Het Trumpkamp is al weken op zoek naar de opvolger van John Kerry. Onder andere oud-burgemeester van New York Rudy Giuliani was in de running, maar vrijdag meldde Giuliani dat hij zich terugtrok.

Ook Mitt Romney was een tijdlang in de running voor de meest prestigieuze ministerpost. De gematigde Republikein, die in 2012 zelfs presidentskandidaat was tegen Obama, kondigde maandagavond echter aan dat hij niet weerhouden was. “Het was een eer om overwogen te worden als kandidaat-minister voor dit geweldige land”, klonk het.

Er waren lang geruchten dat de outsider Rex Tillerson de gedoodverfde kandidaat was van Trump. Het nieuws werd uiteindelijk dinsdag officieel bevestigd.

Tillerson past dan ook helemaal in het rijtje van reeds door Trump benoemde ministers: een man uit de zakenwereld, met sterke banden met Wall Street of de Amerikaanse industrie. Een man die - net als Trump dus - de taal van de dollars spreekt en de gevestigde politieke orde van Washington binnendringt. Het fortuin van Tillerson wordt op 240 miljoen dollar geschat.

Nauwe banden met Poetin

In een portret beschrijft de Wall Street Journal Tillerson als een doorgewinterde dealmaker die nauwe banden met Vladimir Poetin en andere wereldleiders onderhoudt. Zijn beleid zou, nog volgens de krant, de Amerikaanse buitenlandse belangen “kunnen herdefiniëren”.

De 64-jarige Tillerson kwam in 2004 aan de top van het Texaanse oliebedrijf. Hij heeft zijn hele carrière voor het bedrijf gewerkt en heeft geen enkele politieke ervaring. Hij kent Poetin al van toen hij voor Exxon in Rusland werkte, toen nog geleid door Boris Jeltsin. Een jaar nadat Exxon in 2011 toegang kreeg tot Russische oliegebieden in het Noordpoolgebied en het Russische staatsoliebedrijf Rosneft kon investeren in Exxon-concessies wereldwijd, kreeg Tillerson van het Kremlin de “Orde van de Vriendschap”.

Trump zag Tillerson zaterdag al in de Trump Tower in New York, bevestigde de woordvoerder van de president-elect. Het is niet bekend wat Tillersons opvattingen over buitenlands beleid zijn, al is hij wel een tegenstander van de Amerikaanse sancties tegen Rusland. Niet verwonderlijk, want daardoor zag Tillerson de deal die hij zelf had gesloten met Poetin teniet gedaan worden. Tillerson staat dan ook bekend als een vurig aanhanger van vrijhandel, terwijl Trump zich al herhaaldelijk uitsprak tegen vrijhandelsakkoorden.

Tegenkantig door Senaat

“Als Trump de ongekwalificeerde Rex Tillerson aanstelt als minister van Buitenlandse Zaken in plaats van Romney, moeten we ons afvragen: heeft Rusland nu een mannetje in het Witte Huis?”, twitterde Kurt Eichenwald, senior writer van Newsweek.

Naar verwachting zal de voordracht van Tillerson dan ook niet op applaus worden onthaald in de Amerikaanse Senaat, die zijn aanstelling moet goedkeuren. Democratische, maar ook Republikeinse, verkozenen volgen de buitenlandse ambities van Trump en zijn administratie met argusogen op.

Verschillende senatoren vrezen namelijk dat de diplomatische relaties tussen de VS en Rusland onder de regering-Trump zullen veranderen. Republikeinse zwaargewichten zoals John McCain, Marco Rubio en Lindsay Graham lieten zich al erg kritisch uit over Tillerson.

Afgelopen weekend werd op Capitol Hill bovendien een onderzoekscommissie geopend naar de mogelijke cyberaanvallen van Rusland in oktober. Hoewel er weinig details zijn gelekt, zouden die gediend hebben om de presidentsverkiezingen in het voordeel van Trump te beïnvloeden. Harry Reid, afscheidnemend fractieleider van de Democraten in de Senaat, meent dat FBI-baas James Comey wist dat Moskou zich moeide met de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Onverwachte minister van Energie

Ook de voordracht van Rick Perry (66), voormalig gouverneur van de staat Texas en uitdager van Trump tijdens de Republikeinse voorverkiezingen, doet de wenkbrauwen fronsen. Toen Perry in 2011 een eerste keer een gooi deed naar de nominatie voor presidentskandidaat, beging hij een enorme flater in een televisiedebat.

“De drie departementen van de overheid die ik als president zal schrappen zijn: Handel, Onderwijs en .... wat is het derde nu weer? Het derde kan ik niet zeggen. Sorry. Oeps”, luidde het toen. Het departement dat hij vergat was Energie, het departement waar hij nu ironisch genoeg aan het hoofd van zal komen te staan.

Maar ook zijn laatste presidentscampagne verliep niet vlekkeloos. In september 2015 gooide hij echter al de handdoek in de ring en sprak hij zijn steun uit voor mede-Texaan Ted Cruz. Hij noemde de kandidatuur van Trump toen “een kanker voor het conservatisme” en deed Trump zelf af als een “blaffende carnavalsact”. Toen in mei duidelijk werd dat Trump de Republikeinse kandidaat zou worden, kwam hij echter op zijn woorden terug.

Als gouverneur was Perry een voorvechter van de olieindustrie en stelde hij de klimaatverandering in vraag. Hij is ook betrokken partij bij de fel bekritiseerde aanleg van de Dakota Acces Pipeline, de oliepijpleiding van 1.886 kilometer lang die vier Amerikaanse staten doorkruist en olie transporteert van North Dakota, dat grenst aan Canada, naar het meer zuidelijke Illinois.