Kritiek op uitspraken politici na ongeluk Aalst: ‘Natuurlijk kan je vrachtwagens uit stadskern bannen’

Deze week kwam Celio Matumbu Ebe (11) om het leven toen een vrachtwagenchauffeur het parkeerterrein opreed van de Tereos-fabriek in Aalst. De jongen was samen met zijn mama, jongere broer en zus op weg naar school. Toen hij over het voetpad aan de parking van de fabriek liep, draaide een vrachtwagen de site op. Zijn broer en zus konden nog wegspringen, maar voor Celio kwam alle hulp te laat. 

Het bedrijf ligt pal in het stadscentrum, wat betekent dat er elke dag zwaar vrachtverkeer tussen fietsende scholieren dendert. De verontwaardiging over het ongeval is groot en steeds meer mensen vragen zich af hoe het mogelijk is dat die vrachtwagens ongestoord de stadskern in en uit kunnen rijden. “Dit is geen verrassing, dit moest gebeuren”, reageerde bekend Aalstenaar Steven Van Herreweghe onthutst. “De fabriek staat pal in het hart van de stad, op honderd meter van de grote markt en op een boogscheut van de vier grootste scholen van de stad. (...) Ik denk dat het woord ‘absurd’ hier wel best op zijn plaats is.”

Toch is het volgens burgemeester Christoph D’Haese (N-VA) niet mogelijk om daar paal en perk aan te stellen. “Er is ook de harde economische realiteit”, reageerde hij in Het Nieuwsblad. “Op alle kritische tijdstippen geen leveringen toelaten, is moeilijk te verzoenen met het economische verkeer. Ik ben op dat vlak een realpolitiker.” Verder benadrukt hij dat je een grote industriesite waar 360 mensen werken niet zomaar verplaatst.

Venstertijden

Ook Vlaams minister van Verkeer Lydia Peeters (Open Vld) acht een totaalverbod ‘onmogelijk’. “In Aalst ligt dat bedrijf in de stadskern. Dan is het moeilijk om te zeggen dat daar geen vrachtwagens mogen komen.” Wel staat de minister open voor ‘venstertijden’, bepaalde tijdstippen waarop het verboden is om met trucks de stad in te komen. 

Nu al staat er in de omgevingsvergunning dat Tereos Syral “maximale inspanningen” moet leveren om het vrachtverkeer te beperken tussen bepaalde uren. Erg vrijblijvend, vinden mobiliteitsexperts. “Technisch is het nochtans perfect mogelijk om vrachtwagens in bepaalde tijdsvensters te verbieden”, zegt Johan De Mol (Universiteit Gent).  “We hebben in 2016 een algoritme ontwikkeld, waardoor vrachtwagens een duurzame route krijgen toegewezen. Verder is het een kwestie van je reglementering aanpassen.”

Verschillende steden passen het principe al toe. In Duffel mogen vrachtwagens niet langer tijdens de schooltijden de baan op. In Borgerhout is er een proefproject met venstertijden en in Kortrijk sloot de bouwsector een akkoord met de stad waardoor de schoolomgeving verboden terrein werd voor zwaar vervoer. 

“Er zijn voorbeelden te over”, zegt verkeersdeskundige Kris Peeters. “In Zwitserland gebeurt het al lang. Het is een kwestie van planning. Ik ben de laatste om te zeggen dat het eenvoudig is, zeker omdat je het ook moet koppelen aan rij- en rusttijden van vrachtwagenchauffeurs, de openingsuren van winkelcentra en bedrijven... Maar het is niet omdat iets complexer wordt, dat het daarom onmogelijk is. Verre van.”

In Aalst gaat het niet louter om het vrachtverkeer. De hele infrastructuur werkt onveiligheid in de hand. Zo is het parkeerterrein in de buurt van de vier grootste scholen van de stad niet afgesloten, waardoor de vrachtwagens op verschillende punten kunnen oprijden. De zetmeel- en glucoseproducent besliste gisteren om een parkeerwachter ter plaatse te zetten om het verkeer in goede banen te leiden. Burgmeester D’Haese zit binnenkort samen met het bedrijf om ook dit euvel uit te klaren.

Hand in eigen boezem

Daarnaast zou er volgens Johan De Mol nadrukkelijker naar alternatieven gezocht moeten worden. “Op korte termijn kun je die infrastructuur aanpassen en venstertijden invoeren. Maar op langere termijn zou je het verkeer ook meer langs het spoor kunnen leiden. Dit bedrijf ligt op enkele honderden meters van het station. Dat zal misschien duurder zijn en meer planning vergen, maar het is perfect mogelijk.”

De ultieme oplossing is uiteraard om het bedrijf uit die stadskern te halen. “Als maatschappij moeten we de hand in eigen boezem durven steken”, zegt mobiliteitsexpert Peeters. “Is het economie boven alles? Of vinden we de verkeersveiligheid van onze kinderen belangrijker? Zo’n fabriek hoort in een industriezone en niet in het centrum van een stad.”

De Mol is het daar helemaal mee eens. “Op langere termijn is dat de enige oplossing: haal dat uit de stad. Dat dit niet strookt met de economische realiteit, hoor je dan. Wel, de dood van een kind is ook een economisch verlies.”

In een reactie benadrukt burgemeester D’Haese dat hij ook het liefst Tereos uit zijn stadskern ziet verdwijnen. “Maar dat is nu eenmaal niet zo eenvoudig. Het gaat om een erg grote site. Die herlokaliseer je niet zomaar.” Verder geeft hij aan dat er overleg komt met het bedrijf en dat wordt bekeken in welke mate venstertijden structureel afgedwongen kunnen worden. “Een kind dat niet op school aankomt, ik vind dat verschrikkelijk. Verkeersveiligheid gaat boven alles. Net daarom dat ik meteen enkele initiatieven neem. Waarom dit nu pas gebeurt? Wij zijn herhaaldelijk met het bedrijf in dialoog gegaan, maar we moeten nu inderdaad herbekijken of onze aanbevelingen niet te vrijblijvend zijn.”