‘Ze willen hun benen niet meer opendoen’: seksisme of vrije meningsuiting?

Wat heeft Hoeyberghs precies gezegd?

“Vrouwen willen wel de privileges van de mannelijke bescherming en het mannelijke geld. Maar ze willen wel hun benen niet meer opendoen”, “Je kan een vrouw niet als een gelijke behandelen zonder haar slaaf te worden” en “Het is niet omdat vrouwen zichzelf niet begrijpen, dat ze niet te begrijpen zijn”. Het zijn maar enkele van de tientallen voorbeelden uit een filmpje dat maandagavond op sociale media begon te circuleren. Dat filmpje is een compilatie van Hoeyberghs’ uitspraken tijdens een lezing voor de rechts-conservatieve KVHV, een erkende studentenvereniging aan de Universiteit Gent. De lezing vond vorige week plaats in een gebouw van de universiteit. Ze zorgde toen al voor ophef. Die neemt alleen maar toe nu er ook videobeelden van zijn opgedoken.

Mag hij dat zeggen?

Discriminatie, seksisme of vrijheid van meningsuiting? Dat is de hamvraag. Er duiken veel morele vraagtekens op bij deze uitspraken, maar zijn ze ook strafbaar? Daarvoor kijken we naar de antidiscriminatiewet en de vrij recente antiseksismewet (2014). “Die laatste vereist dat uitspraken minachtend en vernederend zijn, en iemand reduceren tot zijn of haar geslacht. Maar ze moeten ook specifiek een bepaalde persoon viseren”, zegt professor discriminatierecht Jogchum Vrielink van de Brusselse Université Saint-Louis. “Dat is niet het geval in wat ik zag. Hoeyberghs beperkt zich tot algemeenheden over ‘de vrouw’. Dat valt dus af.”

De antidiscriminatiewet, dan? “Die vereist dat je aanzet tot discriminatie, haat of geweld. Ik denk dat deze uitspraken inhoudelijk nét niet voldoende zijn om daaraan te voldoen”, zegt Vrielink. “Sowieso vind ik dat je in dit geval niet noodzakelijk moet juridificeren. Je kan dit debat best op morele gronden voeren. De verontwaardiging is ook zo groot dat je de wet volgens mij niet nodig hebt.”

Hoeyberghs heeft wellicht geen wetten overtreden, al is er intussen wel een klacht tegen hem ingediend. Vlaams Parlementsleden Hannelore Goeman en Katia Segers (sp.a) stappen naar het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen. Daarnaast kan de zaak ook voor de KVHV gevolgen hebben. Die organiseerde de lezing in een gebouw van de Universiteit Gent. De UGent staat erom bekend duidelijke regels te hanteren over bijvoorbeeld discriminatie en seksisme. Rector Rik Van de Walle laat de zaak nu onderzoeken.

Wie is Jeff Hoeyberghs ook alweer?

Jeff Hoeyberghs is een plastisch chirurg uit Limburg die begin de jaren 2000 wereldberoemd werd in Vlaanderen. Dat kwam door zijn opvallende verschijning in het VTM-programma De Wellness Kliniek. Dat draaide rond het gelijknamige instituut, gespecialiseerd in plastische chirurgie en cosmetische tandheelkunde, waar de man toen werkte. Zijn flamboyante persoonlijkheid maakte hem in een mum van tijd tot een vaak opgevoerde mediafiguur in tal van tv-programma’s.

Memorabel was zijn passage in Recht van antwoord, een VTM-programma met Goedele Liekens. Daar ging hij in debat met de toenmalige sp.a-parlementsleden Kathleen Van Brempt en Magda De Meyer. “Ga godverdomme voor een ander hol keffen”, blafte hij hen toen toe. En dat was niet de laatste keer dat zijn temperament hem in de problemen bracht. In een Nederlands consumentenprogramma werd hij geconfronteerd met patiënten wier borstvergrotingen waren mislukt. Volgens de chirurg ging het enkel over “gelul, gezeik en geouwehoer van enkele flutjournalisten”. Na dat incident zette de Wellness Kliniek hem aan de deur. Hoeyberghs startte daarna zijn eigen privépraktijk op. Daarnaast werd hij met regelmaat opgevoerd in de media, vaker wel dan niet met provocerende uitspraken als resultaat.