Belg stoot gemiddeld 10 ton CO2 uit, maar hoe krijgt u die uitstoot omlaag? Doe zelf de test

We geven in dit praktijkvoorbeeld verschillende opties en wat die aan CO2-vermindering opleveren. We willen naar een vermindering van 40 procent in 2030, en van 80 procent tegen 2050. Met andere woorden: naar 6 ton in 2030, en naar 2 ton gaan in 2050. Hoe ver raakt u? Klik de verschillende opties aan om uw CO2-uitstoot te zien dalen. 

Belangrijk: de berekeningen zijn bedoeld om de grootteorde weer te geven van bepaalde beslissingen die we nemen in transport (reizen en onze dagelijkse verplaatsingen), wonen, voeding en andere. Ze kunnen omdat ze veralgemenend zijn nooit 100% exact zijn voor u individueel. Een bepaalde ingreep zal voor elk individu immers een andere impact hebben, afhankelijk van hoe hij of zij nu al leeft en/of welke keuzes nu al gemaakt worden. Tegelijk halen we hier maar enkele voorbeelden aan om uw CO2-voetafdruk te verkleinen, als u op 0 uitkomt, betekent dit niet per se dat uw CO2-uitstoot effectief ook 0 zou zijn. 

Dit verhaal gaat ook enkel over CO2: wie de fiets neemt in plaats van de auto, spaart niet enkel het klimaat maar ook het milieu, omdat er minder vervuilende stoffen vrijkomen. Alle icoontjes zijn heel individueel: de ene is misschien al vegetariër maar vliegt dan weer graag, de andere vliegt misschien nooit maar rijdt wel veel kilometers en woont in een ouder, minder goed geïsoleerd huis enz.  

Vliegen: een citytrip met het vliegtuig naar Rome (heen en terug vanuit Brussel) komt uit op 312 kilogram CO2. Wie graag met het vliegtuig reist, zal zijn CO2-kilo's snel zien oplopen. Ter illustratie: een vliegreis van Brussel naar Bangkok en terug komt uit op bijna 2 ton, wat een vijfde zou zijn van de 10 ton die een gemiddelde Belg uitstoot per jaar, en zowat de helft van de CO2-uitstoot voor de verwarming van een woning voor een heel jaar. Wat u aan CO2 per vlucht uitstoot, hangt ook af van in welke mate het vliegtuig bezet is. Dat verschillende websites (soms heel) verschillende resultaten geven, heeft te maken met de manier waarop de berekening gebeurt en welke factoren worden meegenomen. 

Wat het autorijden betreft, zijn we uitgegaan van een voertuig op fossiele brandstoffen met een uitstoot van 120 gram per kilometer (we hebben hier niet de hele cyclus van de wagen meegenomen). We evolueren naar waterstof of elektriciteit als brandstof voor onze voertuigen. Als die helemaal groen zijn (als de waterstof wordt aangemaakt met groene elektriciteit, en/of als de elektriciteit wordt opgewekt door duurzame energiebronnen zoals zonnepanelen, windmolens of waterkracht) dan wordt de uitstoot van CO2 zo goed als nul. Als u dus energieneutraler wil worden en toch liever niet de fiets of het openbaar vervoer neemt, investeert u best in een groene auto en let u daarbij op de herkomst van uw stroom. Een auto op gas helpt eigenlijk niet: dat kan misschien iets beter zijn voor het milieu, maar het helpt niet echt voor het klimaat. Overigens gaat Europa naar strengere normen: nieuwe auto's mogen vanaf 2021 gemiddeld nog maar 95 gram CO2 uitstoten maximaal. Lukt dat niet, dan riskeren de leveranciers fikse boetes. 

Wat de woning betreft, zijn we uitgegaan van een relatief bescheiden woonwoonoppervlakte van 100 vierkante meter, met een epc-score (isolatiewaarde) van 250 kWh/m². Dit getal is ongeveer het gemiddelde voor woningen van 15 tot 20 jaar oud. Bij recentere woningen ligt dat al lager, en al helemaal bij nieuwbouw, maar bij veel gebouwen ligt dat hoger. Wie in orde wil zijn met de energienorm voor onze huizen van 2050, moet de epc-score onder de 100 krijgen. Opgelet: het getal betreft de verwarming van een woning op jaarbasis; wie alleen woont, zal dus aan dat getal komen voor één persoon, maar wie er met vier woont, zal per persoon minder uitstoten voor de verwarming.

Wat betreft de zonnepanelen, hangt heel veel af van de energiemix die u nu heeft. Hoe groener die mix nu al is, hoe minder CO2-uitstoot u zal besparen, maar dat betekent niet dat zonnepanelen geen nut zouden hebben: hoe meer groene (en propere) energie we maken, hoe beter, zeker in het licht van de opmars van elektrische voertuigen. Voor de berekening hier zijn we uitgegaan van het Europese gemiddelde, en van het plaatsen van zonnepanelen die uw volledige elektriciteitsverbruik dekken.  

De gebruikte 10 ton hierboven is een optelsom van wat België  jaarlijks in zijn geheel uitstoot (huishoudens, maar ook industrie, landbouw enz.), gedeeld door het aantal Belgen. 

In werkelijkheid verschilt dit symbolische getal uiteraard voor ieder individueel (het gaat overigens ook niet enkel over onze huishoudens en ons transport, maar ook over de keuzes die we maken in onze aankopen). Het gaat ook enkel over CO2. In werkelijkheid zijn we met z'n allen verantwoordelijk voor meer dan 10 ton broeikasgassen. Hoe zit dat precies? 

Gemiddeld stoot een Vlaming per jaar ongeveer 20 ton aan CO2-equivalenten uit (dat betekent onze uitstoot van CO2 zelf, samengeteld met andere broeikasgassen zoals methaan, waarvan het effect is omgerekend naar CO2, cijfers voor 2010, red.). Het gaat hier om onze totale voetafdruk: niet enkel de uitstoot in Vlaanderen zelf (industrie, maar ook gebouwen, auto’s enz.) maar ook onze onrechtstreekse uitstoot via bijvoorbeeld producten die we kopen die in het buitenland zijn geproduceerd.

Als we puur kijken naar de uitstoot van CO2 zelf (het belangrijkste broeikasgas), het enkel betrekken op de uitstoot hier bij ons, en heel België samennemen, dan komen we uit op ongeveer 10 ton per Belg per jaar (ter info: een Amerikaan zit gemiddeld aan 16 ton per persoon, een Chinees aan 8 ton per jaar).  

Eén ding is zeker: op termijn moet onze uitstoot drastisch naar beneden als we de klimaatopwarming willen tegengaan, en liefst vroeg dan later. Wereldwijd is de CO2-uitstoot nu gemiddeld 5 ton per capita per jaar, en wetenschappers zouden graag naar 2 ton gaan om het allemaal beheersbaar te houden, ook al omdat de bevolking wereldwijd verder zal aangroeien. Vlaanderen heeft al een reductie van 80 procent vooropgezet tegen 2050. 

Tegen 2050 zouden we naar een zo goed als koolstofvrije samenleving moeten evolueren. Voor een deel ligt daar een opdracht bij de overheid, die zo’n omschakeling kan stimuleren, maar ook wijzelf kunnen heel concreet heel wat dingen doen of bepaalde keuzes maken. 

Als u een idee wilt krijgen van een persoonlijke CO2-uitstoot door dagelijkse handelingen en keuzes, dan is de gratis app "For Good" misschien wel handig.