België zakt verder weg in internationale klimaatranking en staat voor het eerst in de categorie “zwak”

De index weerspiegelt twee tegengestelde trends in wereldwijde klimaatactie: Australië, Saoedi-Arabië en vooral de VS geven reden tot grote bezorgdheid over hun lage tot zeer lage prestaties in reductie van uitstoot en ontwikkeling van duurzame energie, evenals klimaatbeleid. Anderzijds daalt het wereldwijde kolenverbruik en blijft duurzame energie onverminderd groeien.

De 57 beoordeelde landen met een hoge uitstoot zijn collectief verantwoordelijk voor 90 procent van de uitstoot. In 31 van die landen worden dalende emissietrends geregistreerd.

De index geeft voorzichtige tekenen van een mondiale ommekeer in emissies inclusief dalend kolenverbruik. Verschillende grote landen duwen echter nog steeds in de verkeerde richting, niet toevallig massaal beïnvloed door een sterke kolen- en olielobby. "We zien mogelijkheden om een halt toe te roepen aan de stijgende mondiale uitstoot - maar veel is afhankelijk van verdere ontwikkelingen in China en de verkiezingen in de VS. Beide landen staan op een kruispunt", zegt Ursula Hagen (Germanwatch), een van de auteurs van de index, gezamenlijk gepresenteerd door Germanwatch, NewClimate Institute en Climate Action Network (CAN).

Met een 35ste plaats dit jaar (4 plaatsen achteruit) valt België voor de eerste keer uit de categorie "gemiddeld" om onder "zwak" terecht te komen. Ons land bevindt zich nu ver achter het Europese gemiddelde of zelfs opkomende landen zoals China of India. De Belgische milieu-organisaties World Wide Fund (WWF of Wereldnatuurfonds), Bond Beter Leefmilieu (BBL) en Inter Environnement Wallonie (IEW) "laken het gebrek aan ambitie en het schijnbare onvermogen om de hand aan de ploeg te slaan van de regerende partijen". Ons land slaat met deze ranking een slecht figuur, vinden de drie milieuverenigingen.

"De voorlopig blijvende afwezigheid van een geïntegreerd klimaatbeleid is niet vreemd aan het wegzakken van ons land op de internationale ranking", zegt Julie Vandenberghe, klimaatexperte van WWF. "Maar ook de zeer matige vooruitgang op vlak van energiegebruik en toename van hernieuwbare energie spelen een grote rol in het globale cijfer. En tenslotte dalen de emissies niet snel genoeg.”

"De slechte score van ons land is te wijten aan het aanhouden van een hoge uitstoot van broeikasgassen in België (ongeveer 10 tCO2eq/inwoner/jaar), gecorreleerd met een bijzonder hoog energieverbruik. De Europese Commissie heeft ons land ook aangemoedigd om zijn energieverbruik tegen 2030 te verminderen, in plaats van het te verhogen zoals gepland in het ontwerp van het nationale klimaatplan voor energie. De tijd dringt om het Belgische klimaatplan te verbeteren", voegt Laurien Spruyt van BBL er aan toe.

Aangezien geen van de beoordeelde landen zich al op een pad bevindt dat compatibel is met de klimaatdoelstellingen van Parijs, zijn de eerste drie plaatsen van de ranglijst onbezet. Terwijl sommige EU-landen zoals Zweden (4de) - opnieuw de koploper - en Denemarken (5de), een van de beste klimmers, een algemeen hoog of zeer hoge rating behaalt, variëren de prestaties van de EU-landen sterk: acht EU-landen worden als hoog beoordeeld, acht laag en twee heel laag. Bulgarije (49ste) en Polen (50ste) zijn de slechtst presterende EU-landen, beide met een zeer lage beleidsrating en Polen met lage tot zeer lage resultaten op het gebied van duurzame energie. De slechtste EU-speler van vorig jaar, Ierland, heeft zijn positie in de ranglijst verbeterd met zeven plaatsen (41ste).

De Europese Unie als geheel staat op de 22ste plaats, Duitsland op de 23ste plaats (beide “medium”). “De EU is een paar plaatsen naar beneden gegaan maar zou weer hoger kunnen komen als het de aanbeveling van de nieuwe president van de Europese Commissie zou volgen en de emissiereductiedoelstelling van min 40  procent naar min 55 procent tegen 2030 (vergeleken met 1990) zou brengen. Ook zou de EU een langetermijnstrategie moeten hanteren om tegen 2050 klimaatneutraliteit te bereiken”, zegt Prof. Dr. Niklas Höhne van NewClimate Institute.