Het jaar van Anuna De Wever: ‘Vlaams Belang heeft alle potentieel om een klimaatpartij te worden’

Voor u dit interview begint te lezen, eerst dit: de zinnen van Anuna De Wever, nog altijd maar 18 jaar, zijn doorspekt met Engelse uitdrukkingen. Zij en haar vrienden van Youth For Climate werken hun ass off, vanzelfsprekende zaken zijn obvious en haar engagement zal nooit stoppen, whatever happens. Alles is ook ‘kei’: keiveel, keibelangrijk, keigemotiveerd. Keivaak.

Begrijpelijk dat ze dat taaltje gebruikt: wanneer we Anuna begin december spreken, verblijft ze al tien weken in een internationaal gezelschap dat met een zeilschip op weg was naar de COP25, de VN-klimaatconferentie in Chili. Toen die omwille van de Chileense straatprotesten verhuisde naar Madrid, besloten de 36 jongeren van Sail to the Cop via een tussenstop in Brazilië door te reizen naar Martinique, een Caraïbisch eiland.

“De wifi is hier goed en we zitten op Frans grondgebied, waardoor we gebruik kunnen maken van de Europese roaming, wat bellen een stuk goedkoper maakt”, zegt Anuna van op Martinique. “Het enige vervelende is het tijdsverschil van vijf uur, waardoor we soms in het holst van de nacht moeten opstaan om de klimaattop te volgen. Het is jammer dat we er niet kunnen zijn – we waren goed voorbereid. Maar van hieruit kunnen we veel doen: onze socials onderhouden, mails sturen, drafts opstellen. Op de klimaattop gebeuren een miljoen dingen tegelijkertijd en als delegatie heb je geen tijd om dat te filteren omdat je van de ene meeting naar de andere moet hollen.”

Zelf vindt ze van niet, maar 2019 was het jaar van Anuna en de klimaatjongeren. In de aanloop naar de verkiezingen van mei kwamen de klimaatspijbelaars twintig weken lang elke donderdag op straat. Ze eisten doortastende klimaatmaatregelen en maanden politici aan serieus werk te maken van een klimaatplan. Niemand die het hardop durfde te zeggen, maar stiekem koesterden de activisten de hoop te wegen op de verkiezingsuitslag.

Het protest draaide averechts uit, Groen ging wel vooruit, maar maakte niet de verwachte grote sprong voorwaarts. Vlaams Belang triomfeerde. De perceptie keerde zich tegen de klimaatjongeren, zo treffend geïllustreerd door het boegeroep dat hen te beurt viel op Pukkelpop.

Straks meer daarover, lang wil Anuna niet blijven stilstaan bij negativiteit. Tijdens het gesprek manoeuvreert ze behoedzaam rond moeilijke onderwerpen, die ze steevast afdoet als ‘irrelevant’. Vijanden reikt ze dan weer slim de hand. Zo zegt ze te werken aan een strategie om de klimaathaters in haar kamp te krijgen. En over de verkiezingsuitslag zegt ze dit: “Ik vond het verontrustend. Maar de winst van de rechtse partijen kan ook een opportuniteit zijn. Vlaams Belang heeft zoveel potentieel om een klimaatpartij te worden! In the long term zal geen enkele muur en geen enkele wet de vluchtelingen tegenhouden die door de klimaatcrisis onze richting uitkomen. Als Vlaams Belang daar zo hard over inzit, let’s work on it then! Ze mogen gerust tegen ons blijven, maar we kunnen wel samen klimaatmaatregelen invoeren.

“Trouwens, de ruk naar extreemrechts in Vlaanderen is niet representatief voor wat er in de rest van het land en op het continent gebeurt. In Brussel, Wallonië en Europa hebben partijen gewonnen die het klimaat een topprioriteit vinden. Vlaanderen wordt stilaan een fossiele schandvlek in een land en een werelddeel dat wel voluit de kaart van het klimaat trekt.”

Een jaar in het publieke leven doet wat met een mens. Anuna wéét hoe ze met journalisten moet praten. Ze verstaat ook perfect de kunst om elke vraag aan te grijpen om haar punt te blijven maken: act now!

Voor we ter zake komen, hebben we het nog even over de zeilreis die haar naar Zuid-Amerika bracht. Als jongste op het schip had ze het niet gemakkelijk, aldus Anuna. “We moesten elkaar en het schip leren kennen – het was mijn eerste grote zeilreis. Dat betekende veel afspraken maken en elkaar aflossen om ’s nachts de wacht te houden. Het was geen plezierreis.”

Wie zijn de jongeren met wie je de oceaan overstak?

Anuna De Wever: “Mensen uit de hele wereld die het probleem van de vliegsector willen aankaarten. Op de boot hebben we een denktank opgericht die wil onderzoeken hoe we in de toekomst duurzaam kunnen reizen. We vinden dat je nog altijd de wereld moet kunnen zien en dat cultuuruitwisseling mogelijk moet zijn, maar dan zonder de planeet kapot te maken. Ik pleit er niet voor dat iedereen gaat zeilen, want dat is tijdrovend.”

En duur. Hoeveel kost zo’n overtocht?

“Zo’n 7.000 euro, alleen voor de zeilreis. Maar ik moet straks nog terug naar huis. Dat ga ik doen met een cargoschip vanuit Colombia en ook dat kost geld. Gelukkig heb ik voor deze reis sponsors gevonden die dat voor mij wilden betalen. We hadden ook voor 800 euro naar Chili kunnen vliegen, maar wij willen juist aankaarten dat het anders moet.”

Als u uw inspanning afzet tegen die van de Vlaamse klimaatminister Zuhal Demir (N-VA), die besloot te ‘planepoolen’ naar de klimaattop in Madrid, wat denkt u dan?

“Aaaaargh! De trein nemen naar Madrid is echt niet zo moeilijk – Demirs Brusselse en Waalse collega’s hebben het gewoon gedáán. Als minister heb je een verantwoordelijkheid en als je dan besluit te vliegen, is dat compleet belachelijk. Ik zeg niet dat niemand ooit nog mag vliegen, maar vluchten binnen Europa, en zeker van Brussel naar Madrid, dat is absurd.”

Tijdens de oversteek kregen we beelden van u te zien op het schip. U bent aan het huilen en zegt: ‘We lijken van de ene mislukking in de andere terecht te komen.’ Wat was er aan de hand?

“Dat ging over het afgelopen jaar. We zijn met 80.000 mensen op straat gekomen voor de High Ambition Coalition (coalitie van 25 landen die hun klimaatambities verhogen, red.); we hebben de Wetstraat en het Europees Parlement bezet voor een klimaatwet; stelden met meer dan honderd experts een klimaatactieplan op voor directe implementering in het Belgisch beleid – allemaal zonder resultaat. Als wij dan een zeilreis maken naar de klimaattop in Chili om politici op hun verantwoordelijkheid te wijzen en de bestemming wordt tijdens de reis gewijzigd naar Madrid, komt het er ineens allemaal uit.

“Het ding is: dat zijn niet onze mislukkingen. Ik kan er niets aan doen dat de klimaattop verplaatst wordt, noch aan het feit dat België totaal geen ambitie toont op het vlak van klimaat.”

Hoe beïnvloedt dat jullie moraal?

“Ik word daar heel, heel droevig van. De klimaatcrisis is niet iets waarvan je overweegt of je je er wel of niet mee gaat bezighouden. Het gaat over het voortbestaan van de mensheid en de komende generaties. Voor mij is het zo obvious om ermee te blijven doorgaan, whatever happens. Maar mentaal is het zwaar als er alleen maar tegenslagen komen.”

Jullie zijn dan ook kwetsbaar.

“Hoezo?”

Omdat de klimaatcrisis geen gezellig thema is. Er zijn veel maatregelen nodig die geld kosten, verandering vragen en het aanpassingsvermogen van mensen op de proef stellen. Wie zich daarvoor engageert, moet sterk in zijn schoenen staan.

“De klimaatverandering zal niet te veel geld kosten. Ons klimaatactieplan onder leiding van de Vlaams Bouwmeester (Leo Van Broeck, red.) en de gewezen vicevoorzitter van het VN-klimaatpanel IPCC (Jean-Pascal van Ypersele, red.) behelst haalbare maatregelen die sociaal zijn én de reductiedoelstellingen halen. Het is dus mogelijk.”

Met Youth For Climate eisen jullie klimaatgerechtigheid. Wat verstaan jullie daar precies onder?

“Klimaatgerechtigheid vertrekt van de vaststelling dat we niet eerlijk omgaan met onze planeet. We gebruiken alle natuurlijke bronnen op voor economische groei, zonder te denken aan de planetaire grenzen. Daardoor zijn we in deze crisis terechtgekomen. Klimaatgerechtigheid gaat ook over hoe we de crisis gaan oplossen: we moeten dat sociaal en eerlijk doen. In het Amazonewoud heb ik gezien hoe bossen aan het uitdrogen zijn, waardoor de oogsten verminderen. Het water in de rivieren staat te laag, wat mensen op de vlucht jaagt. Europa heeft daar nu nog geen last van, maar dat zal nog komen.

“Het is arrogant om te denken dat het ons probleem niet zou zijn. De vluchtelingen- en migratiecrisis is vaak een onderwerp van rechts, dat zich ook afzet tegen de klimaatverandering omdat dat zogezegd een links thema is. Maar de vluchtelingen- en klimaatcrisis valt 100 procent samen. Meer nog: de vluchtelingencrisis zal over tien jaar twintig keer groter zijn als we niets doen aan het klimaat. Klimaat gaat iedereen aan, zowel links als rechts.”

Er is sprake van een misverstand, zei u onlangs: ‘Het is niet dat we onze levensstijl moeten omgooien, het gaat om kleine ingrepen die voor iedereen haalbaar zijn.’ Waarom was het nodig om dat te preciseren?

“Ik merk dat als ik met mensen praat over de klimaatcrisis, ze bang zijn dat ze hun geld en hun rijkdom gaan kwijtraken. Maar de klimaatbeweging is niet gefocust op mensen, wel op een systeemverandering. Het feit dat onze maatschappij gebouwd is op en verslaafd is aan fossiele brandstoffen moet veranderen. De energietransitie moet gebeuren, maar dat gaat niet op mensen wegen. Angst is nergens voor nodig.”

Snapt u dat de mensen bang zijn?

“Ja, natuurlijk. Maar dat komt omdat ze gedesinformeerd zijn door fake news. Een prof aan de London School of Economics (Nicholas Stern, red.) heeft berekend dat als we geen klimaatmaatregelen nemen, onze economische groei met 10 tot 20 procent achteruitgaat. Nu investeren daarentegen zal positieve groei opleveren. Ons klimaatplan is betaalbaar, klimaatuitstel niet.”

De mars met het grootste aantal klimaatspijbelaars vond plaats in januari en trok 35.000 jongeren. De betoging in november lokte nog maar 600 deelnemers. Zijn jullie teleurgesteld?

“Nee. We wisten van in het begin dat het aantal deelnemers mettertijd zou afnemen. Het feit dat we nog altijd moeten marsen, is een dikke fail van onze politici. In plaats van te gaan samenzitten en goed beleid te schrijven, hebben ze een totaal gebrek aan ambitie getoond.

“Het is trouwens zo dat de klimaatbeweging alleen maar groeit, in België en in de wereld. Het is niet dat 2019 het jaar van het klimaat was. Elk jaar zal een klimaatjaar zijn, tot politici de crisis serieus nemen en echt aanpakken. Dit is geen marathon die we gewoon kunnen uitwandelen en waarvan we achteraf zeggen: ‘Hé, dat was leuk. En nu weer business as usual.’”

Na de verkiezingen van mei werd Zuhal Demir (N-VA) bevoegd voor het klimaat in Vlaanderen. In haar eerste grote interview zei ze dat u en Greta Thunberg haar bondgenoten zijn, maar dat jullie moeten stoppen met mensen te schofferen. Wat hebben jullie verkeerd gedaan?

“Als mensen het gevoel hebben dat ik hen geschoffeerd heb, wil ik me daarvoor excuseren. Dat was zeker niet de bedoeling. Ik weet dat ik soms scherp uit de hoek kan komen, omdat ik zoveel tijd en energie in dit gevecht steek.

“Maar mensen schofferen... Ik snap niet wat Zuhal Demir daarmee bedoelt. Ik heb nooit gezegd dat we niet meer mogen vliegen of geen vlees mogen eten. Het gaat over de industrie achter het vlees en het vliegen. Mijn ecologische voetafdruk is ook groot, omdat onze samenleving het onmogelijk maakt om milieuvriendelijk te leven.

“Op het einde van dit jaar moet België met een definitief National Energy and Climate Plan (NECP) komen. Toen Europa dat uittekende, heeft het tegen alle 28 lidstaten gezegd: jullie moeten in 2019 een plan voorleggen waarin staat hoe jullie de komende tien jaar de doelstellingen voor 2030 gaan halen, wat betreft minder CO2-uitstoot en meer hernieuwbare energie.

“België heeft dat plan vorig jaar ter evaluatie ingediend bij de Europese Commissie. Wat blijkt? Zelfs als we elke stap van dat plan volgen, zitten we in 2030 aan een reductie van 18 procent van de CO₂-uitstoot van fossiele brandstoffen. De afspraak was een vermindering van 35 procent, vergeleken met de uitstoot van 2005. We probéren zelfs geen plan op te stellen dat die doelstelling zou kunnen halen.”

Moeten we onze hoop niet stellen op Europa? Door de Green Deal zal Europa België verplichten zich te conformeren aan een doortastend milieubeleid.

“Europa doet dat al: het heeft België gevraagd een tandje bij te steken omdat we niet aan onze reductiedoelstellingen raken. Ons land is bij de slechtste leerlingen van de klas in Europa. Daardoor moeten we in elke nieuwe termijn waarin de doelstellingen worden afgesproken miljoenen euro’s spenderen aan emissierechten. Wij smijten geld weg dat we in de energietransitie zouden kunnen steken. Hoe belachelijk is dat? De klimaatcrisis zou ons zogezegd keiveel centen kosten, maar voor boetes en emissierechten hebben we blijkbaar wel geld over.”

Waarom doen politici niets?

“Ik denk dat de meesten niet eens beseffen hoe ernstig de klimaatcrisis is – wat zeer verontrustend is. Ik snap het écht niet. Los van het feit dat je als politicus electorale belangen hebt en je je aan de partijlijn moet houden, ben je ook een ouder met kinderen. Je bent een mens, je hebt geliefden. De klimaatopwarming moet hen toch dezelfde angst inboezemen als bij mij?”

Het is vaste prik dat Youth For Climate ontvangen wordt door de klimaatminister. Tijdens de klimaatmarsen hebben we er drie gehad in Vlaanderen: Joke Schauvliege, Koen Van den Heuvel en Zuhal Demir. Wat zeggen zij dan tegen jullie?

“Vaak vertellen ze hoe goed ze bezig zijn. Of we krijgen een opsomming van een reeks kleine maatregelen waar ze heel trots op zijn maar waarvan ik denk: hallo?! Dat komt niet eens in de buurt van wat van jullie verwacht wordt! Wij worden zoet gehouden met ambitieuze speeches van politici die zichzelf schouderklopjes geven.

“Na onze eerste klimaatmarsen werden we uitgenodigd door Liesbeth Homans en Joke Schauvliege. Ze toonden ons een powerpoint waaruit moest blijken hoe goed België bezig is en dat we al onze klimaatdoelstellingen voor 2020 halen, blabla. Straks is het 2020 en zoals ik al een jaar lang verkondig, halen we geen enkele doelstelling. En het gaat niet alleen over 2020, maar ook over 2030 en 2050.”

Het lijkt me vermoeiend om telkens naar die holle woorden te moeten luisteren.

“Het is ook moeilijk om te zien hoe politici daarmee wegkomen en zich niet moeten verantwoorden. Daar word ik niet goed van. (zucht) Soms vraag ik mij af of we ons niet beter op Europa concentreren, omdat de dingen daar wel aan het verschuiven zijn. België is echt een lost cause.”

Het was sprekend dat minister Demir jullie aanraadde jullie bezorgdheden om te zetten in positieve acties: zwerfvuil rapen en bomen planten.

(cynisch) “Ja, schattig, zo’n boomplantactie. ‘De jeugd doet iets geëngageerds.’ Maar we zitten in een globale crisis. Die lossen we niet op door zwerfvuil te rapen.”

Uit de klimaatenquête van Humo bleek dat steeds meer mensen hun buik vol hebben van het klimaat. Slechts 74 procent is er bezorgd over, tegenover 80 procent vorig jaar. En opvallend: van degenen die afhaakten gaf 42 procent aan dat dat kwam door de klimaatspijbelaars. Pijnlijk, toch?

“De mensen die zijn afgehaakt, zaten om te beginnen nooit echt in het klimaatverhaal. Ik begrijp het wel, hoor. Het klimaat is elke dag in het nieuws, twintig weken lang hebben we elke donderdag gespijbeld. Ik snap dat je daar niet meer mee geconfronteerd wilt worden. Maar we kunnen niet meer terug. Het spijt me enorm, maar wij gaan er niet mee ophouden omdat een deel van de Vlamingen ons irritant vindt.”

De afkeer heeft deels met u te maken. Vier op de tien mensen vinden dat u overdrijft.

“Ik neem dat niet persoonlijk. Ik heb alle wetenschappers aan mijn kant.”

Pieter Boussemaere, docent geschiedenis en klimaat en auteur van Tien klimaatacties die werken, vindt dat u een ‘bliksemafleider’ bent geworden. U zou geen ‘vertegenwoordiger’ meer zijn en beter een stap terugzetten om nieuwe jongeren aan het woord te laten.

“Pieter heeft een punt. Ik kom veel in de media met dingen die niet over het klimaat gaan. Ik denk dat mensen de klimaatbeweging in België zo hard aan mij hebben gelinkt dat ze mijn gezicht beu zijn. Dat is een van de redenen waarom we beslist hebben om andere jongeren vanuit België naar de klimaattop te sturen.

“Ik ben een mediafiguur geworden, met alle voor- en nadelen die daarbij horen. We hebben ooit de kans gekregen om ons klimaatactieplan uit te leggen in een talkshow op tv. Omdat ik die avond niet kon, zouden we iemand anders sturen. Maar dat wilden de programmamakers niet. Dus is het klimaatactieplan nooit aan bod gekomen in die talkshow. Het is niet anders: de boodschap moet verkondigd worden, maar met mij gaat dat nu eenmaal sneller en gemakkelijker.”

Er is iets aan u wat polariseert. Hoe komt dat, denkt u?

(lacht) “Ik denk niet dat dat met mij te maken heeft. Greta maakt precies hetzelfde mee. Het komt omdat wij een boodschap brengen die veel mensen niet willen horen. En wij brengen die boodschap niet één keer, maar tien keer per dag. Mensen vinden dat vervelend.”

Wellicht heeft het ook te maken met het feit dat u jong en vrouw bent.

“Ja, blijkbaar zijn er mannen die er problemen mee hebben dat een jonge vrouw zoveel aan het woord is en zo’n belangrijke stem heeft. Maar dat maakt deel uit van de systeemverandering die wij aan het meemaken zijn. Meer gelijkheid, iedereen een stem geven: dat hoort erbij.”

Zouden mensen u te vastberaden vinden? Dat resolute is erg on-Belgisch. Volgens uw mama zei u als kind al dat u secretaris-generaal van de Verenigde Naties wilde worden: ‘Mijn dochter heeft een missie en niemand zal haar stoppen.’

“Het is duidelijk dat ik een mening heb (lacht). Het zou kunnen dat dat afschrikt. Maar het is nodig. Je ziet het ook bij Greta, bij Luisa Neubauer (het gezicht van de klimaatspijbelaars in Duitsland, red.), Adélaïde Charlier (De Wevers Waalse tegenhanger, red.) en alle vertegenwoordigers van de klimaatbeweging. Ze hebben een mening en vechten daarvoor.”

Er ligt nog veel werk op de plank. Veel jongeren, zelfs deelnemers aan de klimaatmarsen, weten niet wat de klimaatverandering precies inhoudt en hoe die veroorzaakt wordt.

“Dat is de grote fout van ons onderwijs, dat ons niets, maar dan ook echt niets, over de klimaatverandering bijbrengt. Misschien hebben we dat bij Youth For Climate onderschat – we gingen ervan uit dat de mensen het al wisten. Dat gaan we nu oppakken.

“Klimaat is een ingewikkelde business, maar klimaatverandering is een gemakkelijk uit te leggen concept: omdat wij te veel fossiele brandstoffen gebruiken en daardoor te veel CO₂ uitstoten, warmt de aarde op en daardoor zijn de mens en andere diersoorten in gevaar. We moeten een knop omdraaien. Er zijn veel wetenschappers die daar oplossingen voor hebben. Hoe je de perceptie omkeert en daar meer mensen in meetrekt, dat is de million dollar question.”

Wat was voor u het hoogtepunt van het jaar?

“Het klinkt misschien dom, maar toen ik in mei naar huis reed na afloop van het festival dat we hadden georganiseerd om onze twintig klimaatmarsen te vieren, voelde ik me het gelukkigst. Niet omdat we die avond iets ongelooflijks hadden gedaan, maar ik zie mezelf in januari nog voor de camera’s uitleggen dat we er elke week zouden staan. Ik had totaal geen idee wat ik me op de hals haalde.

“Achteraf kan ik alleen maar denken: ik heb het gedaan. Meer nog: er is een beweging uit voortgekomen. Veel mensen hebben eraan meegewerkt en zijn op straat gekomen.”

En dat gevoel was beter dan de ontmoeting met de Franse president Emmanuel Macron?

“Het gesprek met Macron was interessant, maar geen hoogtepunt. Ik heb het afgelopen jaar coole dingen gedaan: met Greta meegelopen, een TED Talk gehouden, de Atlantische Oceaan overgestoken met een zeilschip, het Amazonewoud gezien. Maar ik ben het meest trots op het feit dat ik het heb volgehouden.”

Het straffe aan uw TED Talk was dat u er stond en een verhaal vertelde. Uw presentatie was goed voorbereid: helder uitgeschreven en duidelijk meermaals gerepeteerd. Hoe pakt u dat aan? Wie staat er achter u, wie zijn uw schrijvers?

“Mijn schrijvers? Ik schrijf mijn teksten zelf. (kreunt) Ik hoor dat zo vaak, dat andere mensen mijn speeches zouden schrijven. Ik vind dat een rare redenering. De persoon die het beste weet wat ik moet zeggen, dat ben ikzelf toch? Hoe ik me voel, wat mijn verhaal is, hoe Youth For Climate ontstaan is – ik heb dat allemaal zelf gedaan. Dan is het toch logisch dat ik dat zelf opschrijf?”

Wij zijn het klimaat, het manifest van u en Kyra Gantois, de medeoprichter van Youth For Climate, is geschreven door Jeroen Olyslaegers.

“Mét Jeroen Olyslaegers. Toen dat boekje geschreven moest worden, hadden Kyra en ik geen tijd. Wij schreven teksten, stuurden die naar Jeroen en hij maakte er een literaire versie van. Maar hij heeft het precies opgeschreven zoals ik het zou zeggen. Ik vind het goed dat bekende mensen met een stem en een platform zich uitspreken voor het klimaat.

“Veel BV’s komen naar mij toe en wensen mij proficiat. Ken je het? Op grote events waar veel mensen zijn voor de camera’s naar mij toestappen en handjes schudden. Dan denk ik: ik hoef dit niet. Waarom zeggen ze niet voor de camera: ‘Yo! Het klimaat is keibelangrijk en ik zou graag hebben dat al mijn volgers er bezorgd om zijn’?”

Wat was uw persoonlijke dieptepunt?

“Toen in maart de wijziging van grondwetsartikel 7 bis – die nodig was voor een klimaatwet – niet werd goedgekeurd in het parlement, was ik teleurgesteld. Met Youth For Climate hadden we de Wetstraat bezet, ik had twee nachten in de kou op de grond gelegen in een tentje... En dan zit je om half twee ’s nachts in de Kamer en hoor je dat de klimaatwet niet getekend kon worden...

“België had drie stappen vooruit kunnen zetten! Het was een uitgelezen kans voor politici om na de klimaatmarsen te bewijzen hoe serieus ze het meenden. Toen had ik door: de politiek wil eigenlijk helemaal niets. Dat was een slag in mijn gezicht.”

Op Pukkelpop maakte Youth For Climate geen al te beste beurt. Toen jullie een ‘Clap For the Climate’ wilden doen op het podium van de Boiler Room, werden jullie uitgejouwd. Een realitycheck?

“Nee, dat was zo oppervlakkig en onbelangrijk. We hadden al zoveel festivals gedaan waar het wél was gelukt. Alleen op Pukkelpop was er een groepje boe-roepers. So what? Dat we die nacht aangevallen zijn, vond ik wel niet fijn. Ik was er niet alleen – vriendinnen van mij zijn lastiggevallen, hun tent is vernield, ze werden bekogeld met flessen met urine. Ik snap niet dat mensen daar hun tijd in steken.

“Het klopt dat de muziek in de Boiler Room is stilgelegd, maar het was niet de bedoeling dat ik een speech zou geven. We zouden muziek opzetten en een haka doen. Dat is toch cool?

“Misschien was het slechte timing. Ik heb er mijn hoofd niet over gebroken.”

Het voorbije jaar heeft veel gevergd van jullie gezin. Uw moeder zat aanvankelijk elke week een halve dag op het politiebureau om klacht in te dienen tegen anonieme mensen die jullie met de dood bedreigden. Hoe houden jullie dat vol?

“Ik wil daar niet te veel over uitweiden – het is niet niks om doodsbedreigingen te krijgen. Dat geeft stress. Maar we kunnen het aan. Ik kies ervoor om deze strijd aan te gaan, maar soms voel ik me schuldig dat ik mijn zussen en mijn ouders meesleur. Al staan ze volledig aan mijn kant: mijn grote zus Josefien is nu bij mij, ze heeft mee de oceaan over gezeild. En mijn tweelingzus Luka werkt haar ass off voor Youth For Climate. Ook mijn ouders steunen me enorm.”

Uw tweelingzus Luka kenden we al. Van uw oudere zus Josefien hebben we nog niet gehoord. Wie is zij?

“Ze heeft altijd achter de schermen gewerkt voor Youth For Climate, maar omdat ze Spaans spreekt en goed was voorbereid op de klimaattop, is ze met mij meegekomen. Josefien is enorm slim: ze studeert Ingenieur-Architectuur aan de Universiteit Gent. Ze heeft een trimester vrij genomen van de unief om samen met mij actie te voeren.”

Wat is het raarste wat u in 2019 over uzelf hebt gelezen?

“Ik lees amper wat er over mij wordt geschreven. (denkt na) Maar het is naar mijn gevoel te vaak over mij gegaan en niet over de klimaatbeweging. Er zijn persoonlijke dingen over mij verschenen die niet nodig waren: over mijn vriendin, mijn gender, dat ik mijn kamer niet opruim. Wat heeft dat te maken met het gevecht dat ik voer?”

In de zomer verliet Kyra Gantois Youth For Climate. Zijn de plooien tussen jullie al gladgestreken?

“Ja. We’re cool. Kyra doet haar deel voor het klimaat, ik het mijne. Ik steun haar en ik weet dat zij mij steunt.”

Kyra voelde zich bij Youth For Climate naar eigen zeggen ‘behandeld als een stuk vuil’ omdat ze niet kon zeggen wat ze wilde. Haar eigen mening hoorde niet thuis in jullie verhaal. Zijn jullie daardoor kritischer naar jezelf gaan kijken?

“Er zijn twee kanten aan het verhaal. Maar ik heb nooit de behoefte gehad om daarover uit te weiden. Het gaat niet over Kyra of mij maar over het doel dat we nastreven.”

Hebben jullie nog contact?

“Natuurlijk. Ik wil weten hoe het met haar gaat en wat ze aan het doen is.”

Zou het kunnen dat er een misverstand aan de basis ligt van de onenigheid die jullie hadden? Toen Kyra zei dat ze begreep waarom mensen voor het Vlaams Belang stemmen, is dat blijkbaar opgevat als een steunbetuiging aan de partij en aan voorzitter Tom Van Grieken.

“Er is veel méér gebeurd, en iedereen heeft daar een eigen versie van. Wat er tussen mij en Kyra is gebeurd, is irrelevant. Uiteindelijk zijn we allebei klimaatactivisten. Dat is wat ons verbindt en dat zal altijd zo blijven.”

(Een week nadat dit gesprek plaatsvond, publiceerde Het Laatste Nieuws een interview met Kyra Gantois, waaruit blijkt dat toch niet alles koek en ei is tussen haar en Anuna. Toen Anuna haar enige tijd terug belde, zo luidt het in het interview, haalde Kyra aan dat ze het dringend moeten hebben over wat er tussen hen was gebeurd. Anuna liet daarop weten dat ze daar allebei geen energie voor hebben. “Dat vond ik heel erg. Anuna weet dat ik graag een deftig gesprek heb om alles uit te klaren. Maar dat zal er waarschijnlijk nooit van komen. Ik vrees dat het nooit meer helemaal goedkomt tussen ons.”)

Gaan jullie in 2020 met de klimaatspijbelaars op straat blijven komen?

“We blijven protesteren en ook mobilisatie blijft belangrijk, maar het spijbelen gaan we vervangen door andere acties. We willen de mensen die tegen ons zijn, meekrijgen. En wat mezelf betreft: ik ga voort met mijn gap year en in september begin ik aan mijn studie Politieke Wetenschappen aan de VUB.

“Mijn ambitie is nog altijd om secretaris-generaal van de Verenigde Naties te worden (lacht). Ondertussen blijf ik klimaatactivist, ik wil de politiek beïnvloeden. Of dat nu in of buiten de schijnwerpers is, maakt mij niet uit. I guess we’ll see where life goes.”