De Vlaamse regering presenteerde maandag - drie dagen later dan verwacht - een energie- en klimaatplan waarmee het tegen 2030 de uitstoot van broeikasgassen met 32,6 procent wil reduceren. Dat is minder ambitieus dan wat de Europese Unie van ons eist, namelijk een minimale vermindering van 35 procent.

Tijdens de voorstelling van het plan benadrukten minister-president Jan Jambon en Vlaams minister van Energie en Omgeving Zuhal Demir (N-VA) dat de initiële doelstelling van 35 procent niet wordt losgelaten. De Vlaamse regering hoopt dat de kloof de komende tien jaar kan worden dichtgereden dankzij onder meer technologische innovatie.

Groen noemt de plannen niettemin ‘geheel ondermaats’. ‘De Vlaamse regering klopt af op een doelstelling van 32,6 procent. Ter vergelijking: Brussel gaat voor 40 procent, Wallonië zelfs voor 55 procent’, zegt Vlaams Parlementslid Björn Rzoska. ‘Deze regering gaat opzij staan en speelt gewoon niet mee. Zo maken we van Vlaanderen op termijn een ecologisch ontwikkelingsland.’

‘De sturende kilometerheffing, de verplichte renovatie van woningen en de betonstop worden afgevoerd. De maatregelen die zogezegd in de plaats komen, zijn totaal ongeloofwaardig’, vindt Vlaams Parlementslid Chris Steenwegen.

‘Onzinnige snelheidsverlaging’

Ook SP.A heeft geen goed woord over voor het klimaatplan van Demir. ‘Het is schrijnend dat men daar een heel weekend over moest nadenken’, zegt Vlaams Parlementslid Bruno Tobback.

Tobback: ‘De maximumsnelheid op de Brusselse ring verlagen naar 100 kilometer per uur is een onzinnige maatregel. Ik denk dat je er nu nog twee uur per dag effectief 120 per uur kunt rijden, de rest van de dag sta je vast.’

Erg trots kan Demir volgens Tobback dus niet zijn. ‘Ik zou in haar plaats niet met een trots gevoel naar Madrid vliegen. Te voet naar Santiago, op boetedoening, was toepasselijker geweest.’

'Slecht voor planeet en portemonnee'

PVDA noemt het Vlaamse klimaatplan dan weer 'slecht voor planeet en portemonnee'. 'De regering beslist al op voorhand dat ze de doelstellingen niet zal halen', zegt Jos D’Haese, fractieleider van de PVDA in het Vlaams Parlement. 'De Vlaamse regering is dus opnieuw zwaar gebuisd op het vlak van klimaat. Het non-beleid van de voorbije jaren wordt gewoon voortgezet.'

Nog volgens de PVDA zal het ontbreken van een ambitieus klimaatbeleid uiteindelijk de belastingbetaler veel geld kosten. 'Om de tekorten van dit plan te compenseren, zal de regering volgens onze berekeningen voor 93 miljoen euro aan emissierechten moeten aankopen', beweert D’Haese. 'Die centen hadden veel beter geïnvesteerd kunnen worden in beter openbaar vervoer en betaalbare renovaties.'

'Pestmaatregel'

Het besluit om de snelheid op de ring rond Brussel voortaan te beperkten tot 100 kilometer per uur is volgens Vlaams Belang 'een show- en pestmaatregel'. 'De Vlaamse regering heeft overhaast een klimaatplan in elkaar gebokst om toch maar niet met lege handen te staan op de klimaatconferentie van Madrid', luidt het in een persbericht.

'Een ergerlijk voorbeeld daarvan is de algemene snelheidsbeperking op de ring rond Brussel tot 100 kilometer per uur. Iedereen die dagelijks de ring gebruikt, reageert hierop met hoongelach. Tijdens de spits ligt de gemiddelde snelheid sowieso veel lager. Dan heeft die maatregel dus geen enkel effect. Slechts buiten de spits, vooral 's avonds en in het weekend, kan er sneller dan 100 per uur gereden worden. Wie in de schaarse rustige momenten braaf 120 kilometer per uur rijdt, is de pineut van deze show- en pestmaatregel.'

'Zwak onderbouwd'

In een gezamenlijke reactie stellen Bond Beter Leefmilieu, WWF, Greenpeace, Natuurpunt en 11.11.11 dan weer dat 'de noodzakelijke structurele omslag om tot effectieve CO2-reducties te komen, ontbreekt'. Wel zien ze een duidelijke evolutie qua ambitie in de sectoren landbouw en natuur.

'De prognoses voor de vermindering van de CO2-uitstoot tegen 2030 zijn zwak onderbouwd en weinig realistisch, zeker voor de emissies van (vracht)wagens', klinkt het. 'Het is onduidelijk hoe de beoogde modal shift behaald kan worden zonder een groot investeringsplan voor beter openbaar vervoer en zonder een slimme kilometerheffing.'

'Wat de Vlaamse regering wel heeft begrepen, is dat samenwerken met de natuur een belangrijk onderdeel is van een klimaatstrategie', gaat het verder. 'Zo erkent de nota dat door sterker in te zetten op onze natuurlijke valleien en het herstellen van bossen, moerassen en graslanden, we broeikasgassen uit de lucht halen.'

‘Niet ambitieus’

Ook klimaatactiviste Anuna De Wever heeft geen goed woord over voor het Vlaamse klimaatplan. ‘Een vermindering van de uitstoot met 32,8 procent ligt onder de Europese doelstelling, waarvan het bovendien niet lang meer zal duren voor ook die zal worden verhoogd’, zegt ze.

‘Het baart ons zorgen dat Jan Jambon zegt dat het blijkbaar toch niet nodig is om de norm te halen omdat ‘iets in hem zegt’ dat er nog wel technologische oplossingen zullen komen’, besluit De Wever. ‘De maatregelen die nu worden omschreven zijn absoluut niet ambitieus genoeg om de klimaatcrisis echt serieus aan te pakken.’