Na urenlang debat: Amerikaans Huis van Afgevaardigden stemt voor impeachment Trump

Tijdens het uitbrengen van de stemmen over de eerste aanklacht tegen Trump (over machtsmisbruik door de president) werd al duidelijk dat de Democraten de benodigde meerderheid van 216 stemmen hebben behaald. Het Huis stemde uiteindelijk met 230 stemmen voor en 197 tegen. Ook met de tweede aanklacht, over het tegenwerken van het onderzoek in het Huis van Afgevaardigden naar het machtsmisbruik van Trump, ging het Huis akkoord, met 229 stemmen voor en 198 tegen. Bij beide stemmingen was er ook telkens één onthouding. De Republikeinen bleven als een blok achter hun president staan: er waren in hun rangen geen overlopers.

Het Huis van Afgevaardigden gaf wel groen licht voor de officiële inleiding van de afzettingsprocedure tegen de Amerikaanse president Trump, maar de kans dat Trump als eerste president in de Amerikaanse geschiedenis voortijdig het Witte Huis wordt uitgestuurd, is klein.

Het is namelijk aan de Senaat, die door de Republikeinen wordt gedomineerd, om het impeachment-proces te organiseren. Dat zal naar verwachting volgende maand gebeuren. Voor een afzetting van Trump is in de Senaat een tweederdemeerderheid nodig, en die vinden wordt voor de Democraten enorm moeilijk.

Trump is nu de derde president in de Amerikaanse geschiedenis die in staat van beschuldiging wordt gesteld in het Amerikaanse Congres. 

Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, dat in handen is van de Democraten, kwam gisteren samen voor een debat van uiteindelijk meer dan elf uur dat leidde tot de stemming over de twee beschuldigingsartikelen gericht tegen de Republikeinse president: machtsmisbruik en belemmering van de goede werking van het Congres. De Democraten en de Republikeinen kregen elk drie uur de tijd om hun argumenten uit de doeken te doen, maar het debat liep enkele uren uit en duurde in totaal langer dan elf uur.

Nancy Pelosi liet bij aanvang van de zitting weten “bedroefd” te zijn over de zitting. Dat vertelde ze bij haar aankomst in het Huis van Afgevaardigden. Ze liet weten haar Democratische partijgenoten de opdracht gegeven te hebben om deze dag te behandelen als een plechtige aangelegenheid. Ze wilde dat het volk ziet dat de Democraten dit moment ernstig nemen en de afzetting van de president niet toejuichen. 

“Het is een feit dat de president een aanhoudende bedreiging vormt voor onze nationale veiligheid en de integriteit van onze verkiezingen, de basis van onze democratie”, zei Pelosi, toen ze het debat opende. Volgens de Republikeinen is de afzettingsprocedure echter louter een stunt van de Democraten om van Trump af te kunnen geraken.

De Juridische Commissie van het Huis keurde afgelopen vrijdag al beide impeachmentartikels tegen de president goed. De artikels zijn machtsmisbruik en het dwarsbomen van het Congres.

Hoewel zowel Democraten als Republikeinen bij hun argumentaties elkaar eindeloos leken te kopiëren, kwam de meest gepassioneerde speech tijdens het debat ongetwijfeld van John Lewis, een zwarte Democraat uit Georgia die zich al sinds eind jaren 50 inzet voor de mensenrechten. 

Hij herinnerde aan de jaren 60 toen hij samen met andere activisten naar Washington trok om er te strijden voor de mensenrechten van Afroamerikanen en hoe hoopvol alles toen was. “Maar om deze dag hebben we niet gevraagd”, aldus Lewis. “Dit is een droeve dag. Het is geen dag van vreugde. Ons land is gesticht op het principe dat we geen koningen hebben, we hebben presidenten en de grondwet is ons kompas.”

“Als je iets ziet dat niet juist is, niet rechtvaardig, niet eerlijk, dan heb je een morele verplichting om iets te zeggen, iets te doen”, zei de volksvertegenwoordiger met emotionele stem. “Onze kinderen en hun kinderen zullen ons vragen: ‘Wat heb je gedaan? Wat heb je gezegd?”

“Voor sommigen kan dit moeilijk zijn, maar we hebben een missie en een mandaat om aan de juiste kant van de geschiedenis te staan”, concludeerde Lewis.

Ook de Democrate Maxine Waters uit Californië viel op met haar speech. ‘Aunty Maxine’, zoals ze liefkozend op Twitter genoemd wordt, zei dat de regels van het debat haar niet toestonden om “alle redenen waarom de president afgezet moet worden op te sommen, maar er zijn er velen.” Waters beschreef Trumps pogingen om hulp aan een ander land te vragen om zijn tegenstrever Joe Biden ten val te brengen als “flagrant machtsmisbruik". “Het Huis heeft een onweerlegbare zaak tegen president Trump met een onbetwistbare reeks feiten.”

Ook refereerde Waters aan het historische belang van de zaak. “De geschiedenis zal zich degenen herinneren die bereid waren de waarheid tot de macht te spreken. Ja, ik heb al vroeg om Trumps afzetting geroepen. Dit is ons land. Onze voorouders vergoten hun bloed om deze democratie te bouwen en verdedigen.”

En terwijl de Democraten (emotionele) redevoeringen hielden, haalden de Republikein uit naar de impeachmentprocedure. “Ik verzet me met volle overtuiging tegen de verraderlijke krachten die onze republiek bedreigen”, zei Republikein Clay Higgins, een fervente aanhanger van Trump uit Louisiana. “Amerika is zwaar getroffen door dit verraad, door deze onrechtvaardige impeachment.”

“Wat we vandaag zien is ongezien in de Amerikaanse geschiedenis. Het is een zeer partijdige impeachment, met geen feiten die ze ondersteunen”, zei Republikein David Rouzer uit North Carolina. Hij beschuldigt de Democraten van een “diepe haat” tegen Trump.

Russ Fulcher uit Idaho, viel dan weer op door zijn spreektijd niet te gebruiken en stil te blijven. “Op deze dag van zwaar debat, kies ik ervoor om in detail elke zware misdaad te herhalen die door de president van de Verenigde Staten is begaan”, zei Fulcher voor zijn moment van stilte.

Andere Republikeinen haalden dan weer het christelijke geloof aan in hun pogingen om Trump te verdedigen. “Jezus is vlak voor zijn kruisiging eerlijker behandeld dan wat nu bij president Donald Trump gebeurt", zei de Republikeinse afgevaardigde Barry Loudermilk. “Tijdens dat schijnproces verleende Pontius Pilatus meer rechten aan Jezus dan de Democraten deze president hebben verleend in dit proces”, aldus Loudermilk. 

Het was niet de enige opmerkelijke vergelijking van Republikeinse zijde om Trump te verdedigen. Mike Kelly vergeleek de Democratische poging tot afzetting met de aanval op Pearl Harbor tijdens de Tweede Wereldoorlog. Franklin Roosevelt, die destijds president was, zei dat die dag voor altijd in schande zal voortleven. “Vandaag, 18 december 2019, is een andere datum die in schande zal voortleven”, aldus Kelly.

De Republikeinse afgevaardigde Fred Keller citeerde tijdens zijn spreektijd een uitspraak van Jezus in het Bijbelboek Lucas. “Vader vergeef het hen want ze weten niet wat ze doen”, zei Keller. De Republikein richtte zijn citaat aan de Democraten die van plan zijn voor het afzettingsproces te stemmen.

Als voorlaatste kwam de Republikeinse Minderheidsleider Kevin McCarthy aan het woord. “Donald J. Trump is president. Hij is vandaag president, zal morgen president zijn en zal nog steeds president zijn wanneer deze afzettingsprocedure voorbij is", klonk het stellig. “Onze keuze vanavond is deze. Laten we de impeachment een uitvoering van pure politieke macht zijn, ook al beschadigt die ons land? Of willen we de juiste gronden en processen voor impeachment nu en in de toekomst beschermen?” McCarthy had het daarnaast over “de minst geloofwaardige impeachment in de Amerikaanse geschiedenis.”

Het debat werd uiteindelijk afgerond door Adam Schiff, waarna de stemprocedure begon - op hetzelfde moment dat Donald Trump het podium opstapte bij een campagnerally in de noordelijke staat Michigan. “Het voelt helemaal niet alsof we impeached worden", zei de president terwijl in Washington de Congresleden hun stem uitbrachten. “We hebben niets verkeerds gedaan en hebben enorme steun in de Republikeinse partij zoals nooit tevoren, aldus Trump op het moment dat zijn in Washington bezegeld werd. Hij liet ook optekenen dat hij “een goede tijd beleefde” en “niet ongerust was”. Het Witte Huis deed de afzettingsprocedure inmiddels in een verklaring al af als een “travestie” en zei er het volste vertrouwen in te hebben dat de Senaat de naam van de president zal zuiveren.

De leden  van het Huis van Afgevaardigden hadden 15 minuten om te stemmen. Velen deden dat manueel (elektronisch is ook een optie) omdat hun stem zo de archieven van het Huis ingaat.

Vooraf werd al verwacht dat er in het Congres gemakkelijk een meerderheid gevonden zou worden - de Democraten hebben 235 van de 435 zetels in handen - om de afzettingsprocedure voort te zetten. Trump is nu de derde president in de Amerikaanse geschiedenis, die in staat van beschuldiging wordt gesteld in het Amerikaanse Congres. 

Nu is het aan de Senaat om het proces van de president te organiseren, waarschijnlijk in januari. Aangezien de Republikeinen de Senaat domineren, zal het impeachmentproces waarschijnlijk daar aflopen. Voor een afzetting van Trump is in de Senaat een tweederdemeerderheid nodig, en die vinden wordt voor de Democraten enorm moeilijk.

De Amerikaanse grondwet is behoorlijk vaag wat betreft de afzetting van een president en stelt enkel dat het Huis van Afgevaardigden “als enige de macht tot impeachment” heeft en de aanklacht kan formuleren, terwijl de Senaat als enige het proces kan voeren en een president veroordelen voor zijn misdrijven.

Uiteindelijk zal het aan Mitch McConnell, leider van de Republikeinse meerderheid in de Senaat, en zijn Democratische tegenhanger Chuck Schumer zijn om de richtlijnen voor de bewijsvoering, de getuigenverhoren en de duur van de argumentaties te bepalen. McConnell zal aan het einde van de week meedelen op welke datum het proces in de Senaat van start gaat. Sowieso zal dat pas in januari 2020 zijn.

Enkele uren voor de historische stemming van het Congres, zei de president opnieuw dat hij “niets verkeerds heeft gedaan”.

“Kun je geloven dat ik vandaag zal worden aangeklaagd door radicaal links, de Democraten die niets doen, TERWIJL IK NIETS HEB GEDAAN!”, schreef hij op Twitter. “Het is verschrikkelijk (...) Het zou nooit meer een andere president moeten overkomen. Doe een GEBED!”

Lees ook: Impeachment Trump chronologisch uitgelegd: hoe een telefoontje uitgroeide tot staatszaak

President Trump reageerde eerder al op het nieuws over de stemming door een boze brief te schrijven aan Nancy Pelosi. Maar liefst zes pagina’s lang gaat hij tekeer. Hij schrijft onder meer dat de impeachmentprocedure een kruistocht is tegen hem, en dat het een ongrondwettelijke vorm van machtsmisbruik is die de democraten zuur zal opbreken. Een passage uit de brief: “Ik schrijf u deze brief met de bedoeling hem te vereeuwigen in de geschiedenis, en om mijn gedachten permanent vast te leggen. Ik wil dat men binnen honderd jaar, wanneer men terugkijkt op deze procedure, alles kan begrijpen en dat men eruit zal leren, zodat het nooit gebeurt met een andere president.”

Trump had aangegeven dat hij niet naar het debat zou kijken, maar uit zijn tweets kunnen we vermoeden dat hij misschien toch minstens met één oog meekijkt. “Zo’n vreselijke leugens door de radicaal-linkse, nietsdoende Democraten. Dit is een aanval op Amerika en een aanval op de Republikeinse partij”, tweette hij onder andere.

57 procent van de Amerikanen is ervan overtuigd dat Trump een overtreding heeft begaan die grond vormt voor verwijdering uit zijn ambt. 54 procent van de Amerikaanse burgers gelooft dat er voldoende bewijs is, zo blijkt uit een peiling van de nieuwswebsite FiveThirtyEight.

Dat betekent echter niet dat het volk effectief wil dat de president wordt afgezet. Volgens FiveThirtyEight is 47 procent voor impeachment en 47 procent tegen. Een peiling van Wall Street Journal en NBC News, die tijdens het urenlange debat werd vrijgegeven, komt uit op 48 procent voor impeachment en 48 procent tegen.

Veel burgers die geloven dat Trump fout heeft gehandeld, zijn ervan overtuigd dat de kiezer in november 2020 over zijn lot moet beslissen, en niet een afzettingsprocedure in het Congres.

De impeachmentprocedure tegen Trump startte in september nadat hij tijdens een telefoongesprek met de Oekraïense president Volodimir Zelenski zou hebben gevraagd een onderzoek te voeren naar gewezen Democratische vicepresident Joe Biden en zijn zoon, Hunter. Een melding van een klokkenluider vormde de aanleiding voor die eerste stap in de impeachmentprocedure. Joe Biden wordt in 2020 mogelijk de Democratische uitdager van Trump bij de presidentsverkiezingen.

Voor president Trump zijn alleen de presidenten Andrew Johnson in 1868 en Bill Clinton in 1998 lijdend voorwerp van een impeachmentprocedure geweest. De Republikein Richard Nixon ontliep de procedure door ontslag te nemen vooraleer er over een impeachment of afzetting van hem kon gestemd worden. Johnson en Clinton verkregen de vrijspraak in de Senaat.

Bekijk ook: Inlichtingencommissie keurt afzettingsrapport Trump goed