Ook Hoge Raad verplicht Nederlandse staat meer te doen tegen uitstoot broeikasgassen

Met het arrest van het hoogste rechtscollege van het land is de juridische strijd tussen Urgenda en de overheid ten einde. De klimaatzaak was wereldwijd de eerste in zijn soort en staat internationaal volop in de belangstelling. In 2015 kreeg Urgenda voor het eerst gelijk van de rechtbank. Het vonnis hield stand voor het hof en is nu dus definitief.

Het kabinet was in cassatie gegaan, omdat het van mening is dat niet de rechter, maar de politiek gaat over het tempo waarin de uitstoot dient af te nemen. “De Hoge Raad heeft geoordeeld dat dit argument niet geldig is. Dus die visie kan ik niet blijven aanhangen,” geeft minister Eric Wiebes (VVD) toe.

De Hoge Raad bevestigde het oordeel van het hof dat de staat de verantwoordelijkheid heeft om passende maatregelen te nemen om de Nederlandse bevolking te beschermen tegen de gevolgen van gevaarlijke klimaatverandering. Het gaat daarbij om “extreme hitte, extreme neerslag, de verstoring van ecosystemen en de stijging van de zeespiegel”, somde de Hoge Raad-voorzitter op.

“De levens, het welzijn en de leefomgeving van velen worden bedreigd, dat doet zich voor een deel nu al voor”, oordeelde de Raad, die stelde dat onder het klimaatverdrag van de Verenigde Naties ieder land voor een klein deel verantwoordelijk is. “Het argument dat de eigen uitstoot slechts gering is, kan een land daardoor niet ontslaan van de verantwoordelijkheid om maatregelen te nemen.”

Urgenda is “geweldig blij” met de uitspraak. De rechter heeft volgens directeur Marjan Minnesma duidelijk gezegd dat vermindering van uitstoot haar basis vindt in de mensenrechten en dat overheden zich daar voor moeten inzetten. “Dit helpt niet alleen hier om te versnellen, maar het geeft mensen in de hele wereld hoop. Als overheden niet voldoende doen om ontwrichtende klimaatverandering te voorkomen, dan kan de rechter helpen om burgers te beschermen”, zei Minnesma.Ook andere milieuorganisaties, zoals Greenpeace, en linkse oppositiepartijen reageerden tevreden. 

De Nederlandse minister van Klimaat Eric Wiebes zegt zich te blijven zich inzetten om de CO2-uitstoot volgend jaar 25 procent te laten krimpen ten opzichte van 1990. De uitspraak van de Hoge Raad vrijdag dat de staat hiertoe verplicht is, maakt dat dit een doel is “waar ik niet omheen kan”, zegt hij. “De inzet blijft om steeds weer stap voor stap met nieuwe maatregelen te komen en om die 25 procent te halen.”

Ook in België sleepte de VZW De Klimaatzaak de vier bevoegde overheden voor de rechter om een ambitieus klimaatbeleid af te dwingen. Na heel wat vertraging wordt in 2020 een uitspraak verwacht in die zaak.