Farmabedrijf Novartis trekt patent op peperdure kankerbehandeling in
Farmabedrijf Novartis trekt zijn Europees patent op een dure kankerbehandeling in na een klacht van Dokters van de Wereld. Volgens de organisatie was het patent te breed gedefinieerd, waardoor het andere bedrijven kon beletten om soortgelijke behandelingen te ontwikkelen.
Novartis vroeg een patent aan op Kymriah, geen medicijn maar een soort gentherapie tegen een specifieke vorm van bloedkanker. De zogenoemde CAR-T-therapie houdt in dat de eigen bloedcellen van de patiënt genetisch worden gewijzigd zodat ze zelf kankercellen als vijandig herkennen en aanvallen.
De behandeling wordt op maat gemaakt van de patiënt en is een soort laatste redmiddel voor patiënten met bloedkanker bij wie andere bestaande behandelingen niet aanslaan. De behandeling is echter peperduur: 300.000 euro.
De vlucht vooruit
Twee organisaties, waaronder Dokters van de Wereld, dienden echter een klacht in tegen het patent omdat ze vonden dat Novartis het te ruim gedefinieerd had. De behandeling is namelijk enkel voor een specifieke vorm van bloedkanker. Door het patent ruimer te definiëren, belette Novartis dat andere bedrijven of universiteiten soortgelijke behandelingen konden ontwikkelen voor andere vormen van bloedkanker.
"Door zo'n breed patent te nemen, neemt Novartis eigenlijk al een voorschot op de toekomst ten aanzien van ontwikkelingen die misschien door andere partijen worden gedaan", zegt Ri De Ridder van Dokters van de Wereld. "Novartis heeft op die manier een monopolie gecreëerd dat kan omgezet worden in zeer hoge, onrechtvaardige prijzen." Voor veel patiënten is de behandeling daarom onbetaalbaar, maar ook ziekteverzekeringen worden onder druk gezet door deze hoge prijzen.
Novartis en de Universiteit van Pennsylvania, de eigenlijke patenthouder, hebben nu beslist om het patent in te trekken, nog voor het Europese patentenbureau een uitspraak heeft gedaan over de klacht. "Ze hebben dus eigenlijk de vlucht vooruit genomen. Ze geven ons geen gelijk bij wijze van spreken, maar zorgen ervoor dat de zaak vanzelf stilvalt."
Wordt de therapie nu goedkoper?
Dokters van de Wereld is tevreden dat het patent is ingetrokken. Toch betekent dat niet dat Novartis de prijs voor Kymriah nu meteen zal laten dalen, denkt De Ridder, maar het kan er wel toe leiden dat nieuwe behandelingen tegen een veel lagere prijs aangeboden kunnen worden. "Onze inschatting is dat dat maar over enkele tienduizenden euro's hoeft te gaan. En op die manier zal Novartis door de marktomgeving ook gedwongen worden om zijn prijs te laten dalen."
Bovendien is deze zaak een les voor de overheden, zegt De Ridder. "Het is een soort wake-upcall. We willen dat de overheden veel kritischer gaan kijken naar hoe heel die keten, die leidt tot die monopolies, wordt opgebouwd. En dat ook veel kritischer wordt gekeken naar de prijzen die worden aangeboden.
De Ridder roept de overheden dan ook op om "alle wettelijke middelen die voorhanden zijn te gebruiken om te voorkomen dat de claims van een bedrijf onrechtmatig zijn en vertaald worden in een veel te hoge prijs".
Ook Test Aankoop en Kom Op tegen Kanker zijn blij met het resultaat dat Dokters van de Wereld bereikte. Ook deze twee organisaties voeren al jaren strijd voor een rechtvaardiger geneesmiddelenbeleid. "Dit is een belangrijke overwinning."
Herbekijk hieronder de reportage uit “Het Journaal”:
