Vlaanderen verhoogt zelf artsenquota: 1.276 studenten mogen aan opleiding geneeskunde beginnen

De federale overheid beperkt de toegang tot de opleidingen geneeskunde en tandheelkunde aan Vlaamse universiteiten. Die quota zijn al jaren een communautair getinte twistappel. Terwijl aan Vlaamse kant gewerkt werd met een instroombeperking via een toelatingsexamen, werden de quota aan Franstalige kant veelvuldig overschreden.

De federale overheid dreigde telkens om geen RIZIV-nummers toe te kennen aan alle afgestudeerden, maar ging elk keer weer overstag. In Vlaanderen is intussen een achterstand ontstaan. "De balorige leerling werd keer op keer beloond, de brave leerling keer op keer bestraft", zegt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts. "In dat spel spelen we niet meer mee." 


Vlaanderen verhoogt nu zélf de artsenquota. Volgend academiejaar zullen er aan de Vlaamse universiteiten 1.276 studenten geneeskunde en 180 studenten tandheelkunde kunnen starten aan een opleiding. Dat is respectievelijk 10 procent en 22 procent meer dan bij de start van het huidige academiejaar. De federale overheid voorzag voor de opleiding geneeskunde maar 929 plaatsen, maar Weyts verhoogt dat quotum op basis van het artsentekort in Vlaanderen, het aantal studenten dat uitvalt tijdens de opleiding en het aantal afgestudeerden dat na de opleiding toch geen arts wordt. (lees hieronder verder)

Weyts schroeft ook het quotum voor tandartsen op. De federale overheid voorziet slechts 136 plaatsen voor de opleiding tandheelkunde, maar dat quotum wordt verhoogd naar 180.

De Vlaamse regering zal er volgens minister Weyts "al het mogelijke aan doen om ervoor te zorgen dat alle afgestudeerden een RIZIV-nummer krijgen van de federale overheid, zoals ook keer op keer gebeurde voor de Franstalige afgestudeerden". 

De Vlaamse regering gaat ook na wat voor de universiteiten de financiële impact zal zijn van de quotaverhoging. Het gaat namelijk om dure opleidingen. 

De Vlaamse studenten en arts-specialisten in opleiding vinden de verhoging van de quota “onbegrijpelijk”. Ze belanden hierdoor in een onzekere situatie op het einde van hun opleiding. Het federaal contingent, waaraan de toekenning van RIZIV-nummers vasthangt, blijft immers ongewijzigd en volgens VGSO en VASO is er nu “geen garantie” dat de startende studenten allemaal als arts aan de slag kunnen gaan wanneer ze afstuderen. Het Vlaams Geneeskundig Studentenoverleg (VGSO) en de Vlaamse vereniging voor Arts-Specialisten in Opleiding (VASO) vragen de Vlaamse regering dan ook om haar besluit te herzien.

De verenigingen pleiten al langer, samen met de decanen geneeskunde, voor het invoeren van mogelijke subquota als tijdelijke maatregel om te voldoen aan de zorgnoden van de bevolking.

Ook voor de kwaliteit van de opleiding zou een plotse stijging van de quota geen goede zaak zijn, zo klinkt het. Het opleiden van goede artsen vergt namelijk een individuele, persoonsgerichte aanpak met voldoende blootstelling aan pathologie. (lees hieronder verder)

Daarnaast benadrukken het VGSO en de VASO dat het tekort binnen de huisartsgeneeskunde en andere knelpuntspecialismen dringend en op een gestructureerde wijze opgelost moet worden. Een overschot aan artsen is ook niet wenselijk vanwege toenemende maatschappelijke kosten door onnodige onderzoeken.

Er wordt dan ook met nadruk om objectieve cijfers gevraagd omtrent tekorten en overtallen alsook werkloosheidscijfers per uniek specialisme in Vlaanderen.

Professor Luc Sels - rector van de KU Leuven en als voorzitter van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) sprekend voor àlle Vlaamse universiteiten - vindt het invoeren van verhoogde artsenquota een “riskante stap”.

“Ik begrijp die goesting wel om de druk op te voeren op het federale niveau”, zegt Sels, “maar ik vrees toch voor de risico’s op lange termijn. De cohorte die nu aan de start verschijnt voor geneeskundestudies zal pas over zes jaar afstuderen en wanneer studenten specialiseren, nog later. Welnu, in die periode verwachten we een ondertal en niet een overtal van geneeskundestudenten. In plaats van de quota verhoogd te zien, zouden wij liever aangepaste subquota (voor specialisaties) zien.”

Sels maakt zich ook zorgen over de financiële implicaties van de beslissing. “Het gaat om dure opleidingen”, zegt hij, “met vaak vele afgeleide effecten. Deze beslissing legt dus ook een druk op het traject van deze opleidingen.”

Sels geeft toe dat er begin deze week wel een overleg over de verhoogde quota was met de decanen van de geneeskundefaculteiten, maar hij had toch graag wat ruimer overleg gezien. “Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat deze beslissing nu halsoverkop is genomen”, besluit de rector.