plaat, is dat ‘Beter leven’ niet alleen mìjn therapie is, denk ik. Wanneer ik die song live speel, volgt al een stormachtig applaus na de eerste noot. Hetzelfde wanneer ik vier maten stilte inlas, en nog eens aan het eind. Ik heb het idee dat er een universele resonantie is. Dat is eigenlijk prachtig, want ik schreef die songs gewoon om de demonen en duivels van mijn eigen rug te krabben.”

 De pop-upshop van Zwangere Guy, tot 30/12 in de Vlaamsesteenweg 162, Brussel. Surprise-event op 20/12 in de Recyclart, Brussel. Eind april volgen drie uitverkochte concerten in de AB.