75 jaar geleden speelde Hitler zijn laatste kaart uit: de Slag om de Ardennen

Maandag is het exact 75 jaar geleden dat het Ardennenoffensief of de Slag om de Ardennen begon. Het was een persoonlijk plan van Hitler, die met zijn tegenoffensief de geallieerden wou verrassen en zo Antwerpen heroveren. De belangrijke havenstad was op 4 september bevrijd van de Duitse bezetting. Ook uit Frankrijk en Luxemburg waren de Duitsers verdreven. En in het oosten sloten de Russen het net rond de Duitsers. Het zag er dus, een half jaar na D-day op 6 juni in Normandië, erg goed uit voor de geallieerden. In Bastenaken kwam op 14 december ook nog eens de beroemde Marlene Dietrich de militairen een hart onder de riem steken. Het was wachten op de definitieve overgave van Duitsland.

Maar Adolf Hitler zag dat enigszins anders. De nazileider geloofde nog in een laatste kans om het tij vanuit het westen te doen keren met een offensief. Dat was al geleden van de Slag bij Koersk in de zomer van 1943. De Führer besliste toe te slaan in de beboste Ardennen, waar er slechts een beperkte aanwezigheid van Amerikaanse troepen was. Eens daar voorbij zou het Duitse leger de Maas oversteken en 200 km verder oprukken naar Antwerpen. Het Britse leger zou zo in een moeite door ook omsingeld worden en de genadeslag toegediend krijgen. Dat was althans het scenario in Hitlers hoofd.

Zijn wanhoopsgok met de laatste Duitse reserves zou uitmonden in het zwaarste landgevecht ooit in de Amerikaanse militaire geschiedenis. Er werden aan beide zijden in totaal meer dan een miljoen soldaten ingezet en tienduizenden mensenlevens gingen verloren. Even had Hitler kunnen profiteren van het verrassingseffect van zijn tegenaanval. Hij rukte op met 200.000 manschappen en een kleine 1.000 tanks, waaronder de Königstiger, met 70 ton een van de zwaarste tanks ooit. Het leidde tot de grootste overgave van de geallieerde troepen in WO II, waarbij meer dan 6.800 Amerikaanse soldaten werden gevangengenomen. Een ander triest record is dat van 84 Amerikaanse gevangenen die tegelijkertijd geëxecuteerd werden door de Duitse Waffen SS.

Amper 24 uur na hun eerste bombardement waren de Duitsers al door de zwak bezette geallieerde linies gebroken en rolden de tanks naar de Maas. Zo kreeg de frontlijn de vorm van een uitstulping (bulge in het Engels), waardoor het Ardennenoffensief in de Engelstalige wereld bekendstaat als de ‘Battle of the Bulge’. De Amerikanen gaven zich niet gewonnen, ook niet toen de Duitsers na drie weken belegering officieel opriepen Bastenaken op te geven. Het boude antwoord van generaal Anthony McAuliffe van de Amerikaanse 101 Airborne Division aan de onderhandelaar zou de geschiedenisboeken ingaan als een van de beroemdste ooit. “Nuts!” riep McAuliffe uit, wat zoveel betekent als ‘onzin’. Het is tot vandaag ook de bijnaam van Bastenaken. In het Duits heette het offensief overigens ‘Wacht am Rhein’, om de vijand te doen geloven dat het om de verdediging van de Rijn zou gaan.

Na meer dan een maand harde strijd in de bittere kou - temperaturen doken naar -20 graden Celsius - bezegelden ze uiteindelijk toch voorgoed het lot van de nazi’s.