De schrijnende ziekenhuisfoto die de Britse verkiezingen op hun kop zetten
Brexit domineerde tot nu toe de verkiezingscampagnes in Groot-Brittannië. Oppositiepartij Labour kon de aandacht verplaatsen naar de gratis gezondheidszorg – het eigen stokpaardje – dankzij een schrijnende foto van een ziekenhuispatiëntje. Kiezers kunnen de gratis zorg redden uit de klauwen van de Conservatieven, vindt links.
Het was de foto waarvan de Conservatieve Partij wist dat hij komen zou, daags voor de Britse parlementsverkiezingen van morgen: een schrijnend ziekenhuistafereel. Te zien was een 4-jarig jongetje dat, met een vermoede longontsteking, op de vloer van de Spoedeisende Hulp in een ziekenhuis van Leeds ligt. Urenlang zou Jack Williment-Barr zo hebben gelegen, op een bed van winterjassen, wachtend op een echt ziekenhuisbed. De leiding van het ziekenhuis heeft haar excuses aangeboden.
Over de foto die door Jacks 34-jarige moeder naar een krant was gestuurd, is sinds maandag veel te doen geweest. Heeft de kleuter daar echt zo gelegen? Stonden zijn moeder en verpleegkundigen dat toe? Was dit een slimme propagandastunt van Labour? Nepnieuws of niet. Het was een tactische zege voor Labour, helemaal omdat Boris Johnson, geconfronteerd met de foto, amper empathie toonde. De Conservatief voert campagne als Theresa May in 2017: op de automatische piloot. Van Maybot naar Bobot.
Met succes heeft Labour de nationale conversatie voor het slotoffensief weten te verleggen van brexit, het stokpaardje van de Conservatieven, naar de gratis gezondheidszorg, het domein van de socialisten. Tijdens een manifestatie in Bolton, bij Manchester, zei Jeremy Corbyn dat de Britten “drie dagen tijd hebben om hun NHS (de Britse gezondheidszorg, red.) te redden”. Gisteren verscheen een rapport waaruit blijkt dat afgelopen drie jaar 5.449 mensen zijn overleden door wachttijden op de Spoedeisende Hulp.
Oorontsteking
Labour heeft nog een extra troefkaart in de persoon van Donald Trump. De Amerikaanse president heeft beweerd dat over alles gepraat kan worden bij een toekomstig vrijhandelsakkoord tussen de Britten en Amerikanen, ook de gezondheidszorg (NHS) waar pillenfabrikanten en verzekeraars op loeren. Dat Trump bij zijn jongste bezoek heeft gezegd – mogelijk op dringend verzoek van Johnson – dat hij geen interesse heeft in de NHS, gelooft niemand op links.
Eerder in de campagne heeft Corbyn documenten geopenbaard waaruit bleek dat Britse en Amerikaanse diplomaten in 2017 hebben gesproken over de NHS als deel van een vrijhandelsakkoord. Vooral de Amerikaanse farmaceuten hebben belang bij een deal omdat de NHS nu veel te weinig zou betalen voor medicijnen. Hoe Corbyn aan de documenten is gekomen, wilde hij niet zeggen. Volgens de Amerikaanse nieuwssite Reddit was hier sprake van een Russische interventie.
Privatiseringen
Corbyn belooft een einde te maken aan privatiseringen die onder Tony Blairs New Labour stapsgewijs hun intrede hebben gedaan binnen de nationale gezondheidszorg. Tevens wil hij af van de publiek-private contracten, stammend uit dezelfde tijd, die in veel gevallen als molenstenen om de halzen van ziekenhuisbestuurders hangen. De Conservatieven staan niet principieel tegenover praktische privatiseringen in de zorg, zoals het uitbesteden van bepaalde behandelingen naar private aanbieders.
Maar Johnson peinst er niet over het gratis zorgstelsel, een heilige koe van de eilandbewoners, om te gooien en herhaalt dat er de afgelopen jaren een recordbedrag in de NHS is gestopt. Gezien de problemen is dat evenwel niet genoeg geweest. Daarnaast kampt de Britse zorg met een personeelstekort, iets waaraan het brexit-proces heeft bijgedragen. Sinds het referendum zijn 22.600 EU-werknemers vertrokken uit de zorgsector, onder wie 8.800 vroedvrouwen en verpleegkundigen.
Het is bittere ironie: Johnson had in de brexit-campagne juist beloofd dat de NHS zou profiteren van het verlaten van de EU. Nu belooft Johnson – die heeft voorspeld dat brexit zal leiden tot een babyboom – 50 duizend extra verpleegkundigen. Volgens Corbyn zijn dat allemaal lege beloften en is Labour, als oprichter van de NHS, de enige partij waar de zorg veilig is. Om de nadruk op de zorg te leggen, stuurt hij beoogd minister van Volksgezondheid Jon Ashworth zo vaak als maar mogelijk naar de televisiestudio’s.
Deze Ashworth heeft zich dinsdag ontpopt als een politieke brekebeen. Er zijn opnamen opgedoken waarin deze vooraanstaande sociaal-democraat beweerde tegen een vriend dat veel Labour-stemmers buiten de grote steden Corbyn niet kunnen uitstaan. De verkiezingen zouden in wezen al verloren zijn. Ondanks de NHS.