Merry Christmas! Waarom je je kerstkaartjes beter met de hand schrijft

Het is misschien toch niet ingebeeld, die vergeetachtigheid in deze digitale tijden. Zeker als je alles op de computer typt, in plaats van met pen en papier. “Wie met de hand noteert, onthoudt informatie beter”, zegt prof. Hilde Van Waelvelde van de vakgroep Revalidatiewetenschappen aan de UGent. “Studenten die getypte notities nemen, onthouden minder van de les dan studenten die met de hand noteren, blijkt uit onderzoek. Waarschijnlijk omdat je sneller typt dan dat je met de hand schrijft en je op je computer de neiging hebt om heel letterlijk, bijna gedachteloos, te typen wat de ander zegt. Als je met de hand notities neemt, moet je al schrijvend structureren en samenvatten. Je kan op papier ook gemakkelijker pijlen trekken en legt meer verbanden. Daardoor onthoud je de inhoud beter.”

Kinderen leren ook sneller lezen als ze tegelijkertijd met de hand leren schrijven. “Als je een letter leert schrijven, moet je de klank koppelen aan een letterbeeld, maar ook aan een motorisch plan: ik ga nu met mijn potlood schuin naar boven ... Het is door die beweging van het schrijven dat je sneller leert: dat noemen ze embodied cognition. Net zoals een houten puzzel leggen in het echt anders is dan puzzelen op de computer, omdat je beweegt in de ruimte. We zien al langer dat de fijne motoriek van kinderen achteruitgaat. Ze knutselen en knippen minder dan vroeger. Ook daarom is met de hand schrijven belangrijk: omdat je de fijne motoriek oefent.”

Er bestaat zoiets als schrijftherapie. Wie vijftien minuten tot een halfuur per dag over zijn gevoelens schrijft, zou minder stress ervaren. Maar prof. Van Waelvelde blijft voorzichtig. “Dat is voor zover ik weet nooit bewezen. Maar fysiek schrijven is anders dan typen – denk aan het succes van de bulletjournals, waarin je dingen fysiek organiseert in plaats van ze alleen over het scherm te zien verschijnen. Typen gaat sneller dan schrijven, maar snelheid is niet altijd een voordeel, zeker als je informatie te verwerken hebt. Of denk aan kalligrafie: je focus op het vormen van letters belet je om aan iets anders te denken en heeft zo een effect dat je kan vergelijken met yoga of mindfulness. Ik kan me voorstellen dat je dan minder gaat piekeren – maar nogmaals, daar is geen bewijs voor.”