Na urenlang debat: Amerikaans Huis van Afgevaardigden stemt voor impeachment Trump

Tijdens het uitbrengen van de stemmen over de eerste aanklacht tegen Trump (over machtsmisbruik door de president) werd duidelijk dat de Democraten de benodigde meerderheid van 216 stemmen hebben behaald. Het Huis stemde uiteindelijk met 230 stemmen voor en 197 tegen. Ook met de tweede aanklacht, over het tegenwerken van het onderzoek in het Huis van Afgevaardigden naar het machtsmisbruik van Trump, ging het Huis akkoord, met 229 stemmen voor en 198 tegen.

Senaat nieuwe strijdtoneel

Daarmee gaf het Huis van Afgevaardigden groen licht voor de officiële inleiding van de afzettingsprocedure tegen de Amerikaanse president Trump. De Senaat wordt nu het nieuwe strijdtoneel in de poging van de Democraten om Trump af te zetten. Daar zal een rechtszaak plaatsvinden waarna wordt bepaald of Trump schuldig is en moet aftreden. Richtlijnen over hoe de rechtszaak er precies uit komt te zien, worden nog opgesteld. De Republikeinse leider Mitch McConnell heeft daarover het laatste woord.

Het Huis van Afgevaardigden zal een aantal aanklagers aanstellen die in de Senaat moeten aantonen dat Trump schuldig is. Hoogstwaarschijnlijk worden dat Adam Schiff en Jerry Nadler, de Democratische voorzitters van respectievelijk de inlichtingencommissie en de commissie van Justitie van het Huis van Afgevaardigden.

De president wordt zelf verdedigd door een team van adviseurs van het Witte Huis. Als de senatoren beide kanten hebben gehoord en het verhoor van de getuigen heeft plaatsgevonden, begint de beraadslaging, gevolgd door de stemming over afzetting.

Tweederdemeerderheid

Een tweederdemeerderheid is nodig om Trump af te zetten. Omdat de Senaat, in tegenstelling tot het Huis, wordt gedomineerd door de Republikeinen, is de kans klein dat die meerderheid wordt behaald. Het hele proces dat waarschijnlijk begin januari begint, wordt voorgezeten door de Amerikaanse opperrechter John Roberts.

De Democraten willen onder meer stafchef van het Witte Huis Mick Mulvaney en voormalig veiligheidsadviseur John Bolton als getuigen verhoren. Het kan zijn dat er helemaal geen getuigen verhoord worden, omdat de Republikeinen besluiten het proces kort te houden.

Trump wil dat onder meer oud-vicepresident Joe Biden en diens zoon Hunter komen getuigen, alsook de klokkenluider die als eerste aan de bel trok wegens de druk die Donald Trump zou hebben uitgeoefend op zijn Oekraïense collega Volodimir Zelenski.

Trump schrijft brief

In een brief die leest als een lange Twitteraanval, betichtte Trump de Democraten vlak voor de stemming nog van het voeren van een “open oorlog tegen de Amerikaanse democratie”. Hoewel Trump zei in de pen te zijn geklommen om de Democraten op te roepen zijn impeachment direct te stoppen, was het duidelijk dat de brief vooral was bedoeld voor zijn aanhangers. De president probeerde zijn trouwe achterban, die hij hard nodig zal hebben voor zijn herverkiezing, nog eens duidelijk te maken dat hij niets verkeerds heeft gedaan in de Oekraïne-affaire.

De brief, gericht aan de Democratische leider Nancy Pelosi, oogde als een blauwdruk van de campagnestrategie die de president wil voeren in 2020. Hierin zal de impeachment worden neergezet als een mislukte poging van wraakzuchtige Democraten om zijn overwinning in 2016 ongedaan te maken.

“U verklaart de Amerikaanse democratie openlijk de oorlog door verder te gaan met uw impeachment”, aldus Trump tot Pelosi. De president en zijn adviseurs wisten bij het schrijven van de brief heel goed dat de helft van de Amerikanen, zo blijkt steeds uit peilingen, de impeachment onterecht en grote onzin vindt. De Democraten vinden dat Trump, een jaar voor de presidentsverkiezingen, moet worden afgezet omdat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan machtsmisbruik en belemmering van het onderzoek van het Huis.

‘Poging tot staatsgreep’

“Dit is niet meer dan een illegale, partijdige poging tot een staatsgreep die slecht zal vallen in het stemhokje”, aldus Trump, die naar verluidt zelf op het idee kwam om de brief te schrijven. “U zit niet alleen achter mij aan, maar ook achter de gehele Republikeinse Partij. U bent degene die wil ingrijpen in de verkiezingen. Ik twijfel er niet aan dat het Amerikaanse volk u en de Democraten volledig verantwoordelijk zal houden bij de verkiezingen van 2020.”

Niets voor niets koos de president ervoor om in Michigan te verschijnen op het moment dat de stemming in het Huis begon om hem in staat van beschuldiging te stellen. Michigan is een van de drie Democratische staten in het industriële hart van de VS die in 2016 onverwacht voor Trump stemden.

‘Echt ziekelijk’

Pelosi had dinsdag zichtbaar geen enkele zin om in te gaan op de woorden van een overduidelijk boze president. “Het is echt ziekelijk”, aldus de Huis-voorzitter, die zegt regelmatig te bidden voor het welzijn van de president. De Democratische fractieleider in de Senaat, Charles Schumer, was ook niet onder de indruk. “Ach, het is duidelijk dat hij onder grote spanning staat”, aldus Schumer. “Maar als hij denkt dat hij Nancy Pelosi kan koeioneren zodat ze terugkrabbelt, dan is hij bij haar aan het verkeerde adres.”

Historisch

De stemmingsdag in het Huis van Afgevaardigden wordt nu al historisch genoemd: voor het eerst in de geschiedenis wordt een impeachment immers maar door één partij gedragen. En die eenzijdigheid komt niet eens doordat de twee partijen verschillend oordelen over het hándelen van de president, maar omdat ze het oneens zijn over de feiten zelf.

“Deze aanklacht is gebaseerd op veronderstellingen, niet op feiten”, zegt de Republikeinse leider Doug Collins in zijn verdediging van de president. “Deze aanklacht is niet mijn mening, dit zijn de onbetwistbare feiten”, pleit de Democraat Jim McGoverndan weer tegen.

De feiten gaan terug tot 25 juli, toen Trump de Oekraïense president Volodimir Zelenski vroeg om ‘een gunst te verlenen’: een onderzoek naar zijn politieke rivaal Joe Biden en een ander onderzoek dat de Democraten moest beschadigen. Een klokkenluider in het Witte Huis sloeg alarm, mede omdat Trump net die zomer 391 miljoen dollar aan militaire steun voor Oekraïne tegenhield, en een bezoek van Zelenski aan het Witte Huis maar bleef uitstellen.

‘Machtsmisbruik’

Dat leidde tot een onderzoek waarin meer dan twintig diplomaten en veiligheidsadviseurs gedetailleerd inkleurden en aanvulden wat er voor en na dat telefoontje was gebeurd. De advocaat van de president, Rudy Giuliani, was al maanden op zoek naar schadelijke informatie over Biden, en er was een heel team bezig geweest om Zelenski daartoe te bewegen. Daarbij werd een bondgenoot de broodnodige militaire steun onthouden, in zijn strijd tegen Russische agressie.

Machtsmisbruik, concludeerden de Democraten. En dat Trump vervolgens de direct betrokkenen categorisch verbood over de gang van zaken te praten, beschouwden zij als obstructie van het Congres. Dat zijn de twee ‘impeachmentartikelen’ waarover het Congres nu moet oordelen.