Amerikaans Congres stemt vanavond over impeachment Trump: ‘Uitslag ligt zo goed als vast’
Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden houdt straks een historische stemming over de afzettingsprocedure tegen president Trump. We bellen met correspondent Michael Persson.
Waar ben je nu?
“Ik zit in de trein naar Washington. Het is hier nog nacht. Gisteravond ben ik nog bij een demonstratie op Times Square in New York geweest, een van de honderden protesten in het land, waar tienduizenden Amerikanen om de impeachment van de president vroegen. ‘No more years’, was een van de leuzen.”
Wat gaat er vandaag in Washington gebeuren?
“Het Huis van Afgevaardigden gaat stemmen over de impeachment: een formele aanklacht tegen de president, de eerste van de twee benodigde stappen voor een afzetting. Dat is pas twee keer eerder in de Amerikaanse geschiedenis gebeurd.
De regelcommissie van het Huis heeft dinsdagavond besloten dat er voorafgaand aan de stemming eerst nog zes uur gedebatteerd gaat worden. Als dat om 9 uur gaat beginnen, zoals het plan is, zou er dus aan het einde van de dag moeten worden gestemd. Maar reken er niet op. De Republikeinen wilden twaalf uur uittrekken voor de discussie. Dat hebben ze niet gekregen, maar ik verwacht wel veel procedurele vertraging.
“Het debat zal een herhaling van zetten worden. De reden dat de Republikeinen er toch zoveel tijd voor willen uittrekken is simpel: het is een mooie manier om live op alle zenders de ingegraven posities nog even uit te diepen. Veel afgevaardigden hopen met het oog op hun herverkiezing volgend jaar even met een lekkere quote in beeld te komen.”
Wat is de aanklacht tegen Trump?
“Er zijn er twee: misbruik van zijn macht voor persoonlijk gewin – Trump wilde dat zijn Oekraïense collega zijn Democratische rivaal Joe Biden in de problemen zou brengen, in ruil voor financiële steun en een bezoek aan het Witte Huis – plus obstructie van het onderzoek daarnaar, door het negeren van dagvaardingen en het weghouden van informatie en getuigen. Over beide aanklachten wordt apart gestemd, voordat ze door kunnen naar de Senaat.”
Staat de uitslag al vast, gezien het Democratische overwicht in het Huis?
“Dat is wel aannemelijk, ook al heeft Democratisch fractieleider Nancy Pelosi gezegd dat iedereen zijn eigen keuze mag maken. Aanvankelijk waren er zo’n dertig Democraten die twijfels hadden over het impeachmentonderzoek. Vooral nieuwgekozen, gematigde Democraten uit behoudende districten, die alleen herkozen zullen worden als ook niet-Democraten weer op hen stemmen. Maar veel van hebben inmiddels gezegd de impeachment te zullen steunen, zelfs al kost het hen hun zetel. Minimaal twee Democraten lijken wel tégen te zullen stemmen. Zij waren vorige maand ook al tegen het onderzoek. Een van de twee, Jeff Van Drew uit New Jersey, heeft gesuggereerd te zullen overstappen naar de Republikeinen.”
“De Republikeinen zullen waarschijnlijk unaniem tegen de impeachment stemmen. Die hebben er minder individueel over nagedacht.”
Als de afzetting erdoor komt, gaat de zaak naar de Senaat?
“Ja, waarschijnlijk volgende maand. Die tweede stap is te vergelijken met een Amerikaans juryproces. De honderd senatoren zullen optreden als juryleden, met de voorzitter van het Hooggerechtshof als rechter. Maar verder ligt er niets vast. Dus wordt er nu al fel gesteggeld over dat proces. De Democraten willen nieuwe getuigen oproepen, stafleden van het Witte Huis als ex-veiligheidsadviseur John Bolton en chef-staf Mick Mulvaney, die tot dusver in opdracht van het Witte Huis hun mond hebben gehouden. De Republikeinse meerderheid in de Senaat wil hun getuigenis voorkomen, omdat dat Trumps bewering dat er niets onoorbaars is gebeurd, kan verzwakken.”
“Trump verkettert het impeachmentonderzoek als een poging tot staatsgreep die de democratie ondermijnt. Dat is onzin. De impeachment route is bedoeld voor dit soort gevallen. Het proces is gericht tegen de persoon Trump; als hij wordt afgezet volgt vice-president Pence hem op. De Republikeinse verkiezingsoverwinning wordt geen geweld aangedaan. Het is een impeachment volgens het boekje. Amerikaanse kiezers hebben meer reden zich te beklagen over het feit dat de Republikeinse juryleden in de Senaat het proces schaamteloos afstemmen met de verdachte.”
De impeachment zal vermoedelijk stranden in de Senaat. Hoe riskant is dit voor de Democraten? Gaat dit leiden tot Trumps herverkiezing?
“In de Senaat is een tweederde meerderheid nodig om Trump af te zetten – dat vergt twintig Republikeinen en die zijn er niet. De Democraten nemen zeker een risico. Als de impeachment mislukt en genoeg Amerikanen het Republikeinse gejammer dat het om een heksenjacht gaat geloven, kan het doemscenario voor de Democraten uitkomen. Dan wordt Trump in 2020 herkozen, de Senaat blijft Republikeins en het Huis wordt weer Republikeins, doordat gematigde Democraten die de afzettingsprocedure hebben gesteund hun zetels kwijtraken.”
“Maar het is ook zo dat er iets is gebeurd wat ongekend is, en je kunt zeggen dat Congresleden moreel verplicht zijn dat aan het licht te brengen, ongeacht de politieke consequenties. In elk geval zal de afzettingsprocedure duidelijk hebben gemaakt hoe serviel de Republikeinen achter Trump staan, en dat de Grand Old Party de partij van Trump is geworden. Dat geeft in elk geval klaarheid, ook voor de kiezer.”