Doorbraak in strijd tegen geheime farmadeals

Als een farmabedrijf in ons land geen akkoord bereikt over de terugbetaling van een geneesmiddel - bijvoorbeeld omdat het veel te duur is - dan kan de firma geheime onderhandelingen opstarten met de overheid. In ruil voor een korting zal het bedrijf de overheid proberen overtuigen om de terugbetaling toch goed te keuren. Enig probleem: niemand mag weten hoe groot die korting is. Controle is daardoor onmogelijk. De voorbije jaren steeg het aantal geheime deals bovendien zo explosief dat ondertussen al één derde van het budget voor geneesmiddelen onder zo’n confidentieel akkoord valt.

Bij Sp.a wil men al langer komaf maken met dat gebrek aan transparantie en de partij heeft daar nu ook een meerderheid voor gevonden. In de Kamercommissie Volksgezondheid werd bij een eerste lezing een wetsvoorstel goedgekeurd dat het parlement - via het Rekenhof - in staat moet stellen om inzage te krijgen in de meer dan 200 geheime farmadeals. “Een doorbraak”, zeggen Kamerleden Karin Jiroflée en Jan Bertels. “In een democratie was die strikte geheimhouding niet langer verdedigbaar. Het is goed dat we nu zullen kunnen nagaan hoe goed de deals werkelijk zijn. Tot nu toe kan Maggie De Block eender wat komen vertellen in het parlement. Ze kan zich altijd verschuilen achter het feit dat ze niks mag zeggen over de deals.”

Midden september gebruikte De Block dat argument nog in een discussie over Lucentis, een duur geneesmiddel voor ouderdomsblindheid. Toen Het Laatste Nieuws stelde dat ons land de voorbije tien jaar honderden miljoenen euro verspild heeft door het duurdere Lucentis wel terug te betalen en het veel goedkopere alternatief Avastin niet, verklaarde De Block dat zij er in 2016 via een geheime deal was in geslaagd om de prijs van Lucentis zodanig te drukken dat het even goedkoop werd als Avastin. Helaas mocht ze aan het parlement niet verklaren hoeveel de korting exact was, want dan zou ze de geheimhouding verbreken. Mede omwille van die case diende Sp.a in oktober het wetsvoorstel in dat voor meer transparantie moet zorgen.

De socialisten kregen voor het voorstel in de commissie onder meer steun van Groen/Ecolo, PVDA-PTB en N-VA. Een opvallende tegenstem was er van de liberalen. De partij van Maggie De Block (Open VLD) stemde tegen omdat ze vreest dat meer openheid over de exacte prijzen ertoe zal leiden dat farmabedrijven ons land links laten liggen bij de lancering van een nieuw geneesmiddel. Samen met MR vroeg Open VLD een tweede lezing. Het Rekenhof zal nu eerst nog een advies afleren en nadien kan er opnieuw gestemd worden. De definitieve goedkeuring van het wetsvoorstel is daardoor uitgesteld naar begin 2020. (JBG)