Zelfde ingreep, zelfde soort kamer, enorm prijsverschil: minister De Block hekelt "truc van de foor" van ziekenhuizen
Zelfs wie voor een "goedkopere" meerpersoonskamer opteert in een ziekenhuis moet tegenwoordig goed uitkijken. Ook bij die kamers kunnen de prijsverschillen tussen ziekenhuizen voor eenzelfde ingreep groot zijn, zo leert de nieuwste Ziekenhuisbarometer van het christelijke ziekenfonds CM. Volgens de CM gaan ziekenhuizen dan ook bijzonder creatief en weinig transparant om met supplementen en erelonen om hun inkomsten te spekken. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) is not amused.
Sinds 2013 mogen ziekenhuizen geen ereloonsupplementen meer vragen in twee- of meerpersoonskamers. Een ereloonsupplement is een bedrag dat een patiënt moet betalen bovenop het normale honorarium voor een arts.
De CM hamert al langer op dezelfde spijker dat sindsdien de prijsverschillen tussen eenpersoonskamers en meerpersoonskamers alleen maar gegroeid zijn. Vandaag is een eenpersoonskamer, bij een klassieke opname met overnachting, gemiddeld al bijna 6 keer zo duur als een meerpersoonskamer, zo toont de nieuwste Ziekenhuisbarometer aan.
Of als de harde cijfers u meer zeggen: waar u voor een klassieke opname in een meerpersoonskamer gemiddeld 278 euro moet betalen, kost diezelfde opname u in een eenpersoonskamer liefst 1.619 euro. De ereloonsupplementen zijn daar uiteraard niet vreemd aan: bij eenpersoonskamers zijn die opnieuw met 4,7 procent toegenomen. "Maar we zien dit jaar ook dat de kamersupplementen toenemen", zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp.
Borstverkleining
Maar helaas, zo waarschuwt de CM nog, garandeert ook de keuze voor een meerpersoonskamer u niet onmiddellijk financiële gemoedsrust. Want opvallend is dat ook in meerpersoonskamers de prijzen voor eenzelfde ingreep soms danig kunnen verschillen.
Op een meerpersoonskamer liggen, geeft geen garantie op een betaalbare zorg
Zelfs voor routine-ingrepen als een bevalling betaal je bijvoorbeeld in Malle 251 euro in een meerpersoonskamer (dat is de mediane prijs) en 25 kilometer verderop, in Turnhout, maar 146 euro.
Klik op het icoontje linksbovenaan om te wisselen tussen eenpersoonskamers en meerpersoonskamers:
Of voor een cataractoperatie: 683 euro in een meerpersoonskamer in het AZ Alma in Eeklo. 30 kilometer zuidelijker, in het Sint-Vincentiusziekenhuis in Deinze, is dat voor dezelfde ingreep en in dezelfde kamer slechts 209 euro.
Klik op het icoontje linksbovenaan om te wisselen tussen eenpersoonskamers en meerpersoonskamers:
Het kan nog extremer, zo leert een voorbeeld van de CM: vrouwen die een borstverkleining moeten ondergaan omdat ze bijvoorbeeld rug- of nekpijn hebben, betalen in het duurste Vlaamse ziekenhuis 27 (!) keer zoveel als in het goedkoopste, ondanks het feit dat het in beide gevallen om meerpersoonskamers gaat. "Die voorbeelden tonen aan dat op een meerpersoonskamer liggen geen garantie geeft op een betaalbare zorg", stelt Van Gorp onomwonden.
Extra kosten
Voor standaardingrepen kan de verklaring liggen bij een verschil in materiaalkosten, dat op een andere manier doorgerekend wordt aan de patiënt. "Uiteraard kunnen er individuele situaties zijn die een enigszins andere aanpak vereisen, maar zulke grote prijsverschillen voor dezelfde ingreep, zijn niet te verantwoorden", zegt Luc Van Gorp daarover. "We hebben een sterk vermoeden dat ziekenhuizen of artsen ook creatieve manieren zoeken om extra inkomsten te genereren."
In het geval van de borstverkleiningen rekenen ziekenhuizen bijvoorbeeld een reeks vergoedingen aan die niet door de ziekteverzekering worden terugbetaald. Het gaat onder meer om extra (para)medische honoraria en kosten voor bepaalde implantaten (zoals protheses en stents) en hygiëneproducten. Alleen al de CM-leden hebben samen in 2018 zowat 89 miljoen euro aan extra, niet-vergoedbare kosten opgehoest. En vooral de extra (para)medische honoraria zijn de voorbije tien jaar met 5,1 procent toegenomen.
"Onaanvaardbaar"
In de Ziekenhuisbarometer noemt de CM het "onaanvaardbaar" dat ziekenhuizen die niet-vergoedbare extra's zomaar kunnen factureren, zonder dat daar enige transparantie over bestaat. "Wij stellen ons de vraag of dat wel wettig en rechtvaardig is", zegt Van Gorp. "Dat kan soms het geval zijn, maar de patiënt heeft daar vandaag geen zekerheid over."
De CM wil daarom duidelijke regels die vastleggen wanneer ziekenhuizen die "niet-vergoedbare honoraria" kunnen toepassen. "De patiënt moet daarover duidelijke informatie krijgen en er moeten goede afspraken komen tussen artsen, ziekenhuizen en ziekenfondsen."
De Block: "Ziekenfondsen worden betaald om zelf op te treden"
Wat de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers betreft, benadrukt minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) dat daar al lang aan gewerkt wordt in een werkgroep. "We hebben daar al een beperking op gezet: we hebben ze afgeschaft in alle kamers behalve de eenpersoonskamers. Nu is de vraag hoe we ervoor zorgen dat die supplementen niet blijven stijgen."
Bekijk hier de reactie van minister De Block (en lees verder onder de video):
Volgens De Block zit ook de CM in die werkgroep over de ereloonsupplementen. "Ik nodig hen dus uit om hun voorstellen daar op tafel te leggen en daar een akkoord te vinden. Ik wacht daar al zeer lang op."
In een verstrekking binnen de verplichte ziekteverzekering zit alles wat nodig is om een ingreep te kunnen uitvoeren
De minister is wel niet te spreken over de niet-vergoedbare extra's die sommige ziekenhuizen - soms nogal fors - aanrekenen in meerpersoonskamers. "Dat heeft totaal geen reden van bestaan. Dat is zowat een truc van de foor om mensen extra te laten betalen. Want in een verstrekking binnen de verplichte ziekteverzekering zit alles wat nodig is om een ingreep te kunnen uitvoeren."
Maar De Block speelt de bal wel terug naar de ziekenfondsen. Omdat die kosten niet vergoed worden door de ziekteverzekering, is het net de taak van de ziekenfondsen zelf om die bij de ziekenhuizen aan te kaarten, zegt ze. "Die cijfers passeren niet op het RIZIV, enkel de ziekenfondsen zien die facturen. Zij zitten aan de bron. Wij betalen hen net om daar tegen op te treden, die ziekenhuizen daarop te wijzen en hun patiënten te verdedigen."
"Geld van overheid is ontoereikend"
De ziekenhuizen zelf klagen dan weer aan dat ze ondergefinancierd worden door de overheid. Het onderzoek van de CM legt de vinger op de wonde, reageert Zorgnet-Icuro, de koepel van de Vlaamse ziekenhuizen: "Het financieringssysteem is tot op de draad versleten."
"De ziekenhuizen zitten met een flinterdunne marge. Ze hebben samen maar 31 miljoen euro op reserve en gaan dan vanzelfsprekend op zoek naar zaken waar zij middelen kunnen halen om te kunnen blijven functioneren en kwaliteitsvolle zorg te blijven bieden", zegt Margot Cloet van Zorgnet-Icuro. En dat extra budget bovenop de overheidsfinanciering wordt dan bijvoorbeeld via de artsen bij de patiënten gehaald.
De ziekenhuizen vragen dan ook dat het hele financieringssysteem hervormd wordt, "om het systeem ten gronde aan te pakken, want we willen ook af van die hoge bijdragen voor de patiënt". "Maar wij willen natuurlijk ook wel goed gefinancierde ziekenhuizen die kwaliteit kunnen blijven leveren."
Zorgnet wijst er ook op dat er al overleg geweest is tussen de ziekenfondsen, artsen en ziekenhuizen, onder de hoede van het Riziv, maar dat dat overleg in het voorjaar is stopgezet vanuit de overheid. "Wij vragen dan ook om dit heel snel weer op te nemen, want wij zijn ook vragende partij voor een nieuw systeem."
Herbekijk hieronder de reportage uit “Het Journaal”:
Bekijk hier het debat met Luc Van Gorp (CM) en Margot Cloet (Zorgnet-Icuro) in "Terzake":
