Informateurs Coens en Bouchez krijgen allicht extra tijd

Coens en Bouchez, de nieuwe voorzitters van CD&V en MR, hadden van de koning tien dagen de tijd gekregen om ‘alle opties’ te onderzoeken. De basisvraag blijft: komt er een regering met PS en N-VA (paars-geel) of zonder N-VA (regenboogcoalitie, met de groenen, liberalen, socialisten en CD&V)? Omdat die vraag nog steeds onbeantwoord is, zal hun opdracht waarschijnlijk verlengd worden – tot na de kerstvakantie, valt op te tekenen in de Wetstraat. 

Voor MR staat het antwoord wel al vast. Volgens de Franstalige liberalen is deze week duidelijk geworden dat PS en N-VA nooit bereid zullen zijn om samen in een regering te stappen. “We vroegen duidelijkheid, we hebben die ook gekregen”, luidt het op het hoofdkwartier. Er wordt verwezen naar de verklaringen van PS-kopstuk Rudy Demotte van dinsdag, die in oktober nog samen met Geert Bourgeois (N-VA) preformateur was. Hij sloot toen een samenwerking uit. Een regenboogcoalitie is voor MR nog de enige piste.

N-VA voert druk op

Maar gaan de informateurs enkel daarop voortwerken? Daarvoor is het allicht te vroeg. De vraag is of ook Open Vld en CD&V ervan overtuigd zijn dat voldoende is aangetoond dat de paars-gele piste helemaal dood is. In Villa Politica gaf federaal minister Maggie De Block (Open Vld) aan dat er eerst gekeken moest worden naar wat er mogelijk was met de as PS-N-VA. “Dat is een van de drie opties, naast paars-groen en uiteraard ook oppositie”, zei ze. Bij CD&V zijn ze karig met commentaar. “Laat de informateurs hun werk doen.” Bij de N-VA zijn ze niet meteen onder de indruk van de uitlatingen van MR.  

Feit is dat ook de regenboogcoalitie geen evidentie is. De christendemocraten spraken steeds hun voorkeur uit voor paars-geel, en daar wijken ze voorlopig niet van af. Bij de Vlaamse liberalen dreigde de partij verscheurd te raken toen voorzitter Gwendolyn Rutten eind vorige maand meeging in de aftastende gesprekken voor paars-groen, onder impuls van toenmalig informateur Paul Magnette (PS). 

Als beide partijen hun kar wegsturen van N-VA, zal dat uiterst behoedzaam moeten gebeuren, om de eigen achterban niet (opnieuw) te bruuskeren en de stabiliteit in de Vlaamse regering niet verder in gevaar te brengen. Toen Open Vld de paars-groene piste verkende, reageerde partijvoorzitter Bart De Wever beenhard en had hij het over “de vertrouwensbreuk met de top van Open Vld”. Afgelopen zondag voerde de Antwerpse burgemeester de druk nog op door te zeggen dat hij bij de vorming van de Vlaamse regering aan zijn coalitiepartners Open Vld en CD&V had beloofd dat hij hen federaal niet in de steek zou laten.

Geen noodregering

De voorbije week hebben de informateurs in elk geval volop gewerkt op de paars-gele pistes. Maandag en dinsdag brachten ze PS en N-VA samen om het budgettaire plaatje te bekijken. Woensdag was er nog een vergadering op het PS-hoofdkwartier aan de Keizerslaan tussen Vlaams-nationalisten en socialisten. De informateurs zelf waren niet aanwezig, maar hadden wel mee aangestuurd op de ontmoeting. Het is voorlopig onduidelijk waar die gesprekken over gingen. Wel bewijst het dat, ondanks de felle uithaal van Demotte, de contacten gewoon voortgingen.

Voormalig Vlaams minister-president en federaal vicepremier Kris Peeters (CD&V) liet gisteren nog een ander geluid horen. Hij pleitte voor een noodregering met een beperkt programma, een beperkte ploeg, voor een beperkte periode. Die piste werd echter op weinig enthousiasme onthaald, en dat is nog beleefd uitgedrukt. “Als er een meerderheid is, kan je ook gewoon een regering maken,” luidt het bij een ingewijde.

De kerstperiode kan en moet nu vooral rust brengen na de felle uithalen van de afgelopen dagen. Koning Filip zal zonder politiek gekrakeel op de achtergrond zijn kerstboodschap willen brengen, en meerdere onderhandelaars plannen enkele dagen met hun familie bij de kerstboom.