Wachten op beslissing van koning Filip: vorst rondt consultaties met partijvoorzitters af

CD&V blijft erbij dat N-VA nu aan zet moet komen om paars-geel uit te testen. “N-VA is de grootste Vlaamse partij. Het lijkt me logisch dat zij de mogelijkheid krijgen om nu aan zet te komen. De partij heeft het initiatief gevraagd, het is logisch dat zij het dan ook krijgen”, verklaarde Vlaams minister van Media Benjamin Dalle vanochtend op Bel RTL. 

Partijvoorzitter Joachim Coens werd om 9 uur vanochtend op het Paleis in Brussel ontvangen. Ook hij vindt nog altijd dat N-VA als grootste partij van het land betrokken moet worden. “Het is absoluut nodig om dat te onderzoeken”, klonk het. Coens riep Bart De Wever wel op “positieve signalen” te geven. De uitspraken van gisteren over Open Vld en de PS noemde Coens “een beetje verontrustend” en “tactisch niet verstandig”. “Ik betreur dat wie dan ook nu heel zware negatieve uitspraken doet. Het land is daar niet mee gediend.”

De Wever zelf werd om 10.30 uur bij koning Filip ontvangen. Hij legde daarbij geen verklaringen af. Om 11.30 uur werd Groen-voorzitter Meyrem Almaci verwacht. Deze namiddag volgen de andere partijen. Om 15 uur is het de beurt aan Ecolo, terwijl het cdH een uitnodiging voor 15.45 uur kreeg. Drie kwartier later mag sp.a langskomen op het Paleis. DéFI staat om 17.15 uur als laatste geprogrammeerd. Het is afwachten of de vorst daarna een initiatief zal nemen.

Vraag is of er ondertussen effectief niet iets gebroken is tussen N-VA en de andere partijen, waaronder Open Vld. De Wever solliciteerde wel openlijk naar een initiatief, maar haalde gisteren nog eens snoeihard uit naar Open Vld en het “gigantische knoeiwerk” van die partij. Meteen leek hij op die manier al de schuld van een eventuele mislukking van zijn al eventuele opdracht bij de liberalen te leggen. 

De vergelijking tussen de PS en “de duivel” en de uitspraak over het “onderhouden van de passieve kiezers uit het zuiden” schoten bij de Franstaligen dan weer in het verkeerde keelgat, net als “dat er veel Vlaamse tandpasta nodig zal zijn om de smaak van paars-groen weg te wassen”.

“Bart De Wever zet zich aan de kant van de problemen in plaats van die van de oplossingen”, zo reageerde Ecolo co-voorzitter Jean-Marc Nollet vanmorgen op de RTBF-radio.

De Wever nu informateur maken heeft volgens Nollet geen enkele zin en zou een “fundamentele fout” zijn. “Het enige wat hij wil is tijd winnen en zich profileren in een kiescampagne. De Wever heeft de deur dichtgegooid, op slot gedaan, de sleutel in de Noordzee gegooid, en nu zou de CD&V die voor hem nog willen gaan zoeken ook?”

Volgens Nollet zal er nog tijd nodig zijn om CD&V en Open Vld van N-VA los te weken, maar is er wel al veel werk verzet. “Magnette heeft in vier weken tijd meer gedaan dan anderen zes maanden voor hem.” Bovendien is Ecolo bereid om water in de wijn te doen. “We gaan niet alles van de vorige regering in de vuilbak gooien. Een compromis is noodzakelijk.”

Ook Groen-fractieleider Kristof Calvo vindt dat het werk van de voorbije weken niet de prullenbak in moet, zei hij in De ochtend op Radio 1. “De ingeslagen weg is de enige kans op succes”, aldus Calvo. “Paars-geel is al zes maanden onderzocht. Geert Bourgeois heeft aan het einde van zijn opdracht (als preformateur samen met PS’er Rudy Demotte, red. ) zelf aangegeven dat die formule mislukt is.”

Ook Calvo had kritiek op die uitspraken van De Wever. “Het vijanddenken, Vlamingen versus Walen, steekt weer de kop op”, meent Calvo. Zeker de uitspraken van De Wever over Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten zijn voor Calvo een brug te ver. “Die persoonlijke aanvallen aan het adres van Gwendolyn Rutten zijn grof en niet netjes”, aldus Calvo, die nog suggereerde dat de “man-vrouw-kwestie” meespeelt in de aanvallen van De Wever. “De Wever is kandidaat-burgemeester en kandidaat-minister-president geweest. Maar op het moment dat een vrouwelijke partijvoorzitter misschien ook ambitie heeft, stelt je vast dat het leidt tot persoonlijke aanvallen.”

Ter herinnering: een paars-groene coalitie zou opgebouwd zijn rond drie politieke families van socialisten (PS en sp.a), liberalen (Open Vld en MR) en groenen (Groen en Ecolo). CD&V en CdH kunnen extra zetels leveren. Bij een paars-gele coalitie komt N-VA aan boord. Dan besturen liberalen (Open Vld en MR), socialisten (PS en sp.a) en N-VA. Mogelijk aangevuld met CD&V.

Is het dan toch aan een Open Vld’er, zoals Patrick Dewael, of moet nu een christendemocraat aan zet komen? Lees hier meer over de opties die koning Filip heeft. 

Jong Vld schuift ondertussen een aantal punten naar voor die “niet-onderhandelbaar” zijn, of moederpartij nu in een paars-groene of paars-gele coalitie stapt. Zo vindt jongerenvoorzitter Tess Minnens dat de Zweedse hervormingen moeten standhouden, dat systemen zoals de flexi-jobs moeten uitgebreid worden, maar ook dat er sprake moet zijn van een ambitieus klimaatbeleid en een “humaan migratiebeleid”. Kunnen die voorwaarden niet vervuld worden, dan kiest Open Vld best voor een oppositiekuur, zo luidt de boodschap.

“We moeten ons niet laten opjutten door roddels en doemscenario’s, maar kiezen voor de meest liberale inhoud”, meent Minnens. Maar zowel een paars-geel als een paars-groen scenario bevat risico’s. Zo leunt een paars-gele coalitie met N-VA nauwer aan op economisch vlak, maar een splitsing van het land is voor Jong Vld een “no go”. “Nationalisme staat haaks op onze ideologie”, klinkt het. Voor een paars-groen scenario zonder N-VA is er dan weer een grote sociaal-economische kloof.

“Geen enkele coalitievorming is dus evident. Een blokkering van ons land of samenwerken met groenen en socialisten, in beide gevallen zal Open Vld een economisch kerkhof moeten voorkomen”, meent Minnens.

Bekijk ook: Paul Magnette geeft opdracht terug